Jump to content

అరణ్యకాండము - సర్గము 49

వికీసోర్స్ నుండి

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే ఏకోనపఞ్చాశః సర్గః |౩-౪౯|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

సీతాయా వచనం శ్రుత్వా దశగ్రీవః ప్రతాపవాన్ |

హస్తే హస్తం సమాహత్య చకార సుమహత్ వపుః |౩-౪౯-౧|

స మైథిలీం పునః వాక్యం బభాషే వాక్య కోవిదః |

న ఉన్మత్తయా శ్రుతౌ మన్యే మమ వీర్య పరాక్రమౌ |౩-౪౯-౨|

ఉద్ వహేయం భుజాభ్యాం తు మేదినీం అంబరే స్థితః |

ఆపిబేయం సముద్రం చ మృత్యుం హన్యాం రణే స్థితః |౩-౪౯-౩|

అర్కం తుంద్యాం శరైః తీక్ష్ణైర్ విభింద్యాం హి మహీతలం |

కామ రూపిణం ఉన్మత్తే పశ్య మాం కామదం పతిం |౩-౪౯-౪|

ఏవం ఉక్తవతః తస్య రావణస్య శిఖి ప్రభే |

క్రుద్ధస్య హరి పర్యంతే రక్తే నేత్రే బభూవతుః |౩-౪౯-౫|

సద్యః సౌమ్యం పరిత్యజ్య తీక్ష్ణ రూపం స రావణః |

స్వం రూపం కాల రూప ఆభం భేజే వైశ్రవణ అనుజః |౩-౪౯-౬|

సంరక్త నయనః శ్రీమాన్ తప్త కాంచన భూషణః |

క్రోధేన మహతా ఆవిష్టో నీల జీమూత సన్నిభః |౩-౪౯-౭|

దశ ఆస్యో వింశతి భుజో బభూవ క్షణదా చరః |

స పరివ్రాజక చ్ఛద్మ మహాకాయో విహాయ తత్ |౩-౪౯-౮|

ప్రతిపేదే స్వకం రూపం రావణో రాక్షస అధిపః |

రక్త అంబర ధరః తస్థౌ స్త్రీ రత్నం ప్రేక్ష్య మైథిలీం |౩-౪౯-౯|

స తాం అసిత కేశ అంతాం భాస్కరస్య ప్రభాం ఇవ |

వసన ఆభరణ ఉపేతాం మైథిలీం రావణో అబ్రవీత్ |౩-౪౯-౧౦|

త్రిషు లోకేషు విఖ్యాతం యది భర్తారం ఇచ్ఛసి |

మాం ఆశ్రయ వరారోహే తవ అహం సదృశః పతిః |౩-౪౯-౧౧|

మాం భజస్వ చిరాయ త్వం అహం శ్లాఘ్యః పతిః తవ |

న ఏవ చ అహం క్వచిత్ భద్రే కరిష్యే తవ విప్రియం |౩-౪౯-౧౨|

త్యజ్యతాం మానుషో భావో మయి భావః ప్రణీయతాం |

రాజ్యాత్ చ్యుతం అసిద్ధ అర్థం రామం పరిమిత ఆయుషం |౩-౪౯-౧౩|

కైః గుణైః అనురక్తా అసి మూఢే పణ్డిత మానిని |

యః స్త్రియా వచనాత్ రాజ్యం విహాయ ససుహృత్ జనం |౩-౪౯-౧౪|

అస్మిన్ వ్యాల అనుచరితే వనే వసతి దుర్మతిః |

ఇతి ఉక్త్వా మైథిలీం వాక్యం ప్రియ అర్హాం ప్రియ వాదినీం |౩-౪౯-౧౫|

అభిగమ్య సుదుష్ట ఆత్మా రాక్షసః కామ మోహితః |

జగ్రాహ రావణః సీతాం బుధః ఖే రోహిణీం ఇవ |౩-౪౯-౧౬|

వామేన సీతాం పద్మాక్షీం మూర్ధజేషు కరేణ సః |

ఊర్వోః తు దక్షిణేన ఏవ పరిజగ్రాహ పాణినా |౩-౪౯-౧౭|

తం దృష్ట్వా గిరి శృంగ ఆభం తీక్ష్ణ దంష్ట్రం మహా భుజం |

ప్రాద్రవన్ మృత్యు సంకాశం భయ ఆర్తా వన దేవతాః |౩-౪౯-౧౮|

స చ మాయామయో దివ్యః ఖర యుక్తః ఖర స్వనః |

ప్రత్యదృశ్యత హేమాంగో రావణస్య మహారథః |౩-౪౯-౧౯|

తతః తాం పరుషైః వాక్యైః అభితర్జ్య మహాస్వనః |

అంకేన ఆదాయ వైదేహీం రథం ఆరోపయత్ తదా |౩-౪౯-౨౦|

సా గృహీతా అతిచుక్రోశ రావణేన యశస్వినీ |

రామా ఇతి సీతా దుఃఖ ఆర్తా రామం దూరం గతం వనే |౩-౪౯-౨౧|

తాం అకామాం స కామ ఆర్తః పన్నగ ఇంద్ర వధూం ఇవ |

వివేష్టమానాం ఆదాయ ఉత్పపాత అథ రావణః |౩-౪౯-౨౨|

తతః సా రాక్షసేంద్రేణ హ్రియమాణా విహాయసా |

భృశం చుక్రోశ మత్తా ఇవ భ్రాంత చిత్తా యథా ఆతురా |౩-౪౯-౨౩|

హా లక్ష్మణ మహాబాహో గురు చిత్త ప్రసాదక |

హ్రియమాణాం న జానీషే రక్షసా కామ రూపిణా |౩-౪౯-౨౪|

జీవితం సుఖం అర్థాం చ ధర్మ హేతోః పరిత్యజన్ |

హ్రియమాణాం అధర్మేణ మాం రాఘవ న పశ్యసి |౩-౪౯-౨౫|

నను నామ అవినీతానాం వినేతా అసి పరంతప |

కథం ఏవం విధం పాపం న త్వం శాస్సి హి రావణం |౩-౪౯-౨౬|

నను సద్యో అవినీతస్య దృశ్యతే కర్మణః ఫలం |

కాలో అపి అంగీ భవతి అత్ర సస్యానాం ఇవ పక్తయే |౩-౪౯-౨౭|

త్వం కర్మ కృతవాన్ ఏతత్ కాల ఉపహత చేతనః |

జీవిత అంతకరం ఘోరం రామాత్ వ్యసనం ఆప్నుహి |౩-౪౯-౨౮|

హంత ఇదానీం సకామా తు కైకేయీ బాంధవైః సహ |

హ్రియేయం ధర్మ కామస్య ధర్మ పత్నీ యశస్వినః |౩-౪౯-౨౯|

ఆమంత్రయే జనస్థానం కర్ణికారాన్ చ పుష్పితాన్ |

క్షిప్రం రామాయ శంసధ్వం సీతాం హరతి రావణః |౩-౪౯-౩౦|

హంస సారస సంఘుష్టాం వందే గోదావరీం నదీం |

క్షిప్రం రామాయ శంస త్వం సీతాం హరతి రావణః |౩-౪౯-౩౧|

దైవతాని చ యాంతి అస్మిన్ వనే వివిధ పాదపే |

నమస్కరోమి అహం తేభ్యో భర్తుః శంసత మాం హృతాం |౩-౪౯-౩౨|

యాని కానిచిత్ అపి అత్ర సత్త్వాని నివసంతి ఉత |

సర్వాణి శరణం యామి మృగ పక్షి గణాన్ అపి |౩-౪౯-౩౩|

హ్రియమాణాం ప్రియాం భర్తుః ప్రాణేభ్యో అపి గరీయసీం |

వివశ అపహృతా సీతా రావణేన ఇతి శంసత |౩-౪౯-౩౪|

విదిత్వా మాం మహాబాహుః అముత్ర అపి మహాబలః |

ఆనేష్యతి పరాక్రమ్య వైవస్వత హృతాం అపి |౩-౪౯-౩౫|

సా తదా కరుణా వాచో విలపంతీ సుదుఃఖితా |

వనస్పతి గతం గ్రిధ్రం దదర్శ ఆయత లోచనా |౩-౪౯-౩౬|

సా తం ఉద్ వీక్ష్య సుశ్రోణీ రావణస్య వశం గతా |

సమాక్రందత్ భయపరా దుఃఖ ఉపహతయా గిరా |౩-౪౯-౩౭|

జటాయో పశ్య మమ ఆర్య హ్రియమాణం అనాథ వత్ |

అనేన రాక్షసేద్రేణ కరుణం పాప కర్మణా |౩-౪౯-౩౮|

న ఏష వారయితుం శక్యః త్వయా క్రూరో నిశాచర |

సత్త్వవాన్ జితకాశీ చ స ఆయుధః చైవ దుర్మతిః |౩-౪౯-౩౯|

రామాయ తు యథా తత్త్వం జటాయో హరణం మమ |

లక్ష్మణాయ చ తత్ సర్వం ఆఖ్యాతవ్యం అశేషతః |౩-౪౯-౪౦|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ఏకోనపఞ్చాశః సర్గః |౩-౪౯|