అరణ్యకాండము - సర్గము 29

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే ఏకోనత్రింశః సర్గః |౩-౨౯|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

ఖరం తు విరథం రామో గదా పాణిం అవస్థితం |

మృదు పూర్వం మహాతేజాః పరుషం వాక్యం అబ్రవీత్ |౩-౨౯-౧|

గజ అశ్వ రథ సంబాధే బలే మహతి తిష్ఠతా |

కృతం సుదారుణం కర్మ సర్వ లోక జుగుప్సితం |౩-౨౯-౨|

ఉద్వేజనీయో భూతానాం నృశంసః పాప కర్మకృత్ |

త్రయాణాం అపి లోకానాం ఈశ్వరో అపి న తిష్ఠతి |౩-౨౯-౩|

కర్మ లోక విరుద్ధం తు కుర్వాణం క్షణదా చర |

తీక్ష్ణం సర్వ జనో హంతి సర్పం దుష్టం ఇవ ఆగతం |౩-౨౯-౪|

లోభాత్ పాపాని కుర్వాణః కామాత్ వా యో న బుధ్యతే |

హృష్టః పశ్యతి తస్య అంతం బ్రాహ్మణీ కరకాత్ ఇవ |౩-౨౯-౫|

వసతో దణ్డకారణ్యే తాపసాన్ ధర్మ చారిణః |

కిం ను హత్వా మహాభాగాన్ ఫలం ప్రాప్స్యసి రాక్షస |౩-౨౯-౬|

న చిరం పాప కర్మాణః క్రూరా లోక జుగుప్సితాః |

ఐశ్వర్యం ప్రాప్య తిష్ఠంతి శీర్ణ మూలా ఇవ ద్రుమాః |౩-౨౯-౭|

అవశ్యం లభతే కర్తా ఫలం పాపస్య కర్మణః |

ఘోరం పర్యాగతే కాలే ద్రుమః పుష్పం ఇవ ఆర్తవం |౩-౨౯-౮|

న చిరాత్ ప్రాప్యతే లోకే పాపానాం కర్మణాం ఫలం |

స విషాణాం ఇవ అన్నానాం భుక్తానాం క్షణదాచర |౩-౨౯-౯|

పాపం ఆచరతాం ఘోరం లోకస్య అప్రియం ఇచ్ఛతాం |

అహం ఆసాదితో రాజ్ఞా ప్రాణాన్ హంతుం నిశాచర |౩-౨౯-౧౦|

అద్య భిత్వా మయా ముక్తాః శరాః కాంచన భూషణాః |

విదార్య అతిపతిష్యంతి వల్మీకం ఇవ పన్నగాః |౩-౨౯-౧౧|

యే త్వయా దణ్డకారణ్యే భక్షితా ధర్మ చారిణః |

తాన్ అద్య నిహతః సంఖ్యే స సైన్యో అనుగమిష్యసి |౩-౨౯-౧౨|

అద్య త్వాం నిహతం బాణైః పశ్యంతు పరమర్షయః |

నిరయస్థం విమానస్థా యే త్వయా నిహతా పురా |౩-౨౯-౧౩|

ప్రహరస్వ యథా కామం కురు యత్నం కులాధమ |

అద్య తే పాతయిష్యామి శిరః తాల ఫలం యథా |౩-౨౯-౧౪|

ఏవం ఉక్తః తు రామేణ క్రుద్ధః సంరక్త లోచనః |

ప్రతి ఉవాచ తతో రామం ప్రహసన్ క్రోధ మూర్చితః |౩-౨౯-౧౫|

ప్రాకృతాన్ రాక్షసాన్ హత్వా యుద్ధే దశరథ ఆత్మజ |

ఆత్మనా కథం ఆత్మానం అప్రశస్యం ప్రశంససి |౩-౨౯-౧౬|

విక్రాంతా బలవంతో వా యే భవంతి నరర్షభాః |

కథయంతి న తే కించిత్ తేజసా స్వేన గర్వితాః |౩-౨౯-౧౭|

ప్రాకృతాః తు అకృత ఆత్మానో లోకే క్షత్రియ పాంసనాః |

నిరర్థకం వికత్థంతే యథా రామ వికత్థసే |౩-౨౯-౧౮|

కులం వ్యపదిశన్ వీరః సమరే కో అభిధాస్యతి |

మృత్యు కాలే హి సంప్రాప్తే స్వయం అప్రస్తవే స్తవం |౩-౨౯-౧౯|

సర్వథా తు లఘుత్వం తే కత్థనేన విదర్శితం |

సువర్ణ ప్రతిరూపేణ తప్తేన ఇవ కుశ అగ్నినా |౩-౨౯-౨౦|

న తు మాం ఇహ తిష్ఠంతం పశ్యసి త్వం గదా ధరం |

ధరాధరం ఇవ అకంప్యం పర్వతం ధాతుభిః చితం |౩-౨౯-౨౧|

పర్యాప్తో అహం గదా పాణిర్ హంతుం ప్రాణాన్ రణే తవ |

త్రయాణాం అపి లోకానాం పాశ హస్త ఇవ అంతకః |౩-౨౯-౨౨|

కామం బహు అపి వక్తవ్యం త్వయి వక్ష్యామి న తు అహం |

అస్తం ప్రాప్నోతి సవితా యుద్ధ విఘ్నః తతో భవేత్ |౩-౨౯-౨౩|

చతుర్దశ సహస్రాణి రాక్షసానాం హతాని తే |

త్వత్ వినాశాత్ కరోమి అద్య తేషాం అశ్రు ప్రమార్జనం |౩-౨౯-౨౪|

ఇతి ఉక్త్వా పరమ క్రుద్ధః తాం గదాం పరమ అంగదాం |

ఖరః చిక్షేప రామాయ ప్రదీప్తాం అశనిం యథా |౩-౨౯-౨౫|

ఖర బాహు ప్రముక్తా సా ప్రదీప్తా మహతీ గదా |

భస్మ వృక్షాం చ గుల్మాం చ కృత్వా అగాత్ తత్ సమీపతః |౩-౨౯-౨౬|

తాం ఆపతంతీం మహతీం మృత్యు పాశ ఉపమాం గదాం |

అంతరిక్ష గతాం రామః చిచ్ఛేద బహుధా శరైః |౩-౨౯-౨౭|

సా విశీర్ణా శరైః భిన్నా పపాత ధరణీ తలే |

గదా మంత్ర ఔషధి బలైర్ వ్యాలీ ఇవ వినిపాతితా |౩-౨౯-౨౮|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ఏకోనత్రింశః సర్గః |౩-౨౯|