అరణ్యకాండము - సర్గము 1

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే ప్రథమః సర్గః |౩-౧|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

ప్రవిశ్య తు మహారణ్యం దణ్డకారణ్యం ఆత్మవాన్ |

రామో దదర్శ దుర్ధర్ష తాపస ఆశ్రమ మణ్డలం |౩-౧-౧|

కుశ చీర పరిక్షిప్తం బ్రాహ్మ్యా లక్ష్మ్యా సమావృతం |

యథా ప్రదీప్తం దుర్దర్శం గగనే సూర్య మణ్డలం |౩-౧-౨|

శరణ్యం సర్వ భూతానాం సు సంమృష్ట అజిరం సదా |

మృగైః బహుభిః ఆకీర్ణం పక్షి సంఘైః సమావృతం |౩-౧-౩|

పూజితం చ ఉపనృత్తం చ నిత్యం అప్సరసాం గణైః |

విశాలైః అగ్ని శరణైః స్రుక్ భాణ్డైః అజినైః కుశైః |౩-౧-౪|

సమిద్భిః తోయ కలశైః ఫల మూలైః చ శోభితం |

ఆరణ్యైః చ మహా వృక్షైః పుణ్యైః స్వాదు ఫలైర్ వృతం |౩-౧-౫|

బలి హోమ అర్చితం పుణ్యం బ్రహ్మ ఘోష నినాదితం |

పుష్పైః చ అన్యైః పరిక్షిప్తం పద్మిన్యా చ స పద్మయా |౩-౧-౬|

ఫలమూల అశనైః దాంతైః చీర కృష్ణాజిన అంబరైః |

సూర్య వైశ్వానర ఆభైః చ పురాణైః మునిభిర్ యుతం |౩-౧-౭|

పుణ్యైః చ నియత ఆహారైః శోభితం పరమ ఋషిభిః |

తత్ బ్రహ్మ భవన ప్రఖ్యం బ్రహ్మ ఘోష నినాదితం |౩-౧-౮|

బ్రహ్మ విద్భిః మహా భాగైః బ్రాహ్మణైః ఉపశోభితం |

తత్ దృష్ట్వా రాఘవః శ్రీమాన్ తాపస ఆశ్రమ మణ్డలం |౩-౧-౯|

అభ్యగచ్ఛత్ మహాతేజా విజ్యం కృత్వా మహద్ ధనుః |

దివ్య జ్ఞాన ఉపపన్నాః తే రామం దృష్ట్వా మహర్షయః |౩-౧-౧౦|

అభిజగ్ముః తదా ప్రీతా వైదేహీం చ యశస్వినీం |

తే తు సోమం ఇవ ఉద్యంతం దృష్ట్వా వై ధర్మచారిణం |౩-౧-౧౧|

లక్ష్మణం చ ఏవ దృష్ట్వా తు వైదేహీం చ యశశ్వినీం |

మఙ్గలాని ప్రయుఞ్జానాః ప్రత్యగృహ్ణాన్ దృఢ వ్రతాః |౩-౧-౧౨|

రూప సంహననం లక్ష్మీం సౌకుమార్యం సువేషతాం |

దదృశుర్ విస్మిత ఆకారా రామస్య వన వాసినః |౩-౧-౧౩|

వైదేహీం లక్ష్మణం రామం నేత్రైర్ అనిమిషైర్ ఇవ |

ఆశ్చర్య భూతాన్ దదృశుః సర్వే తే వన వాసినః |౩-౧-౧౪|

అత్ర ఏనం హి మహాభాగాః సర్వ భూత హితే రతాః |

అతిథిం పర్ణశాలాయాం రాఘవం సంన్యవేశయన్ |౩-౧-౧౫|

తతో రామస్య సత్కృత్య విధినా పావక ఉపమాః |

ఆజహ్రుః తే మహాభాగాః సలిలం ధర్మచారిణః |౩-౧-౧౬|

మంగలాని ప్రయుఞ్జానా ముదా పరమయా యుతా |

మూలం పుష్పం ఫలం సర్వం ఆశ్రమం చ మహాత్మనః |౩-౧-౧౭|

నివేదయీత్వా ధర్మజ్ఞాః తే తు ప్రాంజలయోఽబ్రువన్ |

ధర్మపాలో జనస్య అస్య శరణ్యః చ మహాయశాః |౩-౧-౧౮|

పూజనీయః చ మాన్యః చ రాజా దణ్డధరో గురుః |

ఇంద్రస్య ఏవ చతుర్భాగః ప్రజా రక్షతి రాఘవ |౩-౧-౧౯|

రాజా తస్మాద్ వరాన్ భోగాన్ రమ్యాన్ భుఙ్క్తే నమస్కృతః |

తే వయం భవతా రక్ష్యా భవద్ విషయ వాసినః |

నగరస్థో వనస్థో వా త్వం నః రాజా జనేశ్వరః |౩-౧-౨౦|

న్యస్త దణ్డా వయం రాజన్ జిత క్రోధా జితేంద్రియాః |

రక్షణీయాః త్వయా శశ్వద్ గర్భ భూతాః తపోధనాః |౩-౧-౨౧|

ఏవం ఉక్త్వా ఫలైర్ మూలైః పుష్పైర్ అన్యైః చ రాఘవం |

వన్యైః చ వివిధ ఆహారైః స లక్ష్మణం అపూజయన్ |౩-౧-౨౨|

తథాఽన్యే తాపసాః సిద్ధా రామం వైశ్వానర ఉపమాః |

న్యాయ వృత్తా యథా న్యాయం తర్పయామాసుర్ ఈశ్వరం |౩-౧-౨౩|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ప్రథమః సర్గః |౩-౧|