అయోధ్యాకాండము - సర్గము 83

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే త్ర్యశీతితమః సర్గః |౨-౮౩|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

తతః సముత్థితః కాల్యం ఆస్థాయ స్యందన ఉత్తమం |

ప్రయయౌ భరతః శీఘ్రం రామ దర్శన కాంక్షయా |౨-౮౩-౧|

అగ్రతః ప్రయయుస్ తస్య సర్వే మంత్రి పురోధసః |

అధిరుహ్య హయైః యుక్తాన్ రథాన్ సూర్య రథ ఉపమాన్ |౨-౮౩-౨|

నవ నాగ సహస్రాణి కల్పితాని యథా విధి |

అన్వయుర్ భరతం యాంతం ఇక్ష్వాకు కుల నందనం |౨-౮౩-౩|

షష్ఠీ రథ సహస్రాణి ధన్వినో వివిధ ఆయుధాః |

అన్వయుర్ భరతం యాంతం రాజ పుత్రం యశస్వినం |౨-౮౩-౪|

శతం సహస్రాణి అశ్వానాం సమారూఢాని రాఘవం |

అన్వయుర్ భరతం యాంతం రాజ పుత్రం యశస్వినం |౨-౮౩-౫|

కైకేయీ చ సుమిత్రా చ కౌసల్యా చ యశస్వినీ |

రామ ఆనయన సమ్హృష్టా యయుర్ యానేన భాస్వతా |౨-౮౩-౬|

ప్రయాతాః చ ఆర్య సంఘాతా రామం ద్రష్టుం సలక్ష్మణం |

తస్య ఏవ చ కథాః చిత్రాః కుర్వాణా హృష్ట మానసాః |౨-౮౩-౭|

మేఘ శ్యామం మహా బాహుం స్థిర సత్త్వం దృఢ వ్రతం |

కదా ద్రక్ష్యామహే రామం జగతః శోక నాశనం |౨-౮౩-౮|

దృష్టాఎవ హి నః శోకం అపనేష్యతి రాఘవః |

తమః సర్వస్య లోకస్య సముద్యన్న్ ఇవ భాస్కరః |౨-౮౩-౯|

ఇతి ఏవం కథయంతః తే సంప్రహృష్టాః కథాః శుభాః |

పరిష్వజానాః చ అన్యోన్యం యయుర్ నాగరికాః తదా |౨-౮౩-౧౦|

యే చ తత్ర అపరే సర్వే సమ్మతా యే చ నైగమాః |

రామం ప్రతి యయుర్ హృష్టాః సర్వాః ప్రకృతయః తదా |౨-౮౩-౧౧|

మణి కారాః చ యే కేచిత్ కుంభ కారాః చ శోభనాః |

సూత్ర కర్మ కృతః చైవ యే చ శస్త్ర ఉపజీవినః |౨-౮౩-౧౨|

మాయూరకాః క్రాకచికా రోచకా వేధకాః తథా |

దంత కారాః సుధా కారాః తథా గంధ ఉపజీవినః |౨-౮౩-౧౩|

సువర్ణ కారాః ప్రఖ్యాతాః తథా కంబల ధావకాః |

స్నాపక ఆచ్చాదకా వైద్యా ధూపకాః శౌణ్డికాః తథా |౨-౮౩-౧౪|

రజకాః తున్న వాయాః చ గ్రామ ఘోష మహత్తరాః |

శైలూషాః చ సహ స్త్రీభిర్ యాంతి కైవర్తకాః తథా |౨-౮౩-౧౫|

సమాహితా వేదవిదో బ్రాహ్మణా వృత్త సమ్మతాః |

గో రథైః భరతం యాంతం అనుజగ్ముః సహస్రశః |౨-౮౩-౧౬|

సువేషాః శుద్ధ వసనాః తామ్ర మృష్ట అనులేపనాః |

సర్వే తే వివిధైః యానైః శనైః భరతం అన్వయుః |౨-౮౩-౧౭|

ప్రహృష్ట ముదితా సేనా సాన్వయాత్ కైకయీ సుతం |

భ్రాతురానయనే యాంతం భరతం భ్రాతృవత్సలం |౨-౮౩-౧౮|

తే గత్వా దూరమధ్వానం రథం యానాశ్వకుఞ్జరైః |

సమాసేదుస్తతో గఙ్గాం శృఙ్గిబేరపురం ప్రతి |౨-౮౩-౧౯|

యత్ర రామసఖో వీరో గుహో జ్ఞాతిగణైర్వృతః |

నివసత్యప్రమాదేన దేశం తం పరిపాలయన్ |౨-౮౩-౨౦|

ఉపేత్య తీరం గఙ్గాయాశ్చక్రమాకైరలఙ్కతం |

వ్యవతిష్ఠత సా సేనా భరతస్య అనుయాయినీ |౨-౮౩-౨౧|

నిరీక్ష్య అనుగతాం సేనాం తాం చ గంగాం శివ ఉదకాం |

భరతః సచివాన్ సర్వాన్ అబ్రవీద్ వాక్య కోవిదః |౨-౮౩-౨౨|

నివేశయత మే సైన్యం అభిప్రాయేణ సర్వశః |

విశ్రాంతః ప్రతరిష్యామః శ్వైదానీం మహా నదీం |౨-౮౩-౨౩|

దాతుం చ తావద్ ఇచ్చామి స్వర్ గతస్య మహీ పతేః |

ఔర్ధ్వదేహ నిమిత్త అర్థం అవతీర్య ఉదకం నదీం |౨-౮౩-౨౪|

తస్య ఏవం బ్రువతః అమాత్యాః తథా ఇతి ఉక్త్వా సమాహితాః |

న్యవేశయంస్ తామః చందేన స్వేన స్వేన పృథక్ పృథక్ |౨-౮౩-౨౫|

నివేశ్య గంగాం అను తాం మహా నదీం |

చమూం విధానైః పరిబర్హ శోభినీం |

ఉవాస రామస్య తదా మహాత్మనో |

విచింతయానో భరతః నివర్తనం |౨-౮౩-౨౬|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే త్ర్యశీతితమః సర్గః |౨-౮౩|