అయోధ్యాకాండము - సర్గము 67

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే సప్తషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౭|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

ఆక్రందితనిరానందా సాస్రకంఠజనావిలా |

ఆయోధ్యాయామతితతా సా వ్యతీయాయ శర్వరీ |౨-౬౭-౧|

వ్యతీతాయాం తు శర్వర్యాం ఆదిత్యస్య ఉదయే తతః |

సమేత్య రాజ కర్తారః సభాం ఈయుర్ ద్విజాతయః |౨-౬౭-౨|

మార్కణ్డేయో అథ మౌద్గల్యో వామదేవః చ కాశ్యపః |

కాత్యయనో గౌతమః చ జాబాలిః చ మహా యశాః |౨-౬౭-౩|

ఏతే ద్విజాః సహ అమాత్యైః పృథగ్ వాచం ఉదీరయన్ |

వసిష్ఠం ఏవ అభిముఖాః శ్రేష్ఠః రాజ పురోహితం |౨-౬౭-౪|

అతీతా శర్వరీ దుహ్ఖం యా నో వర్ష శత ఉపమా |

అస్మిన్ పంచత్వం ఆపన్నే పుత్ర శోకేన పార్థివే |౨-౬౭-౫|

స్వర్ గతః చ మహా రాజో రామః చ అరణ్యం ఆశ్రితః |

లక్ష్మణః చ అపి తేజస్వీ రామేణ ఏవ గతః సహ |౨-౬౭-౬|

ఉభౌ భరత శత్రుఘ్నౌ క్కేకయేషు పరం తపౌ |

పురే రాజ గృహే రమ్యే మాతామహ నివేశనే |౨-౬౭-౭|

ఇక్ష్వాకూణాం ఇహ అద్య ఏవ కశ్చిత్ రాజా విధీయతాం |

అరాజకం హి నో రాష్ట్రం న వినాశం అవాప్నుయాత్ |౨-౬౭-౮|

న అరాజలే జన పదే విద్యున్ మాలీ మహా స్వనః |

అభివర్షతి పర్జన్యో మహీం దివ్యేన వారిణా |౨-౬౭-౯|

న అరాజకే జన పదే బీజ ముష్టిః ప్రకీర్యతే |

న అరాకకే పితుః పుత్రః భార్యా వా వర్తతే వశే |౨-౬౭-౧౦|

అరాజకే ధనం న అస్తి న అస్తి భార్యా అపి అరాజకే |

ఇదం అత్యాహితం చ అన్యత్ కుతః సత్యం అరాజకే |౨-౬౭-౧౧|

న అరాజకే జన పదే కారయంతి సభాం నరాః |

ఉద్యానాని చ రమ్యాణి హృష్టాః పుణ్య గృహాణి చ |౨-౬౭-౧౨|

న అరాజకే జన పదే యజ్ఞ శీలా ద్విజాతయః |

సత్రాణి అన్వాసతే దాంతా బ్రాహ్మణాః సంశిత వ్రతాః |౨-౬౭-౧౩|

న అరాజకే జనపదే మహాయజ్ఞేషు యజ్వనః |

బ్రాహ్మణా వసుసంపన్నా విసృజంత్యాప్తదక్షిణాః |౨-౬౭-౧౪|

న అరాజకే జన పదే ప్రభూత నట నర్తకాః |

ఉత్సవాః చ సమాజాః చ వర్ధంతే రాష్ట్ర వర్ధనాః |౨-౬౭-౧౫|

న అరజకే జన పదే సిద్ధ అర్థా వ్యవహారిణః |

కథాభిర్ అనురజ్యంతే కథా శీలాః కథా ప్రియైః |౨-౬౭-౧౬|

న అరాజకే జనపదే ఉద్యానాని సమాగతాః |

సాయాహ్నే క్రీడితుం యాంతి కుమార్యో హేమభూషితాః |౨-౬౭-౧౭|

న అరాజకే జన పదే వాహనైః శీఘ్ర గామిభిః |

నరా నిర్యాంతి అరణ్యాని నారీభిః సహ కామినః |౨-౬౭-౧౮|

న అరాకజే జన పదే ధనవంతః సురక్షితాః |

శేరతే వివృత ద్వారాః కృషి గో రక్ష జీవినః |౨-౬౭-౧౯|

న అరాజకే జనపదే బద్దఘణ్టా విషాణీనః |

ఆటంతి రాజమార్గేషు కుఞ్జరాః షష్టిహాయనాః |౨-౬౭-౨౦|

న అరాజకే జనపదే శరాన్ సంతతమస్యతాం |

శ్రూయతే తలనిర్ఘోష ఇష్వస్త్రాణాముపాసనే |౨-౬౭-౨౧|

న అరాజకే జన పదే వణిజో దూర గామినః |

గచ్చంతి క్షేమం అధ్వానం బహు పుణ్య సమాచితాః |౨-౬౭-౨౨|

న అరాజకే జన పదే చరతి ఏక చరః వశీ |

భావయన్న్ ఆత్మనా ఆత్మానం యత్ర సాయం గృహో మునిః |౨-౬౭-౨౩|

న అరాజకే జన పదే యోగ క్షేమం ప్రవర్తతే |

న చ అపి అరాజకే సేనా శత్రూన్ విషహతే యుధి |౨-౬౭-౨౪|

న అరాజకే జనపదే హృష్టైః పరమవాజిభిః |

నరాః సమ్యాంతి సహసా రథైశ్చ పరిమణ్డితాః |౨-౬౭-౨౫|

న అరాజకే జనపదే నరాః శాస్త్రవిశారదాః |

సంపదంతోఽవతిష్ఠంతే వనేషూపవనేషు చ |౨-౬౭-౨౬|

న అరాజకే జనపదే మాల్యమోదకదక్షిణాః |

దేవతాభ్యర్చనార్థయ కల్ప్యంతే నియతైర్జనైః |౨-౬౭-౨౭|

న అరాజకే జనపదే చందనాగురురూషితాః |

రాజపుత్రా విరాజంతే వసంత ఇవ శాఖినః |౨-౬౭-౨౮|

యథా హి అనుదకా నద్యో యథా వా అపి అతృణం వనం |

అగోపాలా యథా గావః తథా రాష్ట్రం అరాజకం |౨-౬౭-౨౯|

ధ్వజో రథస్య ప్రజ్ఞానం ధూమో జ్ఞానం విభావసోః |

తేషాం యో నో ధ్వజో రాజ స దేవత్వమితో గతః |౨-౬౭-౩౦|

న అరాజకే జన పదే స్వకం భవతి కస్యచిత్ |

మత్స్యాఇవ నరా నిత్యం భక్షయంతి పరస్పరం |౨-౬౭-౩౧|

యేహి సంభిన్న మర్యాదా నాస్తికాః చిన్న సంశయాః |

తే అపి భావాయ కల్పంతే రాజ దణ్డ నిపీడితాః |౨-౬౭-౩౨|

యథా దృష్టిః శరీరస్య నిత్యమేవప్రవర్తతే |

తథా నరేంద్రో రాష్ట్రస్య ప్రభవః సత్యధర్మయోః |౨-౬౭-౩౩|

రాజా సత్యం చ ధర్మశ్చ రాజా కులవతాం కులం |

రాజా మాతా పితా చైవ రాజా హితకరో నృణాం |౨-౬౭-౩౪|

యమో వైశ్రవణః శక్రో వరుణశ్చ మహాబలః |

విశేష్యంతే నరేంద్రేణ వృత్తేన మహాతా తతః |౨-౬౭-౩౫|

అహో తమైవ ఇదం స్యాన్ న ప్రజ్ఞాయేత కించన |

రాజా చేన్ న భవేన్ లోకే విభజన్ సాధ్వ్ అసాధునీ |౨-౬౭-౩౬|

జీవతి అపి మహా రాజే తవ ఏవ వచనం వయం |

న అతిక్రమామహే సర్వే వేలాం ప్రాప్య ఇవ సాగరః |౨-౬౭-౩౭|

స నః సమీక్ష్య ద్విజ వర్య వృత్తం |

నృపం వినా రాజ్యం అరణ్య భూతం |

కుమారం ఇక్ష్వాకు సుతం వదాన్యం |

త్వం ఏవ రాజానం ఇహ అభిషించయ |౨-౬౭-౩౮|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే సప్తషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౭|