అయోధ్యాకాండము - సర్గము 61

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే ఏకషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౧|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

వనం గతే ధర్మ పరే రామే రమయతాం వరే |

కౌసల్యా రుదతీ స్వార్తా భర్తారం ఇదం అబ్రవీత్ |౨-౬౧-౧|

యద్యపి త్రిషు లోకేషు ప్రథితం తే మయద్ యశః |

సానుక్రోశో వదాన్యః చ ప్రియ వాదీ చ రాఘవః |౨-౬౧-౨|

కథం నర వర శ్రేష్ఠ పుత్రౌ తౌ సహ సీతయా |

దుహ్ఖితౌ సుఖ సంవృద్ధౌ వనే దుహ్ఖం సహిష్యతః |౨-౬౧-౩|

సా నూనం తరుణీ శ్యామా సుకుమారీ సుఖ ఉచితా |

కథం ఉష్ణం చ శీతం చ మైథిలీ ప్రసహిష్యతే |౨-౬౧-౪|

భుక్త్వా అశనం విశాల అక్షీ సూప దంశ అన్వితం శుభం |

వన్యం నైవారం ఆహారం కథం సీతా ఉపభోక్ష్యతే |౨-౬౧-౫|

గీత వాదిత్ర నిర్ఘోషం శ్రుత్వా శుభం అనిందితా |

కథం క్రవ్య అద సిమ్హానాం శబ్దం శ్రోష్యతి అశోభనం |౨-౬౧-౬|

మహా ఇంద్ర ధ్వజ సంకాశః క్వ ను శేతే మహా భుజః |

భుజం పరిఘ సంకాశం ఉపధాయ మహా బలః |౨-౬౧-౭|

పద్మ వర్ణం సుకేశ అంతం పద్మ నిహ్శ్వాసం ఉత్తమం |

కదా ద్రక్ష్యామి రామస్య వదనం పుష్కర ఈక్షణం |౨-౬౧-౮|

వజ్ర సారమయం నూనం హృదయం మే న సంశయః |

అపశ్యంత్యా న తం యద్ వై ఫలతి ఇదం సహస్రధా |౨-౬౧-౯|

యత్త్వయా కరుణం కర్మ వ్యపోహ్య మమ బాంధవాః |

నిరస్తా పరిధావంతి సుఖార్హః కృపణా వనే |౨-౬౧-౧౦|

యది పఞ్చదశే వర్షే రాఘవః పునరేష్యతి |

జహ్యాద్రాజ్యం చ కోశం చ భరతో నోపల్స్ఖ్యతే |౨-౬౧-౧౧|

భోజయంతి కిల శ్రాద్ధే కేచిత్స్వనేవ బాంధవాన్ |

తతః పశ్చాత్సమీక్షంతే కృతకార్యా ద్విజర్షభాన్ |౨-౬౧-౧౨|

తత్ర యే గుణవంతశ్చ విద్వాంసశ్చ ద్విజాతయః |

న పశ్చాత్తేఽభిమన్యంతే సుధామపి సురోపమాః |౨-౬౧-౧౩|

బ్రాహ్మణేష్వపి తృప్తేషు పశ్చాద్భోక్తుం ద్విజర్షభాః |

నాభ్యుపైతుమలం ప్రాజ్ఞాః శృఙ్గచ్చేదమివర్ష్భాః |౨-౬౧-౧౪|

ఏవం కనీయసా భ్రాత్రా భుక్తం రాజ్యం విశాం పతే |

భ్రాతా జ్యేష్ఠా వరిష్ఠాః చ కిం అర్థం న అవమంస్యతే |౨-౬౧-౧౫|

న పరేణ ఆహృతం భక్ష్యం వ్యాఘ్రః ఖాదితుం ఇచ్చతి |

ఏవం ఏవ నర వ్యాఘ్రః పర లీఢం న మంస్యతే |౨-౬౧-౧౬|

హవిర్ ఆజ్యం పురోడాశాః కుశా యూపాః చ ఖాదిరాః |

న ఏతాని యాత యామాని కుర్వంతి పునర్ అధ్వరే |౨-౬౧-౧౭|

తథా హి ఆత్తం ఇదం రాజ్యం హృత సారాం సురాం ఇవ |

న అభిమంతుం అలం రామః నష్ట సోమం ఇవ అధ్వరం |౨-౬౧-౧౮|

న ఏవం విధం అసత్కారం రాఘవో మర్షయిష్యతి |

బలవాన్ ఇవ శార్దూలో బాలధేర్ అభిమర్శనం |౨-౬౧-౧౯|

నైతస్య సహితా లోకా భయం కుర్యుర్మహామృధే |

అధర్మం త్విహ ధర్మాత్మా లోకం ధర్మేణ యోజయేత్ |౨-౬౧-౨౦|

నన్వసౌ కాఞ్చనైర్బాణైర్మహావీర్యో మహాభుజః |

యుగాంత ఇవ భూతాని సాగరానపి నిర్దహేత్ |౨-౬౧-౨౧|

స తాదృశః సిమ్హ బలో వృషభ అక్షో నర ఋషభః |

స్వయం ఏవ హతః పిత్రా జలజేన ఆత్మజో యథా |౨-౬౧-౨౨|

ద్విజాతి చరితః ధర్మః శాస్త్ర దృష్టః సనాతనః |

యది తే ధర్మ నిరతే త్వయా పుత్రే వివాసితే |౨-౬౧-౨౩|

గతిర్ ఏవాక్ పతిర్ నార్యా ద్వితీయా గతిర్ ఆత్మజః |

తృతీయా జ్ఞాతయో రాజమః చతుర్థీ న ఇహ విద్యతే |౨-౬౧-౨౪|

తత్ర త్వం చైవ మే న అస్తి రామః చ వనం ఆశ్రితః |

న వనం గంతుం ఇచ్చామి సర్వథా హి హతా త్వయా |౨-౬౧-౨౫|

హతం త్వయా రాజ్యం ఇదం సరాష్ట్రం |

హతః తథా ఆత్మా సహ మంత్రిభిః చ |

హతా సపుత్రా అస్మి హతాః చ పౌరాః |

సుతః చ భార్యా చ తవ ప్రహృష్టౌ |౨-౬౧-౨౬|

ఇమాం గిరం దారుణ శబ్ద సంశ్రితాం |

నిశమ్య రాజా అపి ముమోహ దుహ్ఖితః |

తతః స శోకం ప్రవివేశ పార్థివః |

స్వదుష్కృతం చ అపి పునః తదా అస్మరత్ |౨-౬౧-౨౭|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే ఏకషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౧|