Jump to content

అయోధ్యాకాండము - సర్గము 46

వికీసోర్స్ నుండి

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే షట్చత్వారింశః సర్గః |౨-౪౬|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

తతః తు తమసా తీరం రమ్యం ఆశ్రిత్య రాఘవః |

సీతాం ఉద్వీక్ష్య సౌమిత్రిం ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౨-౪౬-౧|

ఇయం అద్య నిశా పూర్వా సౌమిత్రే ప్రస్థితా వనం |

వన వాసస్య భద్రం తే స న ఉత్కణ్ఠితుం అర్హసి |౨-౪౬-౨|

పశ్య శూన్యాని అరణ్యాని రుదంతి ఇవ సమంతతః |

యథా నిలయం ఆయద్భిర్ నిలీనాని మృగ ద్విజైః |౨-౪౬-౩|

అద్య అయోధ్యా తు నగరీ రాజ ధానీ పితుర్ మమ |

సస్త్రీ పుంసా గతాన్ అస్మాన్ శోచిష్యతి న సంశయః |౨-౪౬-౪|

అనురక్తా హి మనుజా రాజానం బహుభిర్గుణైః |

త్వాం చ మాం చ నరవ్యాఘ్ర శత్రఘ్నభరతౌ తథా |౨-౪౬-౫|

పితరం చానుశోచామి మాతరం చ యశస్వినీం |

అపి వానౌధ భవేతాం తు రుదంతౌ తావభీక్ష్ణశః |౨-౪౬-౬|

భరతః ఖలు ధర్మ ఆత్మా పితరం మాతరం చ మే |

ధర్మ అర్థ కామ సహితైః వాక్యైః ఆశ్వాసయిష్యతి |౨-౪౬-౭|

భరతస్య ఆనృశంసత్వం సంచింత్య అహం పునః పునః |

న అనుశోచామి పితరం మాతరం చ అపి లక్ష్మణ |౨-౪౬-౮|

త్వయా కార్యం నర వ్యాఘ్ర మాం అనువ్రజతా కృతం |

అన్వేష్టవ్యా హి వైదేహ్యా రక్షణ అర్థే సహాయతా |౨-౪౬-౯|

అద్భిర్ ఏవ తు సౌమిత్రే వత్స్యామ్య్ అద్య నిశాం ఇమాం |

ఏతద్ద్ హి రోచతే మహ్యం వన్యే అపి వివిధే సతి |౨-౪౬-౧౦|

ఏవం ఉక్త్వా తు సౌమిత్రం సుమంత్రం అపి రాఘవః |

అప్రమత్తః త్వం అశ్వేషు భవ సౌమ్య ఇతి ఉవాచ హ |౨-౪౬-౧౧|

సో అశ్వాన్ సుమంత్రః సమ్యమ్య సూర్యే అస్తం సముపాగతే |

ప్రభూత యవసాన్ కృత్వా బభూవ ప్రత్యనంతరః |౨-౪౬-౧౨|

ఉపాస్యతు శివాం సంధ్యాం దృష్ట్వా రాత్రిం ఉపస్థితాం |

రామస్య శయనం చక్రే సూతః సౌమిత్రిణా సహ |౨-౪౬-౧౩|

తాం శయ్యాం తమసా తీరే వీక్ష్య వృక్ష దలైః కృతాం |

రామః సౌమిత్రిణాం సార్ధం సభార్యః సంవివేశ హ |౨-౪౬-౧౪|

సభార్యం సంప్రసుప్తం తం భ్రాతరం వీక్ష్య లక్ష్మణః |

కథయాం ఆస సూతాయ రామస్య వివిధాన్ గుణాన్ |౨-౪౬-౧౫|

జాగ్రతః హి ఏవ తాం రాత్రిం సౌమిత్రేర్ ఉదితః రవిః |

సూతస్య తమసా తీరే రామస్య బ్రువతః గుణాన్ |౨-౪౬-౧౬|

గో కుల ఆకుల తీరాయాః తమసాయాః విదూరతః |

అవసత్ తత్ర తాం రాత్రిం రామః ప్రకృతిభిః సహ |౨-౪౬-౧౭|

ఉత్థాయ తు మహా తేజాః ప్రకృతీస్ తా నిశామ్య చ |

అబ్రవీద్ భ్రాతరం రామః లక్ష్మణం పుణ్య లక్షణం |౨-౪౬-౧౮|

అస్మద్ వ్యపేక్షాన్ సౌమిత్రే నిరపేక్షాన్ గృహేష్వ్ అపి |

వృక్ష మూలేషు సంసుప్తాన్ పశ్య లక్ష్మణ సాంప్రతం |౨-౪౬-౧౯|

యథా ఏతే నియమం పౌరాః కుర్వంతి అస్మన్ నివర్తనే |

అపి ప్రాణాన్ అసిష్యంతి న తు త్యక్ష్యంతి నిశ్చయం |౨-౪౬-౨౦|

యావద్ ఏవ తు సంసుప్తాః తావద్ ఏవ వయం లఘు |

రథం ఆరుహ్య గచ్చామః పంథానం అకుతః భయం |౨-౪౬-౨౧|

అతః భూయో అపి న ఇదానీం ఇక్ష్వాకు పుర వాసినః |

స్వపేయుర్ అనురక్తా మాం వృష్క మూలాని సంశ్రితాః |౨-౪౬-౨౨|

పౌరా హి ఆత్మ కృతాత్ దుహ్ఖాత్ విప్రమోచ్యా నృప ఆత్మజైః |

న తు ఖల్వ్ ఆత్మనా యోజ్యా దుహ్ఖేన పుర వాసినః |౨-౪౬-౨౩|

అబ్రవీల్ లక్ష్మణో రామం సాక్షాత్ ధర్మం ఇవ స్థితం |

రోచతే మే మహా ప్రాజ్ఞ క్షిప్రం ఆరుహ్యతాం ఇతి |౨-౪౬-౨౪|

అథ రామోఽబ్రవీచ్ఛ్రీమాన్ సుమంత్రం యుజ్యతాం రథః |

గమిష్యామి తతోఽరణ్యం గచ్ఛ శ్రీఘ్రమితః ప్రభో |౨-౪౬-౨౫|

సూతః తతః సంత్వరితః స్యందనం తైః హయ ఉత్తమైః |

యోజయిత్వా అథ రామాయ ప్రాంజలిః ప్రత్యవేదయత్ |౨-౪౬-౨౬|

అయం యుక్తో మహాబాహో రథస్తే రథినాం వర |

త్వమారోహస్వ భద్రం తే ససీతః సహలక్ష్మణః |౨-౪౬-౨౭|

తం స్యందనమధిష్ఠాయ రాఘవః సపరిచ్ఛదః |

శీఘ్రగామాకులావర్తాం తమసామతరన్నదీం |౨-౪౬-౨౮|

స సంతీర్య మహాబాహుః శ్రీమాన్ శివమకణ్టకం |

ప్రాపద్యత మహామార్గమభయం భయదర్శినాం |౨-౪౬-౨౯|

మోహన అర్థం తు పౌరాణాం సూతం రామః అబ్రవీద్ వచః |

ఉదన్ ముఖః ప్రయాహి త్వం రథం ఆస్థాయ సారథే |౨-౪౬-౩౦|

ముహూర్తం త్వరితం గత్వా నిర్గతయ రథం పునః |

యథా న విద్యుః పౌరా మాం తథా కురు సమాహితః |౨-౪౬-౩౧|

రామస్య వచనం శ్రుత్వా తథా చక్రే స సారథిః |

ప్రత్యాగమ్య చ రామస్య స్యందనం ప్రత్యవేదయత్ |౨-౪౬-౩౨|

తౌ సంప్రయుక్తం తు రథం సమాసిత్థౌ |

తదా ససీతౌ రఘవంశవర్ధనౌ |

ప్రచోదయామాస తతస్తురంగమాన్ |

స సారథిర్యేన పథా తపోవనం |౨-౪౬-౩౩|

తతః సమాస్థాయ రథం మహారథః

ససారథిర్ధాశరథిర్వనం యయౌ |

ఉదఙ్ముఖం తం తు రథం చకార స |

ప్రయాణమాఙ్గశ్యనివితదర్శనాత్ |౨-౪౬-౩౪|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే షట్చత్వారింశః సర్గః |౨-౪౬|