అయోధ్యాకాండము - సర్గము 41
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే ఏకచత్వారింశః సర్గః |౨-౪౧|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
తస్మింస్తు పురుషవ్యాఘ్రే వినిర్యాతి కృతాఞ్జలౌ |
ఆర్తశబ్దోఽథ సంజజ్ఞే స్త్రీణామంతహ్పుతే తదా |౨-౪౧-౧|
అనాథస్య జనస్య అస్య దుర్బలస్య తపస్వినః |
యో గతిం శరణం చ ఆసీత్ స నాథః క్వ ను గచ్చతి |౨-౪౧-౨|
న క్రుధ్యతి అభిశస్తః అపి క్రోధనీయాని వర్జయన్ |
క్రుద్ధాన్ ప్రసాదయన్ సర్వాన్ సమ దుహ్ఖః క్వ గచ్చతి |౨-౪౧-౩|
కౌసల్యాయాం మహా తేజా యథా మాతరి వర్తతే |
తథా యో వర్తతే అస్మాసు మహాత్మా క్వ ను గచ్చతి |౨-౪౧-౪|
కైకేయ్యా క్లిశ్యమానేన రాజ్ఞా సంచోదితః వనం |
పరిత్రాతా జనస్య అస్య జగతః క్వ ను గచ్చతి |౨-౪౧-౫|
అహో నిశ్చేతనో రాజా జీవ లోకస్య సంప్రియం |
ధర్మ్యం సత్య వ్రతం రామం వన వాసో ప్రవత్స్యతి |౨-౪౧-౬|
ఇతి సర్వా మహిష్యః తా వివత్సాఇవ ధేనవః |
రురుదుః చైవ దుహ్ఖ ఆర్తాః సస్వరం చ విచుక్రుశుః |౨-౪౧-౭|
స తం అంతః పురే ఘోరం ఆర్త శబ్దం మహీ పతిః |
పుత్ర శోక అభిసంతప్తః శ్రుత్వా చ ఆసీత్ సుదుహ్ఖితః |౨-౪౧-౮|
న అగ్ని హోత్రాణి అహూయంత సూర్యః చ అంతర్ అధీయత |
వ్యసృజన్ కవలాన్ నాగా గావో వత్సాన్ న పాయయన్ |౨-౪౧-౯|
వ్యసృజన్ కబలాన్నాగా గావో వత్సాన్న పాయయన్ |
పుత్రం ప్రథమజం లబ్ధ్వా జననీ నాభ్యనందత |౨-౪౧-౧౦|
త్రిశంకుర్ లోహిత అంగః చ బృహస్పతి బుధావ్ అపి |
దారుణాః సోమం అభ్యేత్య గ్రహాః సర్వే వ్యవస్థితాః |౨-౪౧-౧౧|
నక్షత్రాణి గత అర్చీమ్షి గ్రహాః చ గత తేజసః |
విశాఖాః చ సధూమాః చ నభసి ప్రచకాశిరే |౨-౪౧-౧౨|
కాలికానిలవేగేన మహోదధిరివోత్థితః |
రామే వనం ప్రవ్రజితే నగరం ప్రచచాల తత్ |౨-౪౧-౧౩|
దిశః పర్యాకులాః సర్వా స్తిమిరేణేవ సంవృతాః |
న గ్రహో నాపి నక్షత్రం ప్రచకాశే న కించన |౨-౪౧-౧౪|
అకస్మాన్ నాగరః సర్వో జనో దైన్యం ఉపాగమత్ |
ఆహారే వా విహారే వా న కశ్చిత్ అకరోన్ మనః |౨-౪౧-౧౫|
శోకపర్యాయసంతప్తః సతతం దీర్ఘముచ్ఛ్వసన్ |
అయోధ్యాయాం జనః సర్వః శుశోచ జగతీపతిం |౨-౪౧-౧౬|
బాష్ప పర్యాకుల ముఖో రాజ మార్గ గతః జనః |
న హృష్టః లక్ష్యతే కశ్చిత్ సర్వః శోక పరాయణః |౨-౪౧-౧౭|
న వాతి పవనః శీతః న శశీ సౌమ్య దర్శనః |
న సూర్యః తపతే లోకం సర్వం పర్యాకులం జగత్ |౨-౪౧-౧౮|
అనర్థినః సుతాః స్త్రీణాం భర్తారః భ్రాతరః తథా |
సర్వే సర్వం పరిత్యజ్య రామం ఏవ అన్వచింతయన్ |౨-౪౧-౧౯|
యే తు రామస్య సుహృదః సర్వే తే మూఢ చేతసః |
శోక భారేణ చ ఆక్రాంతాః శయనం న జుహుస్ తదా |౨-౪౧-౨౦|
తతః తు అయోధ్యా రహితా మహాత్మనా |
పురందరేణ ఇవ మహీ సపర్వతా |
చచాల ఘోరం భయ భార పీడితా |
సనాగ యోధ అశ్వ గణా ననాద చ |౨-౪౧-౨౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే ఏకచత్వారింశః సర్గః |౨-౪౧|