అయోధ్యాకాండము - సర్గము 4
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే చతుర్థః సర్గః |౨-౪|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
గతేష్వథ నృపో భూయః పౌరేషు సహ మంత్రిభిః |
మంత్రయుత్వా తతశ్చక్రే నిశ్చయజ్ఞః స నిశ్చయం |౨-౪-౧|
శ్వ ఏవ పుష్యో భవితా శ్వోఽభిషేచ్యస్తు మే సుతః |
రామో రాజీవతామ్రాక్షో యౌవరాజ్య ఇతి ప్రభుః |౨-౪-౨|
అథాంతర్గృహమాసాద్య రాజా దశరథస్తదా |
సూతమామంత్రయామాస రామం పునరిహానయ |౨-౪-౩|
ప్రతిగృహ్య స తద్వాక్యం సూతః పునరుపాయయౌ |
రామస్య భవనం శీఘ్రం రామమానయితుం పునః |౨-౪-౪|
ద్వాఃస్థైరావేదితం తస్య రామాయాగమనం పునః |
శ్రుత్వైవ చాపి రామస్తం ప్రాప్తం శఙ్కాన్వితోఽభవత్ |౨-౪-౫|
ప్రవేశ్య చైనం త్వరితం రామో వచన మబ్రవీత్ |
యదాగమనకృత్యం తే భూయస్తద్భ్రుహ్యశేషతః |౨-౪-౬|
తమువాచ తతః సూతో రాజా త్వాం ద్రష్టు మిచ్ఛతి |
శ్రుత్వా ప్రమాణమత్ర త్వం గమనాయేతరాయ వా |౨-౪-౭|
ఇతి సూతవచః శ్రుత్వా రామోఽథ త్వరయాన్వితః |
ప్రయయౌ రాజభవనం పునర్ద్రష్టుం నరేశ్వరం |౨-౪-౮|
తం శ్రుత్వా సమనుప్రాప్తం రామం దశరథో నృపః |
ప్రవేశ్యామాస గృహం వివక్షుః ప్రియముత్తమం |౨-౪-౯|
ప్రవిశ్న్నేప చ శ్రీమాన్ రాఘవో భవనం పితుః |
దదర్శ పితరం దూరాత్ ప్రణిపత్య కృతాఞ్జ్లిః |౨-౪-౧౦|
ప్రణమంతం సముత్థాప్య తం పరిష్వజ్య భూమిపః |
ప్రదిశ్య చాస్మై రుచిరమాసనం పునరబ్రవీత్ |౨-౪-౧౧|
రామ వృద్ధోఽస్మి దీర్ఘాయుర్భుక్తా భోగా మయేప్సితాః |
అన్న్వద్భిః క్రతుశ్తైస్తథేష్టం భూరిదక్షిణైః |౨-౪-౧౨|
జాతమిష్టమపత్యం మే త్వమద్యానుపమం భువి |
దత్తమిష్టమధీతం చ మయా పురుషసత్తమ |౨-౪-౧౩|
అనుభూతాని చేష్టాని మయా వీర సుఖాన్యపి |
దేవర్షిపితృవిప్రాణామనృణోఽస్మి తథాత్మనః |౨-౪-౧౪|
న కిఞ్చిన్మ కర్తవ్యం తవాన్యత్రాభిషేచనాత్ |
అతో యుత్త్వామహం బ్రూయాం తన్మే త్వం కర్తుమర్హసి |౨-౪-౧౫|
అద్య ప్రకృతయః సర్వాస్త్వామిచ్ఛంతి నరాధిపం |
అతస్త్వాం యువరాజానమభిషేక్ష్యామి పుత్రక |౨-౪-౧౬|
అపి చాద్యాశుభాన్ రామ స్వప్నే ప్శ్యామి దారుణాన్ |
సనిర్ఘాతా దివోల్కా చ పరతీహ మహాస్వనా |౨-౪-౧౭|
అవష్టబ్ధం చ మే రామ నక్షత్రం దారుణైర్గ్రహైః |
ఆవేదయంతి దైవజ్ఞావః సూర్యాఙ్గారకరాహుభిః |౨-౪-౧౮|
ప్రాయేణ హి నిమిత్తానామీదృశానాం సముద్భవే |
రాజా హి మృత్యుమాప్నోతి ఘోరం వాపదమృచ్ఛతి |౨-౪-౧౯|
తద్యావదేవ మే చేతో న విముఞ్చతి రాఘవ |
తావదేవాభిషిఞ్చస్వ చలా హి ప్రాణినాం మతిః |౨-౪-౨౦|
అద్య చంద్రోభ్యుపగతః పుష్యాత్పూర్వం పునర్వసూ |
శ్వః పుష్యయోగం నియతం వక్ష్యంతే దైవచింతకాః |౨-౪-౨౧|
తతః పుష్యేఽభిషిఞ్చస్వ మనస్త్వరయతీవ మాం |
శ్వస్త్వాహమభిషేక్ష్యామి యౌవరాజ్యే పరంతప |౨-౪-౨౨|
తస్మాత్త్వయాదప్రభృతి నిశేయం నియతాత్మనా |
సహ వధ్వోపవస్తవ్యా దర్భప్రస్తరశాయినా |౨-౪-౨౩|
సుహృదశ్చాప్రమత్తాస్త్వాం రక్షంత్వద్య సమంతతః |
భవంతి బహువిఘ్నాని కార్యాణ్యేవంవిధాని హి |౨-౪-౨౪|
విప్రోషితశ్చ భరతో యావదేవ పురాదితః |
తావదేవాభిషేకస్తే ప్రాప్తకాలో మతో మమ |౨-౪-౨౫|
కామం ఖలు సతాం వృత్తే భ్రాతా తే భరతః స్థితః |
జ్యేష్ఠనువర్తీ ధర్మాత్మా సానుక్రోశో జితేంద్రియః |౨-౪-౨౬|
కింతు చిత్తం మనుష్యాణామనిత్యమితి మే మతిః |
సతాం చ ధర్మనిత్యానాం కృతశోభి చ రాఘవ |౨-౪-౨౭|
ఇత్యుక్తః సోఓఽభ్యనుజ్ఞాతః శ్వోభావిన్యభిషేచనే |
వ్రజేతి రామః పితరమభివాద్యాభ్యయాద్గృహం |౨-౪-౨౮|
ప్రవిశ్య చాత్మనో వేశ్మ రాజ్ఞోద్ధిష్టేఽభిషేచనే |
తత్క్షణేన చ నిర్గమ్య మాతురంతఃపురం యయౌ |౨-౪-౨౯|
తత్ర తాం ప్రవణామేవ మాతరం క్షౌమవాసినీం |
వాగ్యతాం దేవతాగారే దదర్శాయాచతీం శ్రియం |౨-౪-౩౦|
ప్రాగేవ చాగతా తత్ర సుమిత్రా లక్ష్మణ స్తదా |
సీతా చానాయితా శ్రుత్వా ప్రియం రామాభిషేచనం |౨-౪-౩౧|
తస్మిన్ కాలే హి కౌసల్యా తస్థావామీలితేక్షణా |
సుమిత్రయాన్వాస్యమానా సీతయా లక్ష్మణేన చ |౨-౪-౩౨|
శ్రుత్వా పుష్యేణ పుత్రస్య యౌవరాజ్యాభిషేచనం |
ప్రాణాయామేన పురుషం ధ్యాయమానా జనార్దనం |౨-౪-౩౩|
తథా సనియమామేవ సోఽభిగమ్యాభివాద్య చ |
ఉవాచ వచనం రామో హర్ష్యంస్తామిదం తదా |౨-౪-౩౪|
అంబ పిత్రా నియుక్తోఽస్మి ప్రజాపాలనకర్మణి |
భవితా శ్వోఽభిషేకో మే యథా మి శాసనం పితుః |౨-౪-౩౫|
సీతయా ప్యుపవస్తవ్యా రజనీయం మయా సహ |
ఏవమృత్విగుపాధ్యాయైస్సహ మాముక్తవాన్ పితా |౨-౪-౩౬|
యాని యాన్యత్ర యోగ్యాని శ్వో భావిన్యభిషేచనే |
తాని మే మఙ్గళాన్యద్య వైదేహ్యాశ్చైవ కారయ |౨-౪-౩౭|
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు కౌసల్యా చిరకాలాభికాఙ్క్షితం |
హర్ష్బాష్పకలం వాక్యమిదం రామ మభాషత |౨-౪-౩౮|
వత్స రామ చిరం జీవ హతాస్తే పరిపంథినః |
జ్ఞాతీన్మే త్వం శ్రియాయుక్తః సుమిత్రాయాశ్చ నందయ |౨-౪-౩౯|
కల్యాణే బత ంక్షత్రే మయి జాతోఽసి పుత్రక |
యేన త్వయా దశరథో గుణైరారాధితః పితా |౨-౪-౪౦|
అమోఘం బత మే క్షాంతం పురుషే పుష్కరేక్షణే |
యేయమిక్ష్వాకురాజ్యశ్రీః పుత్ర త్వాం సంశ్రయిష్యతి |౨-౪-౪౧|
ఇత్యేవముక్తో మాత్రేదం రామో భ్రాతరమబ్రవీత్ |
ప్రాఞ్జలిం ప్రహ్వమాసీనమభివీఖ్స్య స్మయన్నివ |౨-౪-౪౨|
లక్ష్మణేమాం మాయా సార్ధం ప్రశాధి త్వం వసుంధరాం |
ద్వితీయం మేఽంతరాత్మానం త్వామియం శ్రీరుపస్థితా |౨-౪-౪౩|
సౌమిత్రే భుఙ్క్ష్వ భోగాం స్త్వమిష్టాన్ రాజ్యఫలాని చ |
జీవితం చ హి రాజ్యం చ త్వదర్థమభికామయే |౨-౪-౪౪|
ఇత్యుక్త్వా లక్ష్మణం రామో మాతరావభివాద్య చ |
అభ్యనుజ్ఞాప్య సీతాం చ జగామ స్వం నివేశ్నం |౨-౪-౪౫|
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే చతుర్థః సర్గః
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే చతుర్థః సర్గః |౨-౪|