అయోధ్యాకాండము - సర్గము 33

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే త్రయస్త్రింశః సర్గః |౨-౩౩|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

దత్త్వా తు సహ వైదేహ్యా బ్రాహ్మణేభ్యో ధనం బహు |

జగ్మతుః పితరం ద్రష్టుం సీతయా సహ రాఘవౌ |౨-౩౩-౧|

తతో గృహీతే దుష్ప్రేక్ష్యేఅశోభేతాం తదా ఆయుధే |

మాలా దామభిర్ ఆసక్తే సీతయా సమలంకృతే |౨-౩౩-౨|

తతః ప్రాసాద హర్మ్యాణి విమాన శిఖరాణి చ |

అధిరుహ్య జనః శ్రీమాన్ ఉదాసీనో వ్యలోకయత్ |౨-౩౩-౩|

న హి రథ్యాః స్మ శక్యంతే గంతుం బహు జన ఆకులాః |

ఆరుహ్య తస్మాత్ ప్రాసాదాన్ దీనాః పశ్యంతి రాఘవం |౨-౩౩-౪|

పదాతిం వర్జితచ్ చత్రం రామం దృష్ట్వా తదా జనాః |

ఊచుర్ బహు విధా వాచః శోక ఉపహత చేతసః |౨-౩౩-౫|

యం యాంతం అనుయాతి స్మ చతుర్ అంగ బలం మహత్ |

తం ఏకం సీతయా సార్ధం అనుయాతి స్మ లక్ష్మణః |౨-౩౩-౬|

ఐశ్వర్యస్య రసజ్ఞః సన్ కామినాం చైవ కామదః |

న ఇచ్చతి ఏవ అనృతం కర్తుం పితరం ధర్మ గౌరవాత్ |౨-౩౩-౭|

యా న శక్యా పురా ద్రష్టుం భూతైః ఆకాశగైః అపి |

తాం అద్య సీతాం పశ్యంతి రాజ మార్గ గతా జనాః |౨-౩౩-౮|

అఙ్గ రాగ ఉచితాం సీతాం రక్త చందన సేవినీం |

వర్షం ఉష్ణం చ శీతం చ నేష్యతి ఆశు వివర్ణతాం |౨-౩౩-౯|

అద్య నూనం దశరథః సత్త్వం ఆవిశ్య భాషతే |

న హి రాజా ప్రియం పుత్రం వివాసయితుం అర్హతి |౨-౩౩-౧౦|

నిర్గుణస్య అపి పుత్రస్యా కాథం స్యాత్ విప్రవాసనం |

కిం పునర్ యస్య లోకో అయం జితః వృత్తేన కేవలం |౨-౩౩-౧౧|

ఆనృశంస్యం అనుక్రోశః శ్రుతం శీలం దమః శమః |

రాఘవం శోభయంతి ఏతే షడ్ గుణాః పురుష ఉత్తమం |౨-౩౩-౧౨|

తస్మాత్ తస్య ఉపఘాతేన ప్రజాః పరమ పీడితాః |

ఔదకాని ఇవ సత్త్వాని గ్రీష్మే సలిల సంక్షయాత్ |౨-౩౩-౧౩|

పీడయా పీడితం సర్వం జగద్ అస్య జగత్ పతేః |

మూలస్య ఇవ ఉపఘాతేన వృక్షః పుష్ప ఫల ఉపగః |౨-౩౩-౧౪|

మూలం హ్యేష మనుష్యాణాం ధర్మసారో మహాద్యుతిః |

పుష్పం ఫలం చ పత్రం చ శాఖాశ్చా స్యేతరే జనాః |౨-౩౩-౧౫|

తే లక్ష్మణైవ క్షిప్రం సపత్న్యః సహ బాంధవాః |

గచ్చంతం అనుగచ్చామః యేన గచ్చతి రాఘవః |౨-౩౩-౧౬|

ఉద్యానాని పరిత్యజ్య క్షేత్రాణి చ గృహాణి చ |

ఏక దుహ్ఖ సుఖా రామం అనుగచ్చామ ధార్మికం |౨-౩౩-౧౭|

సముద్ధృత నిధానాని పరిధ్వస్త అజిరాణి చ |

ఉపాత్త ధన ధాన్యాని హృత సారాణి సర్వశః |౨-౩౩-౧౮|

రజసా అభ్యవకీర్ణాని పరిత్యక్తాని దైవతైః |

మూషకైః పరిధావద్భిరుద్బిలైరావృతాని చ |౨-౩౩-౧౯|

అపేతోదకధూమాని హీనసమ్మార్జనాని చ |

ప్రనష్టబలికర్మేజ్యమంత్రహోమజపాని చ |౨-౩౩-౨౦|

దుష్కాలేనేవ భగ్నాని భిభాజనవంతి చ |

అస్మత్ త్యక్తాని వేశ్మాని కైకేయీ ప్రతిపద్యతాం |౨-౩౩-౨౧|

వనం నగరం ఏవ అస్తు యేన గచ్చతి రాఘవః |

అస్మాభిః చ పరిత్యక్తం పురం సంపద్యతాం వనం |౨-౩౩-౨౨|

బిలాని దమ్ష్ట్రిణః సర్వే సానూని మృగ పక్షిణః |

అస్మత్ త్యక్తం ప్రపద్యంతాం సేవ్యమానం త్యజంతు చ |౨-౩౩-౨౩|

ఇతి ఏవం వివిధా వాచో నానా జన సమీరితాః |

తృణమాంసఫలాదానాం దేశం వ్యాలమృగద్విజం |౨-౩౩-౨౪|

ప్రపద్యతాం హి కైకేయీ సపుత్రా సహబాంధవైః |

రాఘావేణ వనే సర్వే సహ వత్స్యామ నిర్వృతాః |౨-౩౩-౨౫|

ఇత్యేవం వివిధా వాచో నానాజనసమీరితాః|

శుశ్రావ రామః శ్రుత్వా చ న విచక్రే అస్య మానసం |౨-౩౩-౨౬|

స తు వేశ్మ పితుర్దూరా త్కైలాసశిఖరప్రభం |

అభిచక్రామ ధర్మాత్మా మత్తమాతఙ్గవిక్రమః |౨-౩౩-౨౭|

వినీతవీరపురుషం ప్రవిశ్య తు నృపాలయం |

దదర్శవస్థితం దీనం సుమంత్రమవిదూరతః |౨-౩౩-౨౮|

ప్రతీక్షమాణో అభిజనం తదా ఆర్తం |

అనార్త రూపః ప్రహసన్న్ ఇవ అథ|

జగామ రామః పితరం దిదృక్షుః |

పితుర్ నిదేశం విధివచ్ చికీర్షుః |౨-౩౩-౨౯|

తత్ పూర్వం ఐక్ష్వాక సుతః మహాత్మా |

రామః గమిష్యన్ వనం ఆర్త రూపం |

వ్యతిష్ఠత ప్రేక్ష్య తదా సుమంత్రం |

పితుర్ మహాత్మా ప్రతిహారణ అర్థం |౨-౩౩-౩౦|

పితుర్నిదేశేన తు ధర్మవత్సలో |

వన ప్రవేశే కృత బుద్ధి నిశ్చయః |

స రాఘవః ప్రేక్ష్య సుమంత్రం అబ్రవీన్ |

నివేదయస్వ ఆగమనం నృపాయ మే |౨-౩౩-౩౧|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే త్రయస్త్రింశః సర్గః |౨-౩౩|