అయోధ్యాకాండము - సర్గము 30

వికీసోర్స్ నుండి

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే త్రింశః సర్గః |౨-౩౦|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

సాంత్వ్యమానా తు రామేణ మైథిలీ జనక ఆత్మజా |

వన వాస నిమిత్తాయ భర్తారం ఇదం అబ్రవీత్ |౨-౩౦-౧|

సా తం ఉత్తమ సంవిగ్నా సీతా విపుల వక్షసం |

ప్రణయాచ్ చ అభిమానాచ్ చ పరిచిక్షేప రాఘవం |౨-౩౦-౨|

కిం త్వా అమన్యత వైదేహః పితా మే మిథిలా అధిపః |

రామ జామాతరం ప్రాప్య స్త్రియం పురుష విగ్రహం |౨-౩౦-౩|

అనృతం బల లోకో అయం అజ్ఞానాత్ యద్ద్ హి వక్ష్యతి |

తేజో న అస్తి పరం రామే తపతి ఇవ దివా కరే |౨-౩౦-౪|

కిం హి కృత్వా విషణ్ణః త్వం కుతః వా భయం అస్తి తే |

యత్ పరిత్యక్తు కామః త్వం మాం అనన్య పరాయణాం |౨-౩౦-౫|

ద్యుమత్సేన సుతం వీర సత్యవంతం అనువ్రతాం |

సావిత్రీం ఇవ మాం విద్ధి త్వం ఆత్మ వశ వర్తినీం |౨-౩౦-౬|

న తు అహం మనసా అపి అన్యం ద్రష్టా అస్మి త్వద్ ఋతే అనఘ |

త్వయా రాఘవ గచ్చేయం యథా అన్యా కుల పాంసనీ |౨-౩౦-౭|

స్వయం తు భార్యాం కౌమారీం చిరం అధ్యుషితాం సతీం |

శైలూషైవ మాం రామ పరేభ్యో దాతుం ఇచ్చసి |౨-౩౦-౮|

యస్య పథ్యం చ రామాత్థ యస్య చార్థేఽవరుధ్యసే |

త్వం తస్య భవ వశ్యశ్చ విధేయశ్ఛ సదానఘ|౨-౩౦-౯|

స మాం అనాదాయ వనం న త్వం ప్రస్థాతుం అర్హసి |

తపో వా యది వా అరణ్యం స్వర్గో వా స్యాత్ సహ త్వయా |౨-౩౦-౧౦|

న చ మే భవితా తత్ర కశ్చిత్ పథి పరిశ్రమః |

పృష్ఠతః తవ గచ్చంత్యా విహార శయనేష్వ్ అపి |౨-౩౦-౧౧|

కుశ కాశ శర ఇషీకా యే చ కణ్టకినో ద్రుమాః |

తూల అజిన సమ స్పర్శా మార్గే మమ సహ త్వయా |౨-౩౦-౧౨|

మహా వాత సముద్ధూతం యన్ మాం అవకరిష్యతి |

రజో రమణ తన్ మన్యే పర అర్ధ్యం ఇవ చందనం |౨-౩౦-౧౩|

శాద్వలేషు యద్ ఆసిష్యే వన అంతే వన గోరచా |

కుథా ఆస్తరణ తల్పేషు కిం స్యాత్ సుఖతరం తతః |౨-౩౦-౧౪|

పత్రం మూలం ఫలం యత్ త్వం అల్పం వా యది వా బహు |

దాస్యసి స్వయం ఆహృత్య తన్ మే అమృత రస ఉపమం |౨-౩౦-౧౫|

న మాతుర్ న పితుస్ తత్ర స్మరిష్యామి న వేశ్మనః |

ఆర్తవాని ఉపభుంజానా పుష్పాణి చ ఫలాని చ |౨-౩౦-౧౬|

న చ తత్ర గతః కించిత్ ద్రష్టుం అర్హసి విప్రియం |

మత్ కృతే న చ తే శోకో న భవిష్యామి దుర్భరా |౨-౩౦-౧౭|

యః త్వయా సహ స స్వర్గో నిరయో యః త్వయా వినా |

ఇతి జానన్ పరాం ప్రీతిం గచ్చ రామ మయా సహ |౨-౩౦-౧౮|

అథ మాం ఏవం అవ్యగ్రాం వనం న ఏవ నయిష్యసి |

విషం అద్య ఏవ పాస్యామి మా విశం ద్విషతాం వశం |౨-౩౦-౧౯|

పశ్చాత్ అపి హి దుహ్ఖేన మమ న ఏవ అస్తి జీవితం |

ఉజ్ఝితాయాః త్వయా నాథ తదా ఏవ మరణం వరం |౨-౩౦-౨౦|

ఇదం హి సహితుం శోకం ముహూర్తం అపి న ఉత్సహే |

కిం పునర్ దశ వర్షాణి త్రీణి చ ఏకం చ దుహ్ఖితా |౨-౩౦-౨౧|

ఇతి సా శోక సంతప్తా విలప్య కరుణం బహు |

చుక్రోశ పతిం ఆయస్తా భృశం ఆలింగ్య సస్వరం |౨-౩౦-౨౨|

సా విద్ధా బహుభిర్ వాక్యైః దిగ్ధైః ఇవ గజ అంగనా |

చిర సమ్నియతం బాష్పం ముమోచ అగ్నిం ఇవ అరణిః |౨-౩౦-౨౩|

తస్యాః స్ఫటిక సంకాశం వారి సంతాప సంభవం |

నేత్రాభ్యాం పరిసుస్రావ పంకజాభ్యాం ఇవ ఉదకం |౨-౩౦-౨౪|

తచ్చైవామలచంధ్రభం ముఖమాయతలోచనం |

పర్యశుష్యత బాష్పేణ జలోద్ధృతమివాముబుజం |౨-౩౦-౨౫|

తాం పరిష్వజ్య బాహుభ్యాం విసంజ్ఞాం ఇవ దుహ్ఖితాం |

ఉవాచ వచనం రామః పరివిశ్వాసయంస్ తదా |౨-౩౦-౨౬|

న దేవి తవ దుహ్ఖేన స్వర్గం అపి అభిరోచయే |

న హి మే అస్తి భయం కించిత్ స్వయంభోర్ ఇవ సర్వతః |౨-౩౦-౨౭|

తవ సర్వం అభిప్రాయం అవిజ్ఞాయ శుభ ఆననే |

వాసం న రోచయే అరణ్యే శక్తిమాన్ అపి రక్షణే |౨-౩౦-౨౮|

యత్ సృష్టా అసి మయా సార్ధం వన వాసాయ మైథిలి |

న విహాతుం మయా శక్యా కీర్తిర్ ఆత్మవతా యథా |౨-౩౦-౨౯|

ధర్మః తు గజ నాస ఊరు సద్భిర్ ఆచరితః పురా |

తం చ అహం అనువర్తే అద్య యథా సూర్యం సువర్చలా |౨-౩౦-౩౦|

న ఖల్వహం న గచ్ఛేయం వనం జనకనందిని |

వచనం త్న్నయతి మాం పితుః సత్యోపబృంహితం |౨-౩౦-౩౧|

ఏష ధర్మః తు సుశ్రోణి పితుర్ మాతుః చ వశ్యతా |

అతః చ ఆజ్ఞాం వ్యతిక్రమ్య న అహం జీవితుం ఉత్సహే |౨-౩౦-౩౨|

అస్వాధీనం కథం దైవం ప్రకారైరభిరాధ్యతే |

స్వాధీనం సమతిక్రమ్య మాతరం పితరం గురుం |౨-౩౦-౩౩|

యత్త్రయం తత్త్రయో లోకాః పవిత్రం తత్సమం భువి |

నాన్యదస్తి శుభాపాఙ్గే తేనేదమభిరాధ్యతే |౨-౩౦-౩౪|

న సత్యం దానమానౌ వా న యజ్ఞాశ్చాప్తదక్షిణాః |

తథా బలకరాః సీతే యథా సేవా పితుర్మతా |౨-౩౦-౩౫|

స్వర్గో ధనం వా ధాన్యం వా విద్యాః పుత్రాః సుఖాని చ |

గురువృత్త్యనురోధేన న కించిత్దపి దుర్లభం |౨-౩౦-౩౬|

దేవగంధర్వగోలోకాన్ బ్రహ్మలోకం తథాపరాన్ |

ప్రాప్నువంతి మహాత్మానో మాతాపితృపరాయణాః |౨-౩౦-౩౭|

స మాం పితా యథా శాస్తి సత్య ధర్మ పథే స్థితః |

తథా వర్తితుం ఇచ్చామి స హి ధర్మః సనాతనః |౨-౩౦-౩౮|

మమ సన్నా మతిః సీతే త్వాం నేతుం దణ్డకావనం |

వసిష్యామీతి సాత్వం మామనుయాతుం సునిశ్చితా |౨-౩౦-౩౯|

సా హి దిష్టాఽనవద్యాఙ్గీ వనాయ వదిరేక్షణే |

అనుగచ్చస్వ మాం భీరు సహ ధర్మ చరీ భవ |౨-౩౦-౪౦|

సర్వథా సదృశం సీతే మమ స్వస్య కులస్య చ |

వ్యవసాయమనుక్రాంతా కాంతే త్వమతిశోభనం |౨-౩౦-౪౧|

ఆరభస్వ శుభశ్రోణి వనవాసక్షమాః క్రియాః |

నేదానీం త్వదృతే సీతే స్వర్గోఽపి మమ రోచతే |౨-౩౦-౪౨|

బ్రాహ్మణేభ్యః చ రత్నాని భిక్షుకేభ్యః చ భోజనం |

దేహి చ ఆశంసమానేభ్యః సంత్వరస్వ చ మాచిరం |౨-౩౦-౪౩|

భూషణాని మహార్హాణి వరవస్త్రాణి యాని చ |

రమణీయాశ్చ యే కేచిత్క్రీడార్థాశ్చాపుయుపస్కరాః |౨-౩౦-౪౪|

శయనీయాని యానాని మమ చాన్యాని యాని చ |

దేహి స్వభృత్యవర్గస్య బ్రాహ్మణానామనంతరం |౨-౩౦-౪౫|

అనుకూలం తు సా భర్తుర్ జ్ఞాత్వా గమనం ఆత్మనః |

క్షిప్రం ప్రముదితా దేవీ దాతుం ఏవ ఉపచక్రమే |౨-౩౦-౪౬|

తతః ప్రహృష్టా పరిపూర్ణ మానసా |

యశస్వినీ భర్తుర్ అవేక్ష్య భాషితం |

ధనాని రత్నాని చ దాతుం అంగనా |

ప్రచక్రమే ధర్మభృతాం మనస్వినీ |౨-౩౦-౪౭|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే త్రింశః సర్గః |౨-౩౦|