అయోధ్యాకాండము - సర్గము 15

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే పఞ్చదశః సర్గః |౨-౧౫|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

తే తు తాం రజనీం ఉష్య బ్రాహ్మణా వేద పారగాః |

ఉపతస్థుర్ ఉపస్థానం సహ రాజ పురోహితాః |౨-౧౫-౧|

అమాత్యా బల ముఖ్యాః చ ముఖ్యా యే నిగమస్య చ |

రాఘవస్య అభిషేక అర్థే ప్రీయమాణాః తు సంగతాః |౨-౧౫-౨|

ఉదితే విమలే సూర్యే పుష్యే చ అభ్యాగతే అహని |

అభిషేకాయ రామస్య ద్విజ ఇంద్రైః ఉపకల్పితం |౨-౧౫-౩|

కాంచనా జల కుంభాః చ భద్ర పీఠం స్వలంక్ఋతం |

కాఞ్చనా జలకుమాభశ్చ భద్రపీఠం స్వలఙ్కృతం |౨-౧౫-౪|

రథశ్చ సమ్యగా స్తీర్ణోభాస్వతా వ్యాగ్రచర్మణా |

గఙ్గాయమునయోః పుణ్యాత్సఙ్గమాదాహృతం జలం |౨-౧౫-౫|

యాశ్చాన్యాః సరితః పుణ్యా హ్రదాః కూపాః సరాంసి చ |

ప్రాగ్వాహాశ్చోర్ధ్వవాహాశ్చ తిర్యగ్వాహా స్సమాహితాః |౨-౧౫-౬|

తాభ్యశ్చైవాహృతం తో యం సముద్రేభ్యశ్చ సర్వశః |

సలాజాః క్షీరిభిశ్ఛన్నా ఘటాః కాఞ్చనరాజతాః |౨-౧౫-౭|

పద్మోత్పలయుతా భాంతి పూర్ణాః పరమవారిణా |

క్షౌద్రం దధి ఘృతం లాజా దర్భాః సుమనసః పయః |౨-౧౫-౮|

వేశ్యాశ్చైవ శుభాచారాః సర్వాభరణభూషితాః |

చంద్రాంశువికచప్రఖ్యం కాఞ్చనం రత్నభుషితం |౨-౧౫-౯|

సజ్జం తిష్ఠతి రామస్య వాలవ్యజనముత్తమం |

చంద్రమణ్డలసంకాశమాతపత్రం చ పాణ్డురం |౨-౧౫-౧౦|

సజ్జం ద్యుతికరం శ్రీమదభిషేకపురస్కృతం |

పాణ్డురశ్చ వృషః సజ్జః పాణ్డురోఽస్వశ్చ సుస్థితః |౨-౧౫-౧౧|

ప్రసృతశ్చ గజః శ్రీమానౌపవాహ్యః ప్రతీక్షతే |

అష్టౌ చ కన్యా మాఙ్గల్యాః సర్వాభరణభూషితాః |౨-౧౫-౧౨|

వాదిత్రాణి చ సర్వాణి వందినశ్చ తథాపరే |

ఇక్ష్వాకూణాం యథా రాజ్యే సంభ్రియేతాభిషేచనం |౨-౧౫-౧౩|

తథాజాతీయమాదాయ రాజపుత్రాభిషేచనం |

తే రాజవచనాత్తత్ర సమవేతా మహీపతిం |౨-౧౫-౧౪|

అపశ్యంతోఽబ్రువన్ కో బు రాజ్ఞోనః ప్రతిపాదయేత్ |

న పశ్యామశ్చ రాజానముదితశ్చ దివాకరః |౨-౧౫-౧౫|

యౌవరాజ్యాభిషేకశ్చ సజ్జో రామస్య ధీమతః |

ఇతి తేషు బ్రువాణేషు సార్వభౌమాన్ మహీపతీన్ |౨-౧౫-౧౬|

అబ్రవీత్తానిదం సర్వాన్సుమంత్రో రాజసత్కృతః |

రామః చ సమ్యగ్ ఆస్తీర్ణో భాస్వరా వ్యాఘ్ర చర్మణా |౨-౧౫-౧౭|

గంగా యమునయోహ్ పుణ్యాత్ సంగమాత్ ఆహ్ఋతం జలం |

అయం పృచ్ఛామి వచనాత్ సుఖమాయుష్మతామహం |౨-౧౫-౧౮|

రాజ్ఞః సంప్రతిబుద్ధస్య చానాగమనకారణం |

ఇత్యుక్త్వాంతఃపురద్వారమాజగామ పురాణవిత్ |౨-౧౫-౧౯|

సదాసక్తం చ తద్వేశ్మ సుమంత్రః ప్రవివేశ హ |

తుష్టావాస్య తదా వంశం ప్రవిశ్య స విశాం పతేః |౨-౧౫-౨౦|

శయనీయం నరేంధ్రస్య తదసాద్య వ్యతిష్ఠత |

సోఽత్యాసాద్య తు తద్వేశ్మ తిరస్కరిణి మంత్రా |౨-౧౫-౨౧|

ఆశీర్భిర్గుణయుక్తాభిరభితుష్టావ రాఘవం |

సోమసూర్యౌ చ కాకుత్స్థ శివవైశ్రవణావపి |౨-౧౫-౨౨|

వరుణశ్చగ్నిరింద్రశ్చ విజయం ప్రదిశంతు తే |

గతా భగవతీ రాత్రిరః శివముపస్థితం |౨-౧౫-౨౩|

బుద్ధ్యస్వ నృపశార్దూల కురు కార్యమనంతరం |

బ్రాహ్మణా బలముఖ్యాశ్చ నైగమాశ్చాగతా నృప |౨-౧౫-౨౪|

దర్శనం ప్రతికాఙ్క్షంతే ప్రతిబుద్ధ్యస్వ రాఘవ |

స్తువంతం తం తదా సూతం సుమంత్రం మంత్రకోవిదం |౨-౧౫-౨౫|

ప్రతిబుద్ధ్య తతో రాజా ఇదం వచనమబ్రవీత్ |

రామమానయ సూతేతి యదస్యభిహితో/అనయా |౨-౧౫-౨౬|

కిమిదం కారణం యేన మమాజ్ఞా ప్రతిహన్యతే |

న చైవ సంప్రసుప్తోఽహమానయేహాశు రాఘవం |౨-౧౫-౨౭|

ఇతి రాజా దశరథః సూతం తత్రాన్వశాత్పునః |

స రాజవచనం శ్రుత్వా శిరసా ప్రతిపూజ్య తం |౨-౧౫-౨౮|

నిర్జగమ నృపావాసాన్మన్యమానః ప్రియం మహత్ |

ప్రసన్నో రాజమార్గం చ పతాకాధ్వజశోభితం |౨-౧౫-౨౯|

హృష్టః ప్రముదితః సూతో జగామాశు విలోకయన్ |

స సూతస్తత్ర శుశ్రావ రామాధికరణాః కథాః |౨-౧౫-౩౦|

అభిషేచనసంయుక్తాస్సర్వలోకస్య హృష్టవత్ |

తతో దదర్శ రుచిరం కైలాసశిఖరప్రభం |౨-౧౫-౩౧|

రామవేశ్మ సుమంత్రస్తు శక్రవేశ్మసమప్రభం |

మహాకవాటపిహితం వితర్దిశతశోభితం |౨-౧౫-౩౨|

కాఞ్చనప్రతిమైకాగ్రం మణివిద్రుమతోరణం |

శారదాభ్రఘనప్రఖ్యం దీప్తం మేరుగుహోపమం |౨-౧౫-౩౩|

మణిభిర్వరమాల్యానాం సుమహద్భిరలంకృతం |

ముక్తామణిభిరాకీర్ణం చంధనాగురుభూషితం |౨-౧౫-౩౪|

గంధాన్మనోజ్ఞాన్ విసృజద్ధార్దురం శిఖరం యథా |

సారసైశ్చ మయూరైశ్చ వినదద్భిర్విరాజితం |౨-౧౫-౩౫|

సుకృతేహామృగాకీర్ణం సుకీర్ణం భక్తిభిస్తథా |

మన్శ్చక్షుశ్చ భూతానామాదదత్తిగ్మతేజసా |౨-౧౫-౩౬|

చంద్రభాస్కరసంకాశం కుబేరభవనోపమం |

మహేంద్రధామప్రతిమం నానాపక్షిసమాకులం |౨-౧౫-౩౭|

మేరుశృఙ్గసమం సూతో రామవేశ్మ దదర్శ హ |

ఉపస్థితైః సమాకీర్ణం జనైరఞ్జలికారిభిః |౨-౧౫-౩౮|

ఉపాదాయ సమాక్రాంతైస్తథా జానపదైర్జనైః |

రామాభిషేకసుముఖైరున్ముఖైః సమలంకృతం |౨-౧౫-౩౯|

మహామేఘసమప్రఖ్యముదగ్రం సువిభూషితం |

నానారత్నసమాకీర్ణం కుబ్జకైరాతకావృతం |౨-౧౫-౪౦|

స వాజియుక్తేన రథేన సారథి |

ర్నరాకులం రాజకులం విరాజయన్ |

వరూథినా రామగృహాభిపాతినా |

పురస్య సర్వస్య మనాంసి హర్శయన్ |౨-౧౫-౪౧|

తతస్సమాసాద్య మహాధనం మహత్ |

ప్రహృష్టరోమా స బభూవ సారథిః |

మృగైర్మయూరైశ్చ సమాకులోల్బణం |

గృహం వరార్హస్య శచీపతేరివ |౨-౧౫-౪౨|

స తత్ర కైలాసనిభాః స్వలంకృతాః |

ప్రవిశ్య కక్ష్యాస్త్రిదశాలయోపమాః |

ప్రియాన్ వరాన్ రామమతే స్థితాన్ బహూన్ |

వ్యపోహ్య శుద్ధాంతముపస్థితో రథీ |౨-౧౫-౪౩|

స తత్ర శుశ్రావ చ హర్షయుక్తా |

రామాభిషేకార్థకృతా జనానాం |

నరేంద్రసూనోరభిమంగళార్థాః |

సర్వస్య లోకస్య గిరః ప్రహృష్టః |౨-౧౫-౪౪|

మహేంద్రసద్మప్రతిమం తు వేశ్మ |

రామస్య రమ్యం మృగముచ్చం |

విభ్రాజమానం ప్రభయా సుమంత్రః |౨-౧౫-౪౫|

ఉపస్థితై రఞ్జలికారిభిశ్చ |

సోపాయనైర్జానపదైర్జనైశ్చ |

కోట్యా పరార్ధైశ్చ విముక్తయానైః |

సమాకులం ద్వారపదం దదర్శ |౨-౧౫-౪౬|

తతో మహామేఘమహీధరాభం |

ప్రభిన్నమత్యఙ్కుశమత్యసహ్యం |

రామోపవాహ్యాం రుచిరం దదర్శ |

శత్రుంజయం నాగముదగ్రకాయం |౨-౧౫-౪౭|

స్వలంకృతాన్ సాస్వరథాన్ సకుంజరా |

నమాత్యముఖయాంశ్చ దదర్శ వల్లభాన్ |

వ్యపోహ్య సూతః సహితాన్సమంతతః |

సమృద్ధమంతఃపుర మావివేశ హ |౨-౧౫-౪౮|

తతోఽద్రికూటాచలమేఘసన్ని భం |

మహావిమానోపమవేశ్మసంయుతం |

అవార్యమాణః ప్రవివేశ సారథిః |

ప్రభూతరత్నం మకరో యథార్ణవం |౨-౧౫-౪౯|

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే పఞ్చదశః సర్గః

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే పఞ్చదశః సర్గః |౨-౧౫|