అయోధ్యాకాండము - సర్గము 116
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ప్రతిప్రయాతె భరతె వసన్ రామహ్ తపొ వనె |
లక్షయాం ఆస స ఉద్వెగం అథ ఔత్సుక్యం తపస్వినాం || 2-116-1
యె తత్ర చిత్ర కూటస్య పురస్తాత్ తాపస ఆష్రమె |
రామం ఆష్రిత్య నిరతాహ్ తాన్ అలక్షయద్ ఉత్సుకాన్ || 2-116-2
నయనైర్ భృ్ఇకుటీభిహ్ చ రామం నిర్దిష్య షంకితాహ్ |
అన్యొన్యం ఉపజల్పంతహ్ షనైహ్ చక్రుర్ మిథహ్ కథాహ్ || 2-116-3
తెషాం ఔత్సుక్యం ఆలక్ష్య రామహ్ తు ఆత్మని షంకితహ్ |
కృ్ఇత అంజలిర్ ఉవాచ ఇదం ఋ్ఇషిం కుల పతిం తతహ్ || 2-116-4
న కచ్చిద్ భగవన్ కించిత్ పూర్వ వృ్ఇత్తం ఇదం మయి |
దృ్ఇష్యతె వికృ్ఇతం యెన విక్రియంతె తపస్వినహ్ || 2-116-5
ప్రమాదాచ్ చరితం కచ్చిత్ కించిన్ న అవరజస్య మె |
లక్ష్మణస్య ఋ్ఇషిభిర్ దృ్ఇష్టం న అనురూపం ఇవ ఆత్మనహ్ || 2-116-6
కచ్చిత్ షుష్రూషమాణా వహ్ షుష్రూషణ పరా మయి |
ప్రమదా అభ్యుచితాం వృ్ఇత్తిం సీతా యుక్తం న వర్తతె || 2-116-7
అథ ఋ్ఇషిర్ జరయా వృ్ఇద్ధహ్ తపసా చ జరాం గతహ్ |
వెపమాన ఇవ ఉవాచ రామం భూత దయా పరం || 2-116-8
కుతహ్ కల్యాణ సత్త్వాయాహ్ కల్యాణ అభిరతెహ్ తథా |
చలనం తాత వైదెహ్యాహ్ తపస్విషు విషెషతహ్ || 2-116-9
త్వన్ నిమిత్తం ఇదం తావత్ తాపసాన్ ప్రతి వర్తతె |
రక్షొభ్యహ్ తెన సంవిగ్నాహ్ కథయంతి మిథహ్ కథాహ్ || 2-116-10
రావణ అవరజహ్ కష్చిత్ ఖరొ నామ ఇహ రాక్షసహ్ |
ఉత్పాట్య తాపసాన్ సర్వాన్ జన స్థాన నికెతనాన్ || 2-116-11
ధృ్ఇష్టహ్ చ జిత కాషీ చ నృ్ఇషంసహ్ పురుష అదకహ్ |
అవలిప్తహ్ చ పాపహ్ చ త్వాం చ తాత న మృ్ఇష్యతె || 2-116-12
త్వం యదా ప్రభృ్ఇతి హ్య్ అస్మిన్న్ ఆష్రమె తాత వర్తసె |
తదా ప్రభృ్ఇతి రక్షాంసి విప్రకుర్వంతి తాపసాన్ || 2-116-13
దర్షయంతి హి బీభత్సైహ్ క్రూరైర్ భీషణకైర్ అపి |
నానా రూపైర్ విరూపైహ్ చ రూపైర్ అసుఖ దర్షనైహ్ || 2-116-14
అప్రషస్తైర్ అషుచిభిహ్ సంప్రయొజ్య చ తాపసాన్ |
ప్రతిఘ్నంత్య్ అపరాన్ క్షిప్రం అనార్యాహ్ పురతహ్ స్థితహ్ || 2-116-15
తెషు తెషు ఆష్రమస్థానెషు అబుద్ధం అవలీయ చ |
రమంతె తాపసామ్హ్ తత్ర నాషయంతొ అల్ప చెతసహ్ || 2-116-16
అపక్షిపంతి స్రుగ్ భాణ్డాన్ అగ్నీన్ సించంతి వారిణా |
కలషామ్హ్ చ ప్రమృ్ఇద్నంతి హవనె సముపస్థితె || 2-116-17
తైర్ దురాత్మభిర్ ఆవిష్టాన్ ఆష్రమాన్ ప్రజిహాసవహ్ |
గమనాయ అన్య దెషస్య చొదయంత్య్ ఋ్ఇషయొ అద్య మాం || 2-116-18
తత్ పురా రామ షారీరాం ఉపహింసాం తపస్విషు |
దర్షయతి హి దుష్టాహ్ తె త్యక్ష్యామ ఇమం ఆష్రమం || 2-116-19
బహు మూల ఫలం చిత్రం అవిదూరాద్ ఇతొ వనం |
పురాణ ఆష్రమం ఎవ అహం ష్రయిష్యె సగణహ్ పునహ్ || 2-116-20
ఖరహ్ త్వయ్య్ అపి చ అయుక్తం పురా తాత ప్రవర్తతె |
సహ అస్మాభిర్ ఇతొ గగ్చ్ఛ యది బుద్ధిహ్ ప్రవర్తతె || 2-116-21
సకలత్రస్య సందెహొ నిత్యం యత్ తస్య రాఘవ |
సమర్థస్య అపి హి సతొ వాసొ దుహ్ఖ ఇహ అద్య తె || 2-116-22
ఇత్య్ ఉక్తవంతం రామహ్ తం రాజ పుత్రహ్ తపస్వినం |
న షషాక ఉత్తరైర్ వాక్యైర్ అవరొద్ధుం సముత్సుకం || 2-116-23
అభినంద్య సమాపృ్ఇగ్చ్ఛ్య సమాధాయ చ రాఘవం |
స జగామ ఆష్రమం త్యక్త్వా కులైహ్ కుల పతిహ్ సహ || 2-116-24
రామహ్ సంసాధ్య తు ఋ్ఇషి గణం అనుగమనా |
దెషాత్ తస్మాచ్చిత్ కుల పతిం అభివాద్య ఋ్ఇషిం |
సమ్యక్ ప్రీతైహ్ తైర్ అనుమత ఉపదిష్ట అర్థహ్ |
పుణ్యం వాసాయ స్వ నిలయం ఉపసంపెదె || 2-116-25
ఆష్రమం తు ఋ్ఇషి విరహితం ప్రభుహ్ |
క్షణం అపి న జహౌ స రాఘవహ్ |
రాఘవం హి సతతం అనుగతాహ్ |
స్తాపసాహ్ చ ఋ్ఇషి చరిత ధృ్ఇత గుణాహ్ || 2-116-26