అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 95
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 95) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భ]
అదాత్రి పరముఖా రాజన వనే తస్మిన మహర్షయః
వయచరన భక్షయన్తొ వై మూలాని చ ఫలాని చ
2 అదాపశ్యన సుపీనాంస పాణిపాథముఖొథరమ
పరివ్రజన్తం సదూలాఙ్గం పరివ్రాజం శునః సఖమ
3 అరున్ధతీ తు తం థృష్ట్వా సర్వాఙ్గొపచితం శుభా
భవితారొ భవన్తొ వై నైవమ ఇత్య అబ్రవీథ ఋషీన
4 [వసిస్ఠ]
నైతస్యేహ యదాస్మాకమ అగ్నిహొత్రమ అనిర్హుతమ
సాయంప్రాతశ చ హొతవ్యం తేన పీవాఞ శునః సఖః
5 [అత్రి]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం కషుధా వీర్యం సమాహతమ
కృచ్ఛ్రాధీతం పరనష్టం చ తేన పీవాఞ శునః సఖః
6 [విష్వామిత్ర]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం శశ్వచ ఛాస్త్రం జరథ గవః
అలసః కషుత పరొ మూర్ఖస తేన పీవాఞ శునః సఖః
7 [జమథగ్ని]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం భక్తమ ఇన్ధనమ ఏవ చ
సంచిన్త్య వార్షికం కిం చిత తేన పీవాట శునః సఖః
8 [కష్యప]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం చత్వారశ చ సహొథరాః
థేహి థేహీతి భిక్షన్తి తేన పీవాఞ శునః సఖః
9 [భరథ్వాజ]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం బరహ్మ బన్ధొర అచేతసః
శొకొ భార్యాపవాథేన తేన పీవాఞ శునః సఖః
10 [గౌతమ]
నైతస్యేహ యదాస్మాకం తరికౌశేయం హి రాఙ్కవమ
ఏకైకం వై తరివార్షీయం తేన పీవాఞ శునః సఖః
11 [భ]
అద థేష్ట్వా పరివ్రాట స తాన మహర్షీఞ శునః సఖః
అభిగమ్య యదాన్యాయం పాణిస్పర్శమ అదాచరత
12 పరిచర్యాం వనే తాం తు కషుత పరతీఘాత కారికామ
అన్యొన్యేన నివేథ్యాద పరాతిష్ఠన్త సహైవ తే
13 ఏకనిశ్చయ కార్యాశ చ వయచరన్త వనాని తే
ఆథథానాః సముథ్ధృత్య మూలాని చ ఫలాని చ
14 కథా చిథ విచరన్తస తే వృక్షైర అవిరలైర వృతామ
శుచి వారి పరసన్నొథాం థథృశుః పథ్మినీం శుభామ
15 బాలాథిత్య వపుః పరఖ్యైః పుష్కరైర ఉపశొభితామ
వైథూర్యవర్ణసథృశైః పథ్మపత్రైర అదావృతామ
16 నానావిధైశ చ విహగైర జలప్రకర సేవిభిః
ఏకథ్వారామ అనాథేయాం సూపతీర్దామ అకర్థమామ
17 వృషాథర్భి పరయుక్తా తు కృత్యా వికృతథర్శనా
యాతుధానీతి విఖ్యాతా పథ్మినీం తామ అరక్షత
18 శునః సఖ సహాయాస తు బిసార్దం తే మహర్షయః
పథ్మినీమ అభిజగ్ముస తే సర్వే కృత్యాభిరక్షితామ
19 తతస తే యాతుధానీం తాం థృష్ట్వా వికృతథర్శనామ
సదితాం కమలినీ తీరే కృత్యామ ఊచుర మహర్షయః
20 ఏకా తిష్ఠసి కా ను తవం కస్యార్దే కిం పరయొజనమ
పథ్మినీ తీరమ ఆశ్రిత్య బరూహి తవం కిం చికీర్షసి
21 [యాతుధాన]
యాస్మి సాస్మ్య అనుయొగొ మే న కర్తవ్యః కదం చన
ఆరక్షిణీం మాం పథ్మిన్యా విత్తసర్వే తపొధనాః
22 [రసయహ]
సర్వ ఏవ కషుధార్దా సమ న చాన్యత కిం చిథ అస్తి నః
భవత్యాః సంమతే సర్వే గృహ్ణీమహి బిసాన్య ఉత
23 [యాతుధాన]
సమయేన బిసానీతొ గృహ్ణీధ్వం కామకారతః
ఏకైకొ నామ మే పరొక్త్వా తతొ గృహ్ణీత మాచిరమ
24 [భ]
విజ్ఞాయ యాతుధానీం తాం కృత్యామ ఋషివధైషిణీమ
అత్రిః కషుధా పరీతాత్మా తతొ వచనమ అబ్రవీత
25 అరాత్రిర అత్రేః సా రాత్రిర యాం నాధీతే తరిర అథ్య వై
అరాత్రిర అత్రిర ఇత్య ఏవ నామ మే విథ్ధి శొభనే
26 [యా]
యదొథాహృతమ ఏతత తే మయి నామ మహామునే
థుర్ధార్యమ ఏతన మనసా గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
27 [వసిస్ఠ]
వసిష్ఠొ ఽసమి వరిష్ఠొ ఽసమి వసే వాసం గృహేష్వ అపి
వసిష్ఠత్వాచ చ వాసాచ చ వసిష్ఠ ఇతి విథ్ధి మామ
28 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
29 [కష్యప]
కులం కులం చ కుపపః కుపయః కశ్యపొ థవిజః
కాశ్యః కాశనికాశత్వాథ ఏతన మే నామ ధారయ
30 [యా]
యదొథాహృతమ ఏతత తే మయి నామ మహామునే
థుర్ధార్యమ ఏతన మనసా గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
31 [భరథ్వాజ]
భరే సుతాన భరే శిష్యాన భరే థేవాన భరే థవిజాన
భరే భర్యామ అనవ్యాజొ భరథ్వాజొ ఽసమి శొభనే
32 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
33 [గౌతమ]
గొథమొ థమగొ ఽధూమొ థమొ థుర్థర్శనశ చ తే
విథ్ధి మాం గౌతమం కృత్యే యాతుధాని నిబొధ మే
34 [యా]
యదొథాహృతమ ఏతత తే మయి నామ మహామునే
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
35 [విష్వామిత్ర]
విశ్వే థేవాశ చ మే మిత్రం మిత్రమ అస్మి గవాం తదా
విశ్వా మిత్రమ ఇతి ఖయాతం యాతుధాని నిబొధ మే
36 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
37 [జమథగ్ని]
జాజమథ్యజజా నామ మృజా మాహ జిజాయిషే
జమథగ్నిర ఇతి ఖయాతమ అతొ మాం విథ్ధి శొభనే
38 [యా]
యదొథాహృతమ ఏతత తే మయి నామ మహామునే
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
39 [అరున్ధతీ]
ధరాం ధరిత్రీం వసుధాం భర్తుస తిష్ఠామ్య అనన్తరమ
మనొ ఽనురున్ధతీ భర్తుర ఇతి మాం విథ్ధ్య అరున్ధతీమ
40 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
41 [గణ్డా]
గణ్డం గణ్డం గతవతీ గణ్డగణ్డేతి సంజ్ఞితా
గణ్డగణ్డేవ గణ్డేతి విథ్ధి మానల సంభవే
42 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
43 [పషుసఖ]
సఖా సఖే యః సఖ్యేయః పశూనాం చ సఖా సథా
గౌణం పశుసఖేత్య ఏవం విథ్ధి మామ అగ్నిసంభవే
44 [యా]
నామ నైరుక్తమ ఏతత తే థుఃఖవ్యాభాషితాక్షరమ
నైతథ ధారయితుం శక్యం గచ్ఛావతర పథ్మినీమ
45 ఏభిర ఉక్తం యదా నామ నాహం వక్తుమ ఇహొత్సహే
శునః సఖ సఖాయం మాం యాతుధాన్య ఉపధారయ
46 [యా]
నామ తే ఽవయక్తమ ఉక్తం వై వాక్యం సంథిగ్ధయా గిరా
తస్మాత సకృథ ఇథానీం తవం బరూహి యన నామ తే థవిజ
47 సకృథ ఉక్తం మయా నామ న గృహీతం యథా తవయా
తస్మాత తరిథణ్డ్థాభిహతా గచ్ఛ భస్మేతి మాచిరమ
48 [భ]
సా బరహ్మథణ్డకల్పేన తేన మూర్ధ్ని హతా తథా
కృత్యా పపాత మేథిన్యాం భస్మసాచ చ జగామ హ
49 శునః సఖశ చ హత్వా తాం యాతుధానీం మహాబలామ
భువి తరిథణ్డం విష్టభ్య శాథ్వలే సముపావిశత
50 తతస తే మునయః సర్వే పుష్కరాణి బిసాని చ
యదాకామమ ఉపాథాయ సముత్తస్దుర ముథాన్వితాః
51 శరమేణ మహతా యుక్తాస తే బిసాని కలాపశః
తీరే నిక్షిప్య పథ్మిన్యాస తర్పణం చక్రుర అమ్భసా
52 అదొత్దాయ జలాత తస్మాత సర్వే తే వై సమాగమన
నాపశ్యంశ చాపి తే తాని బిసాని పురుషర్షభ
53 [రసయహ]
కేన కషుధాభిభూతానామ అస్మాకం పాపకక్ర్మణా
నృశంసేనాపనీతాని బిసాన్య ఆహారకాఙ్క్షిణామ
54 తే శఙ్కమానాస తవ అన్యొన్యం పప్రచ్ఛుర థవిజసత్తమాః
త ఊచుః శపదం సర్వే కుర్మ ఇత్య అరికర్శన
55 త ఉక్త్వా బాఢమ ఇత్య ఏవ సర్వ ఏవ శునః సఖమ
కషుధార్తాః సుపరిశ్రాన్తాః శపదాయొపచక్రముః
56 [అత్రి]
స గాం సపృశతు పాథేన సూర్యం చ పరతిమేహతు
అనధ్యాయేష్వ అధీయీత బిస సతైన్యం కరొతి యః
57 [వసిస్ఠ]
అనధ్యాయ పరొ లొకే శునః స పరికర్షతు
పరివ్రాట కామవృత్తొ ఽసతు బిస సతైన్యం కరొతి యః
58 శరణాగతం హన్తుమిత్రం సవసుతాం చొపజీవతు
అర్దాన కాఙ్క్షతు కీనాశాథ బిస సతైన్యం కరొతి యః
59 [కష్యప]
సర్వత్ర సర్వం పణతు నయాసలొపం కరొతు చ
కూటసాక్షిత్వమ అభ్యేతు బిస సతైన్యం కరొతి యః
60 వృదా మాంసం సమశ్నాతు వృదా థానం కరొతి చ
యాతు సత్రియం థివా చైవ బిస సతైన్యం కరొతి యః
61 [భరథ్వాజ]
నృశంసస తయక్తధర్మాస తు సత్రీషు జఞాతిషు గొషు చ
బరాహ్మణం చాపి జయతాం బిస సతైన్యం కరొతి యః
62 ఉపాధ్యాయమ అధః కృత్వా ఋచొ ఽధయేతు యజూంషి చ
జుహొతు చ స కక్షాగ్నౌ బిస సతైన్యం కరొతి యః
63 [జమథగ్ని]
పురీషమ ఉత్సృజత్వ అప్సు హన్తుగాం చాపి థొహినీమ
అనృతౌ మైదునం యాతు బిస సతైన్యం కరొతి యః
64 థవేష్యొ భార్యొపజీవీ సయాథ థూరబన్ధుశ చ వైరవాన
అన్యొన్యస్యాతిదిశ చాస్తు బిస సతైన్యం కరొతి యః
65 [గౌతమ]
అధీత్య వేథాంస తయజతు తరీన అగ్నీన అపవిధ్యతు
విక్రీణాతు తదా సొమం బిస సతైన్యం కరొతి యః
66 ఉప పానప్లవే గరామే బరాహ్మణొ వృషలీ పతిః
తస్య సాలొక్యతాం యాతు బిస సతైన్యం కరొతి యః
67 [విష్వామిత్ర]
జీవతొ వై గురూన భృత్యాన భరన్త్వ అస్య పరే జనాః
అగతిర బహుపుత్రః సయాథ బిస సతైన్యం కరొతి యః
68 అశుచిర బరహ్మ కూటొ ఽసతు ఋథ్ధ్యా చైవాప్య అహం కృతః
కర్షకొ మత్సరీ చాస్తు బిస సతైన్యం కరొతి యః
69 వర్షాన కరొతు భృతకొ రాజ్ఞశ చాస్తు పురొహితః
అయాజ్యస్య భవేథ ఋత్విగ బిస సతైన్యం కరొతి యః
70 [అరున్ధతీ]
నిత్యం పరివథేచ ఛవశ్రూం భర్తుర భవతు థుర్మనాః
ఏకా సవాథు సమశ్నాతు బిస సతైన్యం కరొతి యా
71 జఞాతీనాం గృహమేధ్యస్దా సక్తూన అత్తు థినక్షయే
అభాగ్యావీరసూర అస్తు బిస సతైన్యం కరొతి యాః
72 [గణ్డా]
అనృతం భాషతు సథా సాధుభిశ చ విరుధ్యతు
థథాతు కన్యాం శుక్లేన బిస సతైన్యం కరొతి యాః
73 సాధయిత్వా సవయం పరాశేథ థాస్యే జీవతు చైవ హ
వికర్మణా పరమీయేత బిస సతైన్యం కరొతి యా
74 [పషుసఖ]
థాస్య ఏవ పరజాయేత సొ ఽపరసూతిర అకించనః
థైవతేష్వ అనమః కారొ బిస సతైన్యం కరొతి యః
75 అధ్వర్యవే థుహితరం థథాతుచ; ఛన్థొగే వా చరితబ్రహ్మ చర్యే
ఆదర్వణం వేథమ అధీత్య విప్రః; సనాయీత యొ వై హరతే బిసాని
76 [రసయహ]
ఇష్టమ ఏతథ థవిజాతీనాం యొ ఽయం తే శపదః కృతః
తవయా కృతం బిస సతైన్యం సర్వేషాం నః శునః సుఖ
77 [షున]
నయస్తమ ఆథ్యమ అపశ్యథ్భిర యథ ఉక్తం కృతకర్మభిః
సత్యమ ఏతన న మిద్యైతథ బిస సతైన్యం కృతం మయా
78 మయా హయ అన్తర్హితానీహ బిసానీమాని పశ్యత
పరీక్షార్దం భగవతాం కృతమ ఏతన మయానఘాః
రక్షణార్దం చ సర్వేషాం భవతామ అహమ ఆగతః
79 యాతుధానీ హయ అతిక్రుథ్ధా కృత్యైషా వొ వధైషిణీ
వృషాథర్భి పరయుక్తైషా నిహతా మే తపొధనాః
80 థుష్టా హింష్యాథ ఇయం పాపా యుష్మాన పరత్య అగ్నిసంభవా
తస్మాథ అస్మ్య ఆగతొ విప్రా వాసవం మాం నిబొధత
81 అలొభాథ అక్షయా లొకాః పరాప్తా వః సార్వకామికాః
ఉత్తిష్ఠధ్వమ ఇతః కషిప్రం తాన అవాప్నుత వై థవిజాః
82 [భ]
తతొ మహర్షయః పరీతాస తదేత్య ఉక్త్వా పురంథరమ
సహైవ తరిథశేన్థ్రేణ సర్వే జగ్ముస తరివిష్టపమ
83 ఏవమ ఏతే మహాత్మానొ భొగైర బహువిధైర అపి
కషుధా పరమయా యుక్తాశ ఛన్థ్యమానా మహాత్మభిః
నైవ లొభం తథా చక్రుస తతః సవర్గమ అవాప్నువన
84 తస్మాత సర్వాస్వ అవస్దాసు నరొ లొభం వివర్జయేత
ఏష ధర్మః పరొ రాజన్న అలొభ ఇతి విశ్రుతః
85 ఇథం నరః సచ చరితం సమవాయేషు కీర్తయేత
సుఖభాగీ చ భవతి న చ థుర్గాణ్య అవాప్నుతే
86 పరీయన్తే పితరశ చాస్య ఋషయొ థేవతాస తదా
యశొధర్మార్దభాగీ చ భవతి పరేత్య మానవః