అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 52
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 52) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
సంశయొ మే మహాప్రాజ్ఞ సుమహాన సాగరొపమః
తన మే శృణు మహాబాహొ శరుత్వా చాఖ్యాతుమ అర్హసి
2 కౌతూహలం మే సుమహజ జామథగ్న్యం పరతి పరభొ
రామం ధర్మభృతాం శరేష్ఠం తన మే వయాఖ్యాతుమ అర్హసి
3 కదమ ఏష సముత్పన్నొ రామః సత్యపరాక్రమః
కదం బరహ్మర్షివంశే చ కషత్రధర్మా వయజాయత
4 తథ అస్య సంభవం రాజన నిఖిలేనానుకీర్తయ
కౌశికాచ చ కదం వంశాత కషత్రాథ వై బరాహ్మణొ ఽభవత
5 అహొ పరభావః సుమహాన ఆసీథ వై సుమహాత్మనొః
రామస్య చ నరవ్యాఘ్ర విశ్వామిత్రస్య చైవ హ
6 కదం పుత్రాన అతిక్రమ్య తేషాం నప్తృష్వ అదాభవత
ఏష థొషః సుతాన హిత్వా తన మే వయాఖ్యాతుమ అర్హసి
7 [భ]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
చయవనస్య చ సంవాథం కుశికస్య చ భారత
8 ఏతం థొషం పురా థృష్ట్వా భార్గవశ చయవనస తథా
ఆగామినం మహాబుథ్ధిః సవవంశే మునిపుంగవః
9 సంచిన్త్య మనసా సర్వం గుణథొషబలాబలమ
థగ్ధు కామః కులం సర్వం కుశికానాం తపొధనః
10 చయవనస తమ అనుప్రాప్య కుశికం వాక్యమ అబ్రవీత
వస్తుమ ఇచ్ఛా సముత్పన్నా తవయా సహ మమానఘ
11 [క]
భగవన సహధర్మొ ఽయం పణ్డితైర ఇహ ధార్యతే
పరథానకాలే కన్యానామ ఉచ్యతే చ సథా బుధైః
12 యత తు తావథ అతిక్రాన్తం ధర్మథ్వారం తపొధన
తత కార్యం పరకరిష్యామి తథనుజ్ఞాతుమ అర్హసి
13 [భ]
అదాసనమ ఉపాథాయ చయవనస్య మహామునేః
కుశికొ భార్యయా సార్ధమ ఆజగామ యతొ మునిః
14 పరగృహ్య రాజా భృఙ్గారం పాథ్యమ అస్మై నయవేథయత
కారయామ ఆస సర్వాశ చ కరియాస తస్య మహాత్మనః
15 తతః స రాజా చయవనం మధుపర్కం యదావిధి
పరత్యగ్రాహయథ అవ్యగ్రొ మహాత్మా నియతవ్రతః
16 సత్కృత్య స తదా విప్రమ ఇథం వచనమ అబ్రవీత
భగవన పరవన్తౌ సవొ బరూహి కిం కరవావహే
17 యథి రాజ్యం యథి ధనం యథి గాః సంశితవ్రత
యజ్ఞథానాని చ తదా బరూహి సర్వం థథామి తే
18 ఇథం గృహమ ఇథం రాజ్యమ ఇథం ధర్మాసనం చ తే
రాజా తవమ అసి శాధ్య ఉర్వీం భృత్యొ ఽహం పరవాంస తవయి
19 ఏవమ ఉక్తే తతొ వాక్యే చయవనొ భార్గవస తథా
కుశికం పరత్యువాచేథం ముథా మరమయా యతః
20 న రాజ్యం కామయే రాజన న ధనం న చ యొషితః
న చ గా న చ తే థేశాన న యజ్ఞాఞ శరూయతామ ఇథమ
21 నియమం కం చిథ ఆరప్స్యే యువయొర యథి రొచతే
పరిచర్యొ ఽసమి యత తేభ్యాం యువాభ్యామ అవిశఙ్కయా
22 ఏవమ ఉక్తే తథా తేన థమ్పతీ తౌ జహర్షతుః
పరత్యబ్రూతాం చ తమ ఋషిమ ఏవమ అస్త్వ ఇతి భారత
23 అద తం కుశికొ హృష్టః పరావేశయథ అనుత్తమమ
గృహొథ్థేశం తతస తత్ర థర్శనీయమ అథర్శయత
24 ఇయం శయ్యా భగవతొ యదాకామమ ఇహొష్యతామ
పరయతిష్యావహే పరీతిమ ఆహర్తుం తే తపొధన
25 అద సూర్యొ ఽతిచక్రామ తేషాం సంవథతాం తదా
అదర్షిశ చొథయామ ఆస పానమ అన్నం తదైవ చ
26 తమ అపృచ్ఛత తతొ రాజా కుశికః పరణతస తథా
కిమ అన్నజాతమ ఇష్టం తే కిమ ఉపస్దాపయామ్య అహమ
27 తతః స పరయా పరీత్యా పరత్యువాచ జనాధిపమ
ఔపపత్తికమ ఆహారం పరయచ్ఛస్వేతి భారత
28 తథ వచః పూజయిత్వా తు తదేత్య ఆహ స పార్దివః
యదొపపన్నం చాహారం తస్మై పరాథాజ జనాధిపః
29 తతః స భగవాన భుక్త్వా థమ్పతీ పరాహ ధర్మవిత
సవప్తుమ ఇచ్ఛామ్య అహం నిథ్రా బాధతే మామ ఇతి పరభొ
30 తతః శయ్యా గృహం పరాప్య భగవాన ఋషిసత్తమః
సంవివేశ నరేన్థ్రస తు సపత్నీకః సదితొ ఽభవత
31 న పరబొధ్యొ ఽసమి సంసుప్త ఇత్య ఉవాచాద భార్గవః
సంవాహితవ్యౌ పాథౌ మే జాగర్తవ్యం చ వాం నిశి
32 అవిశఙ్కశ చ కుశికస తదేత్య ఆహ స ధర్మవిత
న పరబొధయతాం తం చ తౌ తథా రజనీ కషయే
33 యదాథేశం మహర్షేస తు శుశ్రూషా పరమౌ తథా
బభూవతుర మహారాజ పరయతావ అద థమ్పతీ
34 తతః స భగవాన విప్రః సమాథిశ్య నరాధిపమ
సుష్వాపైకేన పార్శ్వేన థివసాన ఏకవింశతిమ
35 స తు రాజా నిరాహారః సభార్యః కురునన్థన
పర్యుపాసత తం హృష్టశ చయవనారాధనే రతః
36 భార్గవస తు సముత్తస్దౌ సవయమ ఏవ తపొధనః
అకిం చిథ ఉక్త్వా తు గృహాన నిశ్చక్రామ మహాతపాః
37 తమ అన్వగచ్ఛతాం తౌ తు కషుధితౌ శరమకర్శితౌ
భార్యా పతీ మునిశ్రేష్ఠౌ న చ తావ అవలొకయత
38 తయొస తు పరేక్షతొర ఏవ భార్గవాణాం కులొథ్వహః
అన్తర్హితొ ఽభూథ రాజేన్థ్ర తతొ రాజాపతత కషితౌ
39 స ముహూర్తం సమాశ్వస్య సహథేవ్యా మహాథ్యుతిః
పునర అన్వేషణే యత్నమ అకరొత పరమం తథా