అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 49
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 49) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
బరూహి పుత్రాన కురుశ్రేష్ఠ వర్ణానాం తవం పృదక పృదక
కీథృశ్యాం కీథృశశ చాపి పుత్రాః కస్య చ కే చ తే
2 విప్రవాథాః సుబహుశః శరూయన్తే పుత్ర కారితాః
అత్ర నొ ముహ్యతాం రాజం సంశయం ఛేత్తుమ అర్హసి
3 [భ]
ఆత్మా పుత్రస తు విజ్ఞేయస తస్యానన్తరజశ చ యః
నియుక్తజశ చ విజ్ఞేయః సుతః పరసృతజస తదా
4 పతితస్య చ భార్యాయాం భర్త్రా సుసమవేతయా
తదా థత్తకృతౌ పుత్రావ అధ్యూఢశ చ తదాపరః
5 షడ అపధ్వంసజాశ చాపి కానీనాపసథాస తదా
ఇత్య ఏతే తే సమాఖ్యాతాస తాన విజానీహి భారత
6 [య]
షడ అపధ్వంసజాః కే సయుః కే వాప్య అపసథాస తదా
ఏతత సర్వం యదాతత్త్వం వయాఖ్యాతుం మే తవమ అర్హసి
7 [భ]
తరిషు వర్ణేషు యే పుత్రా బరాహ్మణస్య యుధిష్ఠిర
వర్ణయొశ చ థవయొః సయాతాం యౌ రాజన్యస్య భారత
8 ఏకొ థవివర్ణ ఏవాద తదాత్రైవొపలక్షితః
షడ అపధ్వంసజాస తే హి తదైవాపసథాఞ శృణు
9 చణ్డాలొ వరాత్య వేనౌ చ బరాహ్మణ్యాం కషత్రియాసు చ
వైశ్యాయాం చైవ శూథ్రస్య లక్ష్యన్తే ఽపసథాస తరయః
10 మాగధొ వామకశ చైవ థవౌ వైశ్యస్యొపలక్షితౌ
బరాహ్మణ్యాం కషత్రియాయాం చ కషత్రియస్యైక ఏవ తు
11 బరాహ్మణ్యాం లక్ష్యతే సూత ఇత్య ఏతే ఽపసథాః సమృతాః
పుత్ర రేతొ న శక్యం హి మిద్యా కర్తుం నరాధిప
12 [య]
కషేత్రజం కే చిథ ఏవాహుః సుతం కే చిత తు శుక్రజమ
తుల్యావ ఏతౌ సుతౌ కస్య తన మే బరూహి పితామహ
13 [భ]
రేజతొ వా భవేత పుత్రస తయక్తొ వా కషేత్రజొ భవేత
అధ్యూఢః సమయం భిత్త్వేత్య ఏతథ ఏవ నిబొధ మే
14 [య]
రేతొజం విథ్మ వై పుత్రం కషేత్రజస్యాగమః కదమ
అధ్యూఢం విథ్మ వై పుత్రం హిత్వా చ సమయం కదమ
15 [భ]
ఆత్మజం పుత్రమ ఉత్పాథ్య యస తయజేత కారణాన్తరే
న తత్ర కారణం రేతః స కషేత్రస్వామినొ భవేత
16 పుత్ర కామొ హి పుత్రార్దే యాం వృణీతే విశాం పతే
తత్ర కషేత్రం పరమాణం సయాన న వై తత్రాత్మజః సుతః
17 అన్యత్ర కషేత్రజః పుత్రొ లక్ష్యతే భరతర్షభ
న హయ ఆత్మా శక్యతే హన్తుం థృష్టాన్తొపగతొ హయ అసౌ
18 కశ చిచ చ కృతకః పుత్రః సంగ్రహాథ ఏవ లక్ష్యతే
న తత్ర రేతః కషేత్రం వా పరమాణం సయాథ యుధిష్ఠిర
19 [య]
కీథేశః కృతకః పుత్రః సంగ్రహాథ ఏవ లక్ష్యతే
శుక్రం కషేత్రం పరమాణం వా యత్ర లక్ష్యేత భారత
20 [భ]
మాతా పితృభ్యాం సంత్యక్తం పది యం తు పరలక్షయేత
న చాస్య మాతా పితరౌ జఞాయేతే స హి కృత్రిమః
21 అస్వామికస్య సవామిత్వం యస్మిన సంప్రతిలక్షయేత
సవర్ణస తం చ పొషేత సవర్ణస తస్య జాయతే
22 [య]
కదమ అస్య పరయొక్తవ్యః సంస్కారః కస్య వా కదమ
థేయా కన్యా కదం చేతి తన మే బరూహి పితామహ
23 [భ]
ఆత్మవత తస్య కుర్వీత సంస్కారం సవామివత తదా
24 తయక్తొ మాతా పితృభ్యాం యః సవర్ణం పరతిపథ్యతే
తథ గొత్ర వర్ణతస తస్య కుర్యాత సంస్కారమ అచ్యుత
25 అద థేయా తు కన్యా సయాత తథ్వర్ణేన యుధిష్ఠిర
సంస్కర్తుం మాతృగొత్రం చ మాతృవర్ణవినిశ్చయే
26 కానీనాధ్యూఢజౌ చాపి విజ్ఞేయౌ పుత్ర కిల్బిషౌ
తావ అపి సవావ ఇవ సుతౌ సంస్కార్యావ ఇతి నిశ్చయః
27 కషేత్రజొ వాప్య అపసథొ యే ఽధయూఢాస తేషు చాప్య అద
ఆత్మవథ వై పరయుఞ్జీరన సంస్కారం బరాహ్మణాథయః
28 ధర్మశాస్త్రేషు వర్ణానాం నిశ్చయొ ఽయం పరథృశ్యతే
ఏతత తే సర్వమ ఆఖ్యాతం కిం భూయః శరొతుమ ఇచ్ఛసి