అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 44
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 44) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
యన మూలం సర్వధర్మాణాం పరజనస్య గృహస్య చ
పితృథేవాతిదీనాం చ తన మే బరూహి పితామహ
2 [భ]
అయం హి సర్వధర్మాణాం ధర్మశ చిన్త్యతమొ మతః
కీథృశాయ పరథేయా సయాత కన్యేతి వసుధాధిప
3 శీలవృత్తే సమాజ్ఞాయ విథ్యాం యొనిం చ కర్మ చ
అథ్భిర ఏవ పరథాతవ్యా కన్యా గుణవతే వరే
బరాహ్మణానాం సతామ ఏష ధర్మొ నిత్యం యుధిష్ఠిర
4 ఆవాహ్యమ ఆవహేథ ఏవం యొ థథ్యాథ అనుకూలతః
శిష్టానాం కషత్రియాణాం చ ధర్మ ఏష సనాతనః
5 ఆత్మాభిప్రేతమ ఉత్సృజ్య కన్యాభిప్రేత ఏవ యః
అభిప్రేతా చ యా యస్య తస్మై థేయా యుధిష్ఠిర
గాన్ధర్వమ ఇతి తం ధర్మం పరాహుర ధర్మవిథొ జనాః
6 ధనేన బహునా కరీత్వా సంప్రలొభ్య చ బాన్ధవాన
అసురాణాం నృపైతం వై ధర్మమ ఆహుర మనీషిణః
7 హత్వా ఛిత్త్వా చ శీర్షాణి రుథతాం రుథతీం గృహాత
పరసహ్య హరణం తాత రాక్షసం ధర్మలక్షణమ
8 పఞ్చానాం తు తరయొ ధర్మ్యా థవావ అధర్మ్యౌ యుధిష్ఠిర
పైశాచ ఆసురశ చైవ న కర్తవ్యౌ కదం చన
9 బరాహ్మః కషాత్రొ ఽద గాన్ధర్వ ఏతే ధర్మ్యా నరర్షభ
పృదగ వా యథి వా మిశ్రాః కర్తవ్యా నాత్ర సంశయః
10 తిస్రొ భార్యా బరాహ్మణస్య థవే భార్యే కషత్రియస్య తు
వైశ్యః సవజాతిం విన్థేత తాస్వ అపత్యం సమం భవేత
11 బరాహ్మణీ తు భవేజ జయేష్ఠా కషత్రియా కషత్రియస్య తు
రత్యర్దమ అపి శూథ్రా సయాన నేత్య ఆహుర అపరే జనాః
12 అపత్యజన్మ శూథ్రాయాం న పరశంసన్తి సాధవః
శూథ్రాయాం జనయన విప్రః పరాయశ్చిత్తీ విధీయతే
13 తరింశథ్వర్షొ థశవర్షాం భార్యాం విన్థేత నగ్నికామ
ఏకవింశతివర్షొ వా సప్త వర్షామ అవాప్నుయాత
14 యస్యాస తు న భవేథ భరాతా పితా వా భరతర్షభ
నొపయచ్ఛేత తాం జాతు పుత్రికా ధర్మిణీ హి సా
15 తరీణి వర్షాణ్య ఉథీక్షేత కన్యా ఋతుమతీ సతీ
చతుర్దే తవ అద సంప్రాప్తే సవయం భార్తారమ అర్జయేత
16 పరజనొ హీయతే తస్యా పరతిశ చ భరతర్షభ
అతొ ఽనయదా వర్తమానా భవేథ వాచ్యా పరజాపతేః
17 అసపిణ్డా చ యా మాతుర అసగొత్రా చ యా పితుః
ఇత్య ఏతామ అనుగచ్ఛేత తం ధర్మం మనుర అబ్రవీత
18 [య]
శుల్కమ అన్యేన థత్తం సయాథ థథానీత్య ఆహ చాపరః
బలాథ అన్యః పరభాషేత ధనమ అన్యః పరథర్శయేత
19 పాణిగ్రహీతా తవ అన్యః సయాత కస్య కన్యాపితామహ
తత్త్వం జిజ్ఞాసమానానాం చక్షుర భవతు నొ భవాన
20 [భ]
యత కిం చిత కర్మ మానుష్యం సంస్దానాయ పరకృష్యతే
మన్త్రవన మన్త్రితం తస్య మృషావాథస తు పాతకః
21 భార్యా పత్యృత్విగ ఆచార్యాః శిష్యొపాధ్యాయ ఏవ చ
మృషొక్తే థణ్డమ అర్హన్తి నేత్య ఆహుర అపరే జనాః
22 న హయ అకామేన సంవాథం మనుర ఏవం పరశంసతి
అయశస్యమ అధర్మ్యం చ యన మృషా ధర్మకొపనమ
23 నైకాన్త థొష ఏకస్మింస తథ థానం నొపలభ్యతే
ధర్మతొ యాం పరయచ్ఛన్తి యాం చ కరీణన్తి భారత
24 బన్ధుభిః సమనుజ్ఞాతొ మన్త్రహొమౌ పరయొజయేత
తదా సిధ్యన్తి తే మన్త్రా నాథత్తాయాః కదం చన
25 యస తవ అత్ర మన్త్రసమయొ భార్యా పత్యొర మిదః కృతః
తమ ఏవాహుర గరీయాంసం యశ చాసౌ జఞాతిభిః కృతః
26 థేవథత్తాం పతిర భార్యాం వేత్తి ధర్మస్య శాసనాత
సా థైవీం మానుషీం వాచమ అనృతాం పర్యుథస్యతి
27 [య]
కన్యాయాం పరాప్తశుల్కాయాం జయాయాంశ చేథ ఆవ్రజేథ వరః
ధర్మకామార్ద సంపన్నొ వాచ్యమ అత్రానృతం న వా
28 తస్మిన్న ఉభయతొ థొషే కుర్వఞ శరేయః సమాచరేత
అయం నః సర్వధర్మాణాం ధర్మశ చిన్త్యతమొ మతః
29 తత్త్వం జిజ్ఞాసమానానాం చక్షుర భవతు నొ భవాన
తథ ఏతత సర్వమ ఆచక్ష్వ న హి తృప్యామి కద్యతామ
30 [బయ]
న వై నిష్ఠా కరం శుల్కం జఞాత్వాసీత తేన నాహృతమ
న హి శుల్క పరాః సన్తః కన్యాం థథతి కర్హి చిత
31 అన్యైర గుణైర ఉపేతం తు శుల్కం యాచన్తి బాన్ధవాః
అలంకృత్వా వహస్వేతి యొ థథ్యాథ అనుకూలతః
32 తచ చ తాం చ థథాత్య ఏవ న శుల్కం విక్రయొ న సః
పరతిగృహ్య భవేథ థేయమ ఏష ధర్మః సనాతనః
33 థాస్యామి భవతే కన్యామ ఇతి పూర్వం న భాషితమ
యే చైవాహుర యే చ నాహుర యే చావశ్యం వథన్త్య ఉత
34 తస్మాథ ఆ గరహణాత పాణేర యాచయన్తి పరస్పరమ
కన్యా వరః పురా థత్తొ మరుథ్భిర ఇతి నః శరుతమ
35 నానిష్టాయ పరథాతవ్యా కన్యా ఇత్య ఋషిచొథితమ
తన మూలం కామమూలస్య పరజనస్యేతి మే మతిః
36 సమీక్ష్య చ బహూన థొషాన సంవాసాథ విథ్విషాణయొః
యదా నిష్ఠా కరం శుల్కం న జాత్వ ఆసీత తదా శృణు
37 అహం విచిత్రవీర్యాయ థవే కన్యే సముథావహమ
జిత్వా చ మాగధాన సర్వాన కాశీన అద చ కొసలాన
గృహీతపాణిర ఏకాసీత పరాప్తశుల్కాపరాభవత
38 పాణౌ గృహీతా తత్రైవ విసృజ్యా ఇతి మే పితా
అబ్రవీథ ఇతరాం కన్యామ ఆవహత స తు కౌరవః
39 అప్య అన్యామ అనుపప్రచ్ఛ శఙ్కమానః పుతుర వచః
అతీవ హయ అస్య ధర్మేప్సా పితుర మే ఽభయధికాభవత
40 తతొ ఽహమ అబ్రువం రాజన్న ఆచారేప్సుర ఇథం వచః
ఆచారం తత్త్వతొ వేత్తుమ ఇచ్ఛామీతి పునః పునః
41 తతొ మయైవమ ఉక్తే తు వాక్యే ధర్మభృతాం వరః
పితా మమ మహారాజ బాహ్లీకొ వాక్యమ అబ్రవీత
42 యథి వః శుల్కతొ నిష్ఠా న పాణిగ్రహణం తదా
లాజాన్తరమ ఉపాసీత పరాప్తశుల్కా పతిం వృతమ
43 న హి ధర్మవిథః పరాహుః పరమాణం వాక్యతః సమృతమ
యేషాం వై శుల్కతొ నిష్ఠా న పాణిగ్రహణాత తదా
44 పరసిథ్ధం భాషితం థానే తేషాం పరత్యసనం పునః
య మన్యన్తే కరయం శుల్కం న తే ధర్మవిథొ జనాః
45 న చైతభ్య పరథాతవ్యా న వొఢవ్యా తదావిధా
న హయ ఏవ భార్యా కరేతవ్యా న విక్రేయా కదం చన
46 యే చ కరీణన్తి థాసీవథ యే చ విక్రీణతే జనాః
భవేత తేషాం తదా నిష్ఠా లుబ్ధానాం పాపచేతసామ
47 అస్మిన ధర్మే సత్యవన్తం పర్యపృచ్ఛన్త వై జనాః
కన్యాయాః పరాప్తశుల్కాయాః శుల్కథః పరశమం గతః
48 పాణిగ్రహీతా చాన్యః సయాథ అత్ర నొ ధర్మసంశయః
తన నశ ఛిన్ధి మహాప్రాజ్ఞ తవం హి వై పరాజ్ఞసంమతః
తత్త్వం విజ్ఞాసమానానాం చక్షుర భవతు నొ భవాన
49 తాన ఏవం బరువతః సర్వాన సత్యవాన వాక్యమ అబ్రవీత
యత్రేష్టం తత్ర థేయా సయాన నాత్ర కార్యా విచారణా
కుర్వతే జీవతొ ఽపయ ఏవం మృతే నైవాస్తి సంశయః
50 థేవరం పరవిశేత కన్యా తప్యేథ వాపి మహత తపః
తమ ఏవానువ్రతా భూత్వా పాణిగ్రాహస్య నామ సా
51 లిఖన్త్య ఏవ తు కేషాం చిథ అపరేషాం శనైర అపి
ఇతి యే సంవథన్త్య అత్ర త ఏతం నిశ్చయం విథుః
52 తత పాణిగ్రహణాత పూర్వమ ఉత్తరం యత్ర వర్తతే
సర్వమఙ్గల మన్త్రం వై మృషావాథస తు పాతకః
53 పాణిగ్రహణ మన్త్రాణాం నిష్ఠా సయాత సప్తమే పథే
పాణిగ్రాహస్య భార్యా సయాథ యస్య చాథ్భిః పరథీయతే
54 అనుకూలామ అనువంశాం భరాత్రా థత్తామ ఉపాగ్నికామ
పరిక్రమ్య యదాన్యాయం భార్యాం విన్థేథ థవిజొత్తమః