అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 31
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 31) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
శరుతం మే మహథ ఆఖ్యానమ ఏతత కురుకులొథ్వహ
సుథుష్ప్రాపం బరవీషి తవం బరాహ్మణ్యం వథతాం వర
2 విశ్వామిత్రేణ చ పురా బరాహ్మణ్యం పరాప్తమ ఇత్య ఉత
శరూయతే వథసే తచ చ థుష్ప్రాపమ ఇతి సత్తమ
3 వీహ హవ్యశ చ రాజర్షిః శరుతొ మే విప్రతాం గతః
తథ ఏవ తావథ గాఙ్గేయ శరొతుమ ఇచ్ఛామ్య అహం విభొ
4 స కేన కర్మణా పరాప్తొ బరాహ్మణ్యం రాజసత్తమ
వరేణ తపసా వాపి తన మే వయాఖ్యాతుమ అర్హతి
5 [బః]
శృణు రాజన యదా రాజా వీహ హవ్యొ మహాయశాః
కషత్రియః సన పునః పరాప్తొ బరాహ్మణ్యం లొకసత్కృతమ
6 మనొర మహాత్మనస తాత పరజా ధర్మేణ శాసతః
బభూవ పుత్రొ ధర్మాత్మా శర్యాతిర ఇతి విశ్రుతః
7 తస్యాన్వవాయే థవౌ రాజన రాజానౌ సంబభూవతుః
హేహయస తాలజఙ్ఘశ చ వత్సేషు జయతాం వర
8 హేహయస్య తు పుత్రాణాం థశసు సత్రీషు భారత
శతం బభూవ పరఖ్యాతం శూరాణామ అనివర్తినామ
9 తుల్యరూపప్రభావాణాం విథుషాం యుథ్ధశాలినామ
ధనుర్వేథే చ వేథే చ సర్వత్రైవ కృతశ్రమాః
10 కాశిష్వ అపి నృపొ రాజన థివొథాస పితామహః
హర్యశ్వ ఇతి విఖ్యాతొ బభూవ జయతాం వరః
11 స వీతహవ్యథాయాథైర ఆగత్య పురుషర్షభ
గఙ్గాయమునయొర మధ్యే సంగ్రామే వినిపాతితః
12 తం తు హత్వా నరవరం హేహయాస తే మహారదాః
పరతిజగ్ముః పురీం రమ్యాం వత్సానామ అకుతొభయాః
13 హర్యశ్వస్య తు థాయాథః కాశిరాజొ ఽభయషిచ్యత
సుథేవొ థేవసంకాశః సాక్షాథ ధర్మ ఇవాపరః
14 స పాలయన్న ఏవ మహీం ధర్మాత్మా కాశినన్థనః
తైర వీతహవ్యైర ఆగత్య యుధి సర్వైర వినిర్జితః
15 తమ అప్య ఆజౌ వినిర్జిత్య పరతిజగ్ముర యదాగతమ
సౌథేవిస తవ అద కాశీశొ థివొథాసొ ఽభయషిచ్యత
16 థివొథాసస తు విజ్ఞాయ వీర్యం తేషాం మహాత్మనామ
వారాణసీం మహాతేజా నిర్మమే శక్ర శాసనాత
17 విప్ర కషత్రియ సంబాధాం వైశ్యశూథ్ర సమాకులామ
నైకథ్రవ్యొచ్చయవతీం సమృథ్ధవిపణాపణామ
18 గఙ్గాయా ఉత్తరే కూలే వప్రాన్తే రాజసత్తమ
గొమత్యా థక్షిణే చైవ శక్రస్యేవామరావతీమ
19 తత్ర తం రాజశార్థూలం నివసన్తం మహీపతిమ
ఆగత్య హేహయా భూయః పర్యధావన్త భారత
20 స నిష్పత్య థథౌ యుథ్ధం తేభ్యొ రాజా మహాబలః
థేవాసురసమం ఘొరం థివొథాసొ మహాథ్యుతిః
21 స తు యుథ్ధే మహారాజ థినానాం థశతీర థశ
హతవాహన భూయిష్ఠస తతొ థైన్యమ ఉపాగమత
22 హతయొధస తతొ రాజన కషీణకొశశ చ భూమిపః
థివొథాసః పురీం హిత్వా పలాయనపరొ ఽభవత
23 స తవ ఆశ్రమమ ఉపాగమ్య భరథ్వాజస్య ధీమతః
జగామ శరణం రాజా కృతాఞ్జలిర అరింథమ
24 [రాజా]
భగవన వైతహవ్యైర మే యుథ్ధే వంశః పరణాశితః
అహమ ఏకః పరిథ్యూనొ భవన్తం శరణం గతః
25 శిష్యస్నేహేన భగవన స మాం రక్షితుమ అర్హసి
నిఃశేషొ హి కృతొ వంశొ మమ తైః పాపకర్మభిః
26 తమ ఉవాచ మహాభాగొ భరథ్వాజః పరతాపవాన
న భేతవ్యం న భేతవ్యం సౌథేవ వయేతు తే భయమ
27 అహమ ఇష్టిం కరొమ్య అథ్య పుత్రార్దం తే విశాం పతే
వైతహవ్య సహస్రాణి యదా తవం పరసహిష్యసి
28 తత ఇష్టిం చకారర్షిస తస్య వై పుత్ర కామికీమ
అదాస్య తనయొ జజ్ఞే పరతర్థన ఇతి శరుతః
29 స జాతమాత్రొ వవృధే సమాః సథ్యస తరయొథశ
వేథం చాధిజగే కృత్స్నం ధనుర్వేథం చ భారత
30 యొగేన చ సమావిష్టొ భరథ్వాజేన ధీమతా
తేజొ లౌక్యం స సంగృహ్య తస్మిన థేశే సమావిశత
31 తతః స కవచీ ధన్వీ బాణీ థీప్త ఇవానలః
పరయయౌ సధనుర ధన్వన వివర్షుర ఇవ తొయథః
32 తం థృష్ట్వా పరమం హర్షం సుథేవ తనయొ యయౌ
మేనే చ మనసా థగ్ధాన వైతహవ్యాన స పార్దివః
33 తతస తం యౌవరాజ్యేన సదాపయిత్వా పరతర్థనమ
కృతకృత్యం తథాత్మానం స రాజా అభ్యనన్థత
34 తతస తు వైతహవ్యానాం వధాయ స మహీపతిః
పుత్రం పరస్దాపయామ ఆస పరతర్థనమ అరింథమమ
35 సరదః స తు సంతీర్య గఙ్గామ ఆశు పరాక్రమీ
పరయయౌ వీతహవ్యానాం పురీం పరపురంజయః
36 వైతహవ్యాస తు సంశ్రుత్య రదఘొషం సముథ్ధతమ
నిర్యయుర నగరాకారై రదైః పరరదారుజైః
37 నిష్క్రమ్య తే నరవ్యాఘ్రా థంశితాశ చిత్రయొధినః
పరతర్థనం సమాజఘ్నుః శరవర్షైర ఉథాయుధాః
38 అస్తైశ చ వివిధాకారై రదౌఘైశ చ యుధిష్ఠిర
అభ్యవర్షన్త రాజానం హిమవన్తమ ఇవామ్బుథాః
39 అస్తైర అస్త్రాణి సంవార్య తేషాం రాజా పరతర్థనః
జఘాన తాన మహాతేజా వజ్రానల సమైః శరైః
40 కృత్తొత్తమాఙ్గాస తే రాజన భల్లైః శతసహస్రశః
అపతన రుధిరార్థ్రాఙ్గా నికృత్తా ఇవ కింశుకాః
41 హతేషు తేషు సర్వేషు వీతహవ్యః సుతేష్వ అద
పరాథ్రవన నగరం హిత్వా భృగొర ఆశ్రమమ అప్య ఉత
42 యయౌ భృగుం చ శరణం వీతహవ్యొ నరాధిపః
అభయం చ థథౌ తస్మై రాజ్ఞే రాజన భృగుస తదా
తతొ థథావ ఆసనం చ తస్మై శిష్యొ భృగొస తథా
43 అదానుపథమ ఏవాశు తత్రాగచ్ఛత పరతర్థనః
స పరాప్య చాశ్రమపథం థివొథాసాత్మజొ ఽబరవీత
44 భొ భొః కే ఽతరాశ్రమే సన్తి భృగొః శిష్యా మహాత్మనః
థరష్టుమ ఇచ్ఛే మునిమ అహం తస్యాచక్షత మామ ఇతి
45 స తం విథిత్వా తు భృగుర నిశ్చక్రామాశ్రమాత తథా
పూజయామ ఆస చ తతొ విధినా పరమేణ హ
46 ఉవాచ చైనం రాజేన్థ్ర కిం కార్యమ ఇతి పార్దివమ
స చొవాచ నృపస తస్మై యథ ఆగమనకారణమ
47 అయం బరహ్మన్న ఇతొ రాజా వీతహవ్యొ విసర్జ్యతామ
అస్య పుత్రైర హి మే బరహ్మన కృత్స్నొ వంశః పరణాశితః
ఉత్సాథితశ చ విషయః కాశీనాం రత్నసంచయః
48 ఏతస్య వీర్యథృప్తస్య హతం పుత్రశతం మయా
అస్యేథానీం వధాథ బరహ్మన భవిష్యామ్య అనృణః పితుః
49 తమ ఉవాచ కృపావిష్టొ భృగుర ధర్మభృతాం వరః
నేహాస్తి కషత్రియః కశ చిత సర్వే హీమే థవిజాతయః
50 ఏవం తు వచనం శరుత్వా భృగొస తద్యం పరతర్థనః
పాథావ ఉపస్పృశ్య శనైః పరహసన వాక్యమ అబ్రవీత
51 ఏవమ అప్య అస్మి భగవన కృతకృత్యొ న సంశయః
యథ ఏష రాజా వీర్యేణ సవజాతిం తయాజితొ మయా
52 అనుజానీహి మాం బరహ్మన ధయాయస్వ చ శివేన మామ
తయాజితొ హి మయా జాతిమ ఏష రాజా భృగూథ్వహ
53 తతస తేనాభ్యనుజ్ఞాతొ యయౌ రాజా పరతర్థనః
యదాగతం మహారాజ ముక్త్వా విషమ ఇవొరగః
54 భృగొర వచనమాత్రేణ స చ బరహ్మర్షితాం గతః
వీతహవ్యొ మహారాజ బరహ్మవాథిత్వమ ఏవ చ
55 తస్య గృత్సమథః పుత్రొ రూపేణేన్థ్ర ఇవాపరః
శక్రస తవమ ఇతి యొ థైత్యైర నిగృహీతః కిలాభవత
56 ఋగ్వేథే వర్తతే చాగ్ర్యా శరుతిర అత్ర విశాం పతే
యత్ర గృత్సమథొ బరహ్మన బరాహ్మణైః స మహీయతే
57 స బరహ్మ చారీ విప్రర్షిః శరీమాన గృత్సమథొ ఽభవత
పుత్రొ గృత్సమథస్యాపి సుచేతా అభవథ థవిజః
58 వర్చాః సుతేజసః పుత్రొ విహవ్యస తస్య చాత్మజః
విహవ్యస్య తు పుత్రస తు వితత్యస తస్య చాత్మజః
59 వితత్యస్య సుతః సత్యః సన్తః సత్యస్య చాత్మజః
శరవాస తస్య సుతశ చర్షిః శరవసశ చాభవత తమః
60 తమసశ చ పరకాశొ ఽభూత తనయొ థవిజసత్తమః
పరకాశస్య చ వాగ ఇన్థ్రొ బభూవ జయతాం వరః
61 తస్యాత్మజశ చ పరమతిర వేథవేథాఙ్గపారగః
ఘృతాచ్యాం తస్య పుత్రస తు రురుర నామొథపథ్యత
62 పరమథ్వరాయాం తు రురొః పుత్రః సముథపథ్యత
శునకొ నామ విప్రర్షిర యస్య పుత్రొ ఽద శౌనకః
63 ఏవం విప్రత్వమ అగమథ వీతహవ్యొ నరాధిపః
భృగొః పరసాథాథ రాజేన్థ్ర కషత్రియః కషత్రియర్షభ
64 తదైవ కదితొ వంశొ మయా గార్త్సమథస తవ
విస్తరేణ మహారాజ కిమ అన్యథ అనుపృచ్ఛసి