అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 24
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 24) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
శరాధ కాలే చ థైవే చ ధర్మే చాపి పితామహ
ఇచ్ఛామీహ తవయాఖ్యాతం విహితం యత సురర్షిభిః
2 [భ]
థైవం పూర్వాహ్ణికే కుర్యాథ అపరాహ్ణే తు పైతృకమ
మఙ్గలాచార సంపన్నః కృతశౌచః పరయత్నవాన
3 మనుష్యాణాం తు మధ్యాహ్నే పరథథ్యాథ ఉపపత్తితః
కాలహీనం తు యథ థానం తం భాగం రక్షసాం విథుః
4 లఙ్ఘితం చావలీఢం చ కలిపూర్వం చ యత్కృతమ
రజస్వరాభిర థృష్టం చ తం భాగం సక్షసాం విథుః
5 అవఘుష్టం చ యథ భుక్తమ అవ్రతేన చ భారత
పరామృష్టం శునా చైవ తం భాగం రక్షసాం విథుః
6 కేశకీతావపతితం కషుతం శవభిర అవేక్షితమ
రుథితం చావధూతం చ తం భాగం రక్షసాం విథుః
7 నిర ఓంకారేణ యథ భుక్తం స శస్త్రేణ చ భారత
థురాత్మనా చ యథ భుక్తం తం భాగం రక్షసాం విథుః
8 పరొచ్ఛిష్టం చ యథ భుక్తం పరిభుక్తం చ యథ భవేత
థైవే పిత్ర్యే చ సతతం తం భాగం రక్షసాం విథుః
9 గర్హితం నిన్థితం చైవ పరివిష్టం స మన్యునా
థైవం వాప్య అద వా పైత్ర్యం తం భాగం రక్షసాం విథుః
10 మన్త్రహీనం కరియా హీనం యచ ఛరాధం పరివిష్యతే
తరిభిర వర్ణైర నరశ్రేష్ఠ తం భాగం రక్షసాం విథుః
11 ఆజ్యాహుతిం వినా చైవ యత కిం చిత పరివిష్యతే
థురాచారైశ చ యథ భుక్తం తం భాగం రక్షసాం విథుః
12 యే భాగా రక్షసాం పరొక్తాస త ఉక్తా భరతర్షభ
అత ఊర్ధ్వం విసర్గస్య పరీక్షాం బరాహ్మణే శృణు
13 యావన్తః పతితా విప్రా జడొన్మత్తాస తదైవ చ
థైవే వాప్య అద వా పిత్ర్యే రాజన నార్హన్తి కేతనమ
14 శవిత్రీ కుష్ఠీ చ కలీబశ చ తదా యక్ష్మ హతశ చ యః
అపస్మారీ చ యశ చాన్ధొ రాజన నార్హన్తి సత్కృతిమ
15 చికిత్సకా థేవలకా వృదా నియమధారిణః
సొమవిక్రయిణశ చైవ శరాథ్ధే నార్హన్తి కేతనమ
16 గాయనా నర్తకాశ చైవ పలవకా వాథకాస తదా
కదకా యొధకాశ చైవ రాజన నార్హన్తి కేతనమ
17 హొతారొ వృషలానాం చ వృషలాధ్యాపకాస తదా
తదా వృషల శిష్యాశ చ రాజన నార్హన్తి కేతనమ
18 అనుయొక్తా చ యొ విప్రొ అనుయుక్తశ చ భారత
నార్హతస తావ అపి శరాధం బరహ్మ విక్రయిణౌ హి తౌ
19 అగ్రణీర యః కృతః పూర్వం వర్ణావర పరిగ్రహః
బరాహ్మణః సర్వవిథ్యొ ఽపి రాజన నార్హన్తి కేతనమ
20 అనగ్నయశ చ యే విప్రా మృతనిర్యాతకాశ చ యే
సతేనాశ చ పతితాశ చైవ రాజన నార్హన్తి కేతనమ
21 అపరిజ్ఞాత పూర్వాశ చ గణపూర్వాంశ చ భారత
పుత్రికా పూర్వపుత్రాశ చ శరాథ్ధే నార్హన్తి కేతనమ
22 ఋణ కర్తా చ యొ రాజన యశ చ వార్ధుషికొ థవిజః
పరాణివిక్రయ వృత్తిశ చ రాజన నార్హన్తి కేతనమ
23 సత్రీపూర్వాః కాణ్డపృష్ఠాశ చ యావన్తొ భరతర్షభ
అజపా బరాహ్మణాశ చైవ శరాథ్ధే నార్హన్తి కేతనమ
24 శరాథ్ధే థైవే చ నిర్థిష్టా బరాహ్మణా భరతర్షభ
థాతుః పరతిగ్రహీతుశ చ శృణుష్వానుగ్రహం పునః
25 చీర్ణ వరతా గుణైర యుక్తా భవేయుర యే ఽపి కర్షకాః
సావిత్రీజ్ఞాః కరియావన్తస తే రాజన కేతన కషమాః
26 కషాత్రధర్మిణమ అప్య ఆజౌ కేతయేత కులజం థవిజమ
న తవ ఏవ వణిజం తాత శరాథ్ధేషు పరికల్పయేత
27 అగ్నిహొత్రీ చ యొ విప్రొ గరామవాసీ చ యొ భవేత
అస్తేనశ చాతిదిజ్ఞశ చ స రాజన కేతన కషమః
28 సావిత్రీం జపతే యస తు తరికాలం భరతర్షభ
ఖిక్షా వృత్తిః కరియావాంశ చ స రాజన కేతన కషమః
29 ఉథితాస్తమితొ యశ చ తదైవాస్తమితొథితః
అహింస్రశ చాల్పథొషశ చ స రాజన కేతన కషమః
30 అకల్కకొ హయ అతర్కశ చ బరాహ్మణొ భరతర్షభ
స సంజ్ఞొ భైక్ష్య వృత్తిశ చ స రాజన కేతన కషమః
31 అవ్రతీ కితవః సతేనః పరాణివిక్రయ్య అదొ వణిక
పశ్చాచ చ పీతవాన సొమం స రాజన కేతన కషమః
32 అర్జయిత్వా ధనం పూర్వం థారుణైః కృషికర్మభిః
భవేత సర్వాతిదిః పశ్చాత స రాజన కేతన కషమః
33 బరహ్మ విక్రయ నిర్థిష్టం సత్రియా యచ చార్జితం ధనమ
అథేయం పితృథేవేభ్యొ యచ చ కలైబ్యాథ ఉపార్జితమ
34 కరియమాణే ఽపవర్గే తు యొ థవిజొ భరతర్షభ
న వయాహరతి యథ యుక్తం తస్యాధర్మొ గవానృతమ
35 శరాథ్ధస్య బరాహ్మణః కాలః పరాప్తం థధిఘృతం తదా
సొమక్షయశ చ మాంసం చ యథ ఆరణ్యం యుధిష్ఠిర
36 శరాథ్ధాపవర్గే విప్రస్య సవధా వై సవథితా భవేత
కషత్రియస్యాప్య అదొ బరూయాత పరీయన్తాం పితరస తవ ఇతి
37 అపవర్గే తు వైశ్యస్య శరాథ్ధకర్మణి భారత
అక్షయ్యమ అభిధాతవ్యం సవస్తి శూథ్రస్య భారత
38 పుణ్యాహవాచనం థైవే బరాహ్మణస్య విధీయతే
ఏతథ ఏవ నిర ఓంకారం కషత్రియస్య విధీయతే
వైశ్యస్య చైవ వక్తవ్యం పరీయన్తాం థేవతా ఇతి
39 కర్మణామ ఆనుపూర్వీం చ విధిపూర్వకృతం శృణు
జాతకర్మాథికాన సర్వాంస తరిషు వర్ణేషు భారత
బరహ్మక్షత్రే హి మన్త్రొక్తా వైశ్యస్య చ యుధిష్ఠిర
40 విప్రస్య రశనా మౌఞ్జీ మౌర్వీ రాజన్య గామినీ
బాల్వజీత్య ఏవ వైశ్యస్య ధర్మ ఏష యుధిష్ఠిర
41 థాతుః పరతిగ్రహీతుశ చ ధర్మాధర్మావ ఇమౌ శృణు
బరాహ్మణస్యానృతే ఽధర్మః పరొక్తః పాతక సంజ్ఞితః
చతుర్గుణః కషత్రియస్య వైశ్యస్యాష్ట గుణః సమృతః
42 నాన్యత్ర బరాహ్మణొ ఽశనీయాత పూర్వం విప్రేణ కేతితః
యవీయాన పశుహింసాయాం తుల్యధర్మొ భవేత స హి
43 అద రాజన్యవైశ్యాభ్యాం యథ్య అశ్నీయాత తు కేతితః
యవీయాన పశుహింసాయాం భాగార్ధం సమవాప్నుయాత
44 థైవం వాప్య అద వా పిత్ర్యం యొ ఽశనీయాథ బరాహ్మణాథిషు
అస్నాతొ బరాహ్మణొ రాజంస తస్యాధర్మొ గవానృతమ
45 ఆశౌచొ బరాహ్మణొ రాజన్యొ ఽశనీయాథ బరాహ్మణాథిషు
జఞానపూర్వమ అదొ లొభాత తస్యాధర్మొ గవానృతమ
46 అన్నేనాన్నం చ యొ లిప్సేత కర్మార్దం చైవ భారత
ఆమన్త్రయతి రాజేన్థ్ర తస్యాధర్మొ ఽనృతం సమృతమ
47 అవేథ వరతచారిత్రాస తరిభిర వర్ణైర యుధిష్ఠిర
మన్త్రవత పరివిష్యన్తే తేష్వ అధర్మొ గవానృతమ
48 [య]
పిత్ర్యం వాప్య అద వా థైవం థీయతే యత పితామహ
ఏతథ ఇచ్ఛామ్య అహం శరొతుం థత్తం యేషు మహాఫలమ
49 [భ]
యేషాం థారాః పరతీక్షన్తే సువృష్టిమ ఇవ కర్షకాః
ఉచ్ఛేష పరిశేషం హి తాన భొజయ యుధిష్ఠిర
50 చారిత్రనియతా రాజన్యే కృశాః కృశ వృత్తయః
అర్దినశ చొపగచ్ఛన్తి తేషు థత్తం మహాఫలమ
51 తథ భక్తాస తథ్గృహా రాజంస తథ ధనాస తథ అపాశ్రయాః
అర్దినశ చ భవన్త్య అర్దే తేషు థత్తం మహాఫలమ
52 తస్కరేభ్యః పరేభ్యొ వా యే భయార్తా యుధిష్ఠిర
అర్దినొ భొక్తుమ ఇచ్ఛన్తి తేషు థత్తం మహాఫలమ
53 అకల్కకస్య విప్రస్య భైక్షొత్కర కృతాత్మనః
బటవొ యస్య భిక్షన్తి తేభ్యొ థత్తం మహాఫలమ
54 హృతస్వా హృతథారాశ చ యే విప్రా థేశసంప్లవే
అర్దార్దమ అభిగచ్ఛన్తి తేభ్యొ థత్తం మహాఫలమ
55 వరతినొ నియమస్దాశ చ యే విప్రాః శరుతసంమ్మతాః
తత సమాప్త్య అర్దమ ఇచ్ఛన్తి తేషు థత్తం మహాఫలమ
56 అవ్యుత్క్రాన్తాశ చ ధర్మేషు పాషణ్డ సమయేషు చ
కృశ పరాణాః కృశ ధనాస తేషు థత్తం మహాఫలమ
57 కృతసర్వస్వహరణా నిర్థొషాః పరభవిష్ణుభిః
సపృహయన్తి చ భుక్తాన్నం తేషు థత్తం మహాఫలమ
58 తపస్వినస తపొ నిష్ఠాస తేషాం భైక్ష చరాశ చ యే
అర్దినః కిం చిథ ఇచ్ఛన్తి తేషు థత్తం మహాఫలమ
59 మహాఫలవిధిర థానే శరుతస తే భరతర్షభ
నిరయం యేన గచ్ఛన్తి సవర్గం చైవ హి తచ ఛృణు
60 గుర్వర్దం వాభయార్దం వా వర్జయిత్వా యుధిష్ఠిర
యే ఽనృతం కదయన్తి సమ తే వై నిరయగామినః
61 పరథారాభిహర్తారః పరథారాభిమర్శినః
పరథారప్రయొక్తారస తే వై నిరయగామినః
62 యే పరస్వాపహర్తారః పరస్వానాం చ నాశకాః
సూచకాశ చ పరేషాం యే తే వై నిరయగామినః
63 పరపాణాం చ సభానాం చ సంక్రమాణాం చ భారత
అగారాణాం చ భేత్తారొ నరా నిరయగామినః
64 అనాదాం పరమథం బాలాం వృథ్ధాం భీతాం తపస్వినామ
వఞ్చయన్తి నరా యే చ తే వై నిరయగామినః
65 వృత్తిచ ఛేథం గృహచ ఛేథం థారచ ఛేథం చ భారత
మిత్రచ ఛేథం తదాశాయాస తే వై నిరయగామినః
66 సూచకాః సంధిభేత్తారః పరవృత్త్య ఉపజీవకాః
అకృతజ్ఞాశ చ మిత్రాణాం తే వై నిరయగామినః
67 పాషణ్డా థూషకాశ చైవ సమయానాం చ థూషకాః
యే పరత్యవసితాశ చైవ తే వై నిరయగామినః
68 కృతాశం కృతనిర్వేశం కృతభక్తం కృతశ్రమమ
భేథైర యే వయపకర్షన్తి తే వై నిరయగామినః
69 పర్యశ్నన్తి చ యే థారాన అగ్నిభృత్యాతిదీంస తదా
ఉత్సన్నపితృథేవేజ్యాస తే వై నిరయగామినః
70 వేథ విక్రయిణశ చైవ వేథానాం చైవ థూషకాః
వేథానాం లేఖకాశ చైవ తే వై నిరయగామినః
71 చాతురాశ్రమ్య బాహ్యాశ చ శరుతిబాహ్యాశ చ యే నరాః
వికర్మభిశ చ జీవన్తి తే వై నిరయగామినః
72 కేశవిక్రయికా రాజన విషవిక్రయికాశ చ యే
కషీరవిక్రయికాశ చైవ తే వై నిరయగామినః
73 బరాహ్మణానాం గవాం చైవ కన్యానాం చ యుధిష్ఠిర
యే ఽనతరం యాన్తి కార్యేషు తే వై నిరయగామినః
74 శస్త్రవిక్రయకాశ చైవ కర్తారశ చ యుధిష్ఠిర
శల్యానాం ధనుషాం చైవ తే వై నిరయగామినః
75 శల్యైర వా శఙ్కుభిర వాపి శవభ్రైర వా భరతర్షభ
యే మార్గమ అనురున్ధన్తి తే వై నిరయగామినః
76 ఉపాధ్యాయాంశ చ భృత్యాం చ భక్తాంశ చ భరతర్షభ
యే తయజన్త్య అసమర్దాంస తాంస తే వై నిరయగామినః
77 అప్రాప్తథమకాశ చైవ నాసానాం వేధకాస తదా
బన్ధకాశ చ పశూనాం యే తే వై నిరయగామినః
78 అగొప్తారశ ఛల థరవ్యా బలిషడ భాగతత్పరాః
సమర్దాశ చాప్య అథాతారస తే వై నిరయగామినః
79 కషాన్తాన థాన్తాంస తదా పరాజ్ఞాన థీర్ఘకాలం సహొషితాన
తయజన్తి కృతకృత్యా యే తే వై నిరయగామినః
80 బాలానామ అద వృథ్ధానాం థాసానాం చైవ యే నరాః
అథత్త్వా భక్షయన్త్య అగ్రే తే వై నిరయగామినః
81 ఏతే పూర్వర్షిభిర థృష్టాః పరొక్తా నిరయగామినః
భాగినః సవర్గలొకస్య వక్ష్యామి భరతర్షభ
82 సర్వేష్వ ఏవ తు కార్యేషు థైవపూర్వేషు భారత
హన్తి పుత్రాన పశూన కృత్స్నాన బరాహ్మణాతిక్రమః కృతః
83 థానేన తపసా చైవ సత్యేన చ యుధిష్ఠిర
యే ధర్మమ అనువర్తన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
84 శుశ్రూషాభిస తపొభిశ చ శరుతమ ఆథాయ భారత
యే పరతిగ్రహ నిఃస్నేహాస తే నరాః సవర్గగామినః
85 భయాత పాపాత తదాబాధాథ థారిథ్ర్యాథ వయాధిధర్షణాత
యత్కృతే పరతిముచ్యన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
86 కషమావన్తశ చ ధీరాశ చ ధర్మకార్యేషు చొత్దితాః
మఙ్గలాచార యుక్తాశ చ తే నరాః సవర్గగామినః
87 నివృత్తా మధు మాంసేభ్యః పరథారేభ్య ఏవ చ
నివృత్తాశ చైవ మథ్యేభస తే నరాః సవర్గగామినః
88 ఆశ్రమాణాం చ కర్తారః కులానాం చైవ భారత
థేశానాం నగరాణాం చ తే నరాః సవర్గగామినః
89 వస్త్రాభరణ థాతారొ భక్ష పానాన్నథాస తదా
కుటుమ్బానాం చ థాతారస తే నరాః సవర్గగామినః
90 సర్వహింసా నివృత్తాశ చ నరాః సర్వసహాశ చ యే
సర్వస్యాశ్రయ భూతాశ చ తే నరాః సవర్గగామినః
91 మాతరం పితరం చైవ శుశ్రూషన్తి జితేన్థ్రియాః
భరాతౄణాం చైవ స సనేహాస తే నరాః సవర్గగామినః
92 ఆఢ్యాశ చ బలవన్తశ చ యౌవనస్దాశ చ భారత
యే వై జితేన్థ్రియా ధీరాస తే నరాః సవర్గగామినః
93 అపరాథ్ధేషు స సనేహా మృథవొ మిత్రవత్సలాః
ఆరాధన సుఖాశ చాపి తే నరాః సవర్గగామినః
94 సహస్రపరివేష్టారస తదైవ చ సహస్రథాః
తరాతారశ చ సహస్రాణాం పురుషాః సవర్గగామినః
95 సువర్ణస్య చ థాతారొ గవాం చ భరతర్షభ
యానానాం వాహనానాం చ తే నరాః సవర్గగామినః
96 వైవాహికానాం కన్యానాం పరేష్యాణాం చ యుధిష్ఠిర
థాతారొ వాససాం చైవ తే నరాః సవర్గగామినః
97 విహారావసదొథ్యాన కూపారామ సభా పరథాః
వప్రాణాం చైవ కర్తారస తే నరాః సవర్గగామినః
98 నివేశనానాం కషృత్రాణాం వసతీనాం చ భారత
థాతారః పరార్దితానాం చ తే నరాః సవర్గగామినః
99 రసానామ అద బీజానాం ధాన్యానాం చ యుధిష్ఠిర
సవయమ ఉత్పాథ్య థాతారః పురుషాః సవర్గగామినః
100 యస్మిన కస్మిన కులే జాతా బహుపుత్రాః శతాయుషః
సానుక్రొశా జితక్రొధాః పురుషాః సవర్గగామినః
101 ఏతథ ఉక్తమ అముత్రార్దం థైవం పిత్ర్యం చ భారత
ధర్మాధర్మౌ చ థానస్య యదాపూర్వర్షిభిః కృతౌ