నారాయణ శతకము
స్వరూపం
నమామి నారాయణ పాద పంకజం వదామి నారాయణ నామనిర్మలం భజామి నారాయణ తత్త్వమవ్యయం కరోమి నారాయణ పూజనం సదా |శ్లో| ఆలోక్య సర్వ శాస్త్రాణి విచార్యచ పునః పునః ఇదమేకం సునిష్పన్నం ధ్యాయేన్నారాయణం సదా |శ్లో| శ్రీ రమా హృదయేశ్వరా-భక్త జన చిత్త జలరుహ భాస్కరా కారుణ్య రత్నాకరా-నీవె గతి కావవే నారాయణా || [1] పాప కర్మములఁ జేసి-నరక కూపములఁ బడజాల నిఁకను నీపాద భక్తి యొసఁగి- యొక్క దరిఁ జూపవే నారాయణా || [2] దాన ధర్మములఁ జేయ-నేర, నీ దాసులను బొగడ నేర, నా నేరములఁ దలఁపక - దయ చేసి నన్నేలు నారాయణా || [3] ఆన యించుక లేకను - దుర్భాష లాడు నా జిహ్వ యందు, నీ నామ చతురక్షరి - దృఢముగా నిలుప వలె నారాయణా || [4] ఒకటి పరిశుద్ధి లేక - నా జన్మ మకట! వ్యర్థం బాయెను అకలంక మగు మార్గముం - జూపవే సకలేశ! నారాయణా || [5] వేగి లేచినది మొదలు - సంసార సాగరంబున నీఁదుచు మీ గుణము నొక వేళను - దలఁపగదె మేలనుచు నారాయణా || [6] లోక వార్తలకు మరఁగి - కర్ణముల మీకథల విన నేరను, ఏ కరణీ భవ జలధిఁ - దుదముట్ట నీఁదెదను నారాయణా || [7] ఇల మనుజ జన్మ మెత్తి - సుజ్ఞాన మించు కంతయు లేకను, కలఁతఁ జెందెడు చిత్తమున్ - స్వచ్ఛంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [8] యెంత పాపాత్ముఁడైన - మిముఁ దలంచి కృతకృత్యుఁడౌనుఁ, బుడమి నింత పరుసము సోఁకిన - లోహంబు హేమమౌ నారాయణా || [9] కామాంధకారమునను - బెక్కు దుష్కర్మములఁ జేసి నేను, నీ మఱుఁగు జొచ్చినాను - నామీఁద నెనెరుంచు నారాయణా || [10] సమయమైనపుడు మిమ్ముఁ -దలచుటకు శక్తి గలుగునొ కలు గదో, సమయమని తలఁతునిపుడు -నా హృదయ కమలమున నారాయణా || [11] ఆటలన్నియు ఱంకులు -నేనాడు మాటలన్నియు బొంకులు, పాటింప నింతకైన -నున్నదే పాపంబు నారాయణా || [12] వావి దప్పిన వాఁడను -దుష్క్రియా వర్తనుఁడ నగుదు నేను, బావనునిగాఁ జేయవె ననుఁ బతిత పావనుఁడ నారాయణా || [13] దేహమే దృఢమనుచును -దెలిసి నే మోహబద్ధుఁడ నగుచును, సాహసంబున జేసితిఁ -నేగురు ద్రోహంబు నారాయణా || [14] ఎన్ని జన్మము లాయెనో -నేటి కెందెందు జన్మించినానో నన్ను దరిఁ జేర్పఁ గదవొ -యిఁకనైన నా తండ్రి నారాయణా || [15] యమ కింకరులఁ దలఁచిన -నాగుండె యావులింపుచు నున్నది యముని బాధలు మాన్పను -మాయప్ప వైద్యుఁడవు నారాయణా || [16] అరయఁ గామ క్రోధముల్ -లోభంబు మోహమద మత్సర ములు, తఱుఁగ వెప్పుడు మనసున -నిన్నెపుడుఁ దలచెదను || [17] ఆశా పిశాచి పట్టి, -వైరాగ్య వాసనలఁ జేరనీయదు గాసి పెట్టుచు నున్నది -నేనేమి చేయుదును నారాయణా || [18] తాపత్రయంబుఁ జెంది -చాలఁ బరితాప మొందెడు చిత్తము నీ పాదములఁ జెందినఁ -జల్లనై నిలిచెదను నారాయణా || [19] చింతా పరంపరలచేఁ -చిత్తంబు చీఁకాకు పడుచున్నది, సంతోషమునఁ గూర్పవె -దివ్య ప్రసాదములు నారాయణా || [20] ప్రాయమెల్లను బోయెను -నాశ లెడఁ బాయఁ జాలక యున్నవి మాయా ప్రపంచమేల -చేసెదవి మాయయ్య నారాయణా || [21] శరణుఁ జొచ్చినవాఁడను -నేఁ జేయుదురితముల నపహరించి పరమ పద మొసఁగఁ గదవె -యిఁకనైనఁ బరమాత్మ నారాయణా || [22] సంకల్పములు పుట్టినఁ -గర్మ వాసనల దృఢముగఁ జేయవు సంకటము నొందించకే -నను సత్య సంకల్ప నారాయణా || [23] ఒకవేళ నున్న బుద్ధి -యొక వేళ నుండదిఁక నేమి సేతు విశదంబుగాఁ జేయవే -నీవు నా చిత్తమున నారాయణా || [24] నెట్టుకొని సకల జీవ -కోటులను గొట్టి భక్షించినాను పొట్ట కొఱకై నీచుల -సేవించి రట్టయితి నారాయణా || [25] నేను పుట్టినది మొదలు -ఆహార నిద్రలనె జనె కాలము పూని యెప్పుడు సేయుదు -నీపదధ్యానంబు నారాయణా || [26] ప్రొద్దు వోవక యున్నను -వేసరక పొరుగిండ్లు తిరుఁగుగాని బుద్ధిమాలిన చిత్తము -నీయందుఁ బొందదే నారాయణా || [27] ఎన్ని విధములఁ జూచిన -నిత్యమును హృదయమున మిము మఱవక యున్నంతకన్న సుఖము -వేఱొక్కటున్నదే నారాయణా || [28] లాభ లోభముల విడిచి -యిహపరంబులను ఫల మాసింపక నీ భక్తులైన వారు -ధన్యులై నెగడెదరు నారాయణా || [29] ముందు నీ సృష్టి లేక -సచ్చిదానంద స్వరూపంబును బొంది భేదము నొందక -బ్రహ్మమై యుందువఁట నారాయణా || [30] కాలత్రయీ బాధ్యమై -మఱి నిరాకారమై యుండు కతనఁ జాలఁగాఁ దత్త్వజ్ఞులు -తెలియుదురు సత్తగుట నారాయణా || [31] జ్ఞాన స్వరూపమునను -నజడమై జడ పదార్థము నెల్లను గానఁగాఁ జేయు కతనఁ -జిత్తండ్రు ఘనులు నిను నారాయణా || [32] సుఖ దుఃఖముల రెంటికి -వేఱగుచు సుఖ రూపమైన కతన నఖిల వేదాంత విదులు -ఆనందమండ్రు నిను నారాయణా || [33] గుణ మొకటియైన లేని -నీయందు గుణమయంబైన మాయ గణుతింపఁ గను పట్టెడు -దర్పణము కైవడిని నారాయణా || [34] అందుఁ బ్రతిబింబించిన -చిత్సదానంద సముదాయమెల్లఁ జెందు నీశ్వర భావము -త్రిగుణ సం శ్లిష్టమయి నారాయణా ||[35] సత్వంబు రజము తమము -నను మూఁడు సంజ్ఞలను గ్రమము తోడఁ దత్త్వజ్ఞులేర్పరింపఁ -సద్గుణ త్రయములను నారాయణా || [36] ప్రకృతి నీయందు లీనమై -యుండి స్మృతిని జెందిన వేళను సకల ప్రపంచ మిటులఁ -గనుపట్టె నకళంక నారాయణా || [37] మీరు సంకల్పించిన -యిష్టప్రకారమును జెందు మాయ యారూఢి వివరించెద -నవ్విధం బొప్పంగ నారాయణా || [38] పంచభూతములు మనసు -బుద్ధియును బ్రకటహంకారము లును, నెంచంగ నిట్టిమాయ -యిదిగా ప్రపంచంబు నారాయణా || [39] భూతపంచక తత్త్వ సం -ఘాతమునఁ బుట్టె నంతఃకరణము ఖ్యాతిగా నందుఁ దోఁచి -చిత్తు జీవాత్మాయె నారాయణా || [40] వెస మనో బుద్ధి చిత్తా -హంకార వృత్తు లంతఃకరణము ప్రచురింప నవి నాలుగు -తత్త్వ రూపములాయె నారాయణా || [41] భౌతిక రజోగుణములును -నేకమై ప్రాణంబు పుట్టించెను వాద భేదములచేతఁ -బంచ పాపములాయె నారాయణా || [42] అలరు ప్రాణ మపానము -వ్యానంబుదానము సమానంబులు తలఁప నీ సంజ్ఞలమరి -వాయుతత్త్వము లొప్పు నారాయణా || [43] ప్రత్యేక భూత సత్త్వగుణములన -బరఁగి బుద్ధీంద్రియములు సత్త్వమున జనియించెను -దత్త్వ ప్రపంచముగ నారాయణా || [44] చెవులు చర్మముఁ గన్నులు -జిహ్వ నాసికయుఁ బేరుల చేతను దగిలి బుద్ధీంద్రియముల -విషయ సంతతిఁ దెలియు నారాయణా || [45] భౌతిక తమోగుణమున -విషయములు తఱుచుగాఁ జనియిం చెను, శబ్ద స్పర్శ రూప -రస గంధ నామములు నారాయణా || [46] తాదృశ రజోగుణమున -జనియించె నరక కర్మేంద్రియములు ఐదు తత్త్వమ్ము లగుచును -గర్మ నిష్ఠాదులకు నారాయణా || [47] వాక్పాణిపాదపాయూ -పస్థలను వాని పేళ్ళమరుచుండుఁ బ్క్వహృదయులకుఁ దెలియు -నీవిధము పరమాత్మ నారాయణా || [48] పలుకు పనులును నడుపును -మలమూత్రములు విడుచుటీ య యిదును వెలయఁ గర్మేంద్రియముల -విషయములు నళినాక్ష నారాయణా || [49] పరఁగఁ జంద్రుండు బ్రహ్మ -క్షేత్రజ్ఞుఁ డరువొందు రుద్రుఁ డచటి, పరమానసాదులకును -నధిపతులు వివరింప నారాయణా || [50] అరయ దిక్కున వాయువు -సూర్యుఁడును, వరుణుండు, నశ్విను లును, బరఁగ శ్రోత్రాదులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [51] అనలుఁ, డింద్రుఁడు, విష్ణువు -మృత్యువును, నల ప్రజాపతియుఁ గూడి, యొనరఁగా నాడులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [52] పంచీకృతంబాయెను -భూతపంచకము, ప్రబలించి సృష్టి పంచీకృతముచేతను -స్థూల రూపము లాయె నారాయణా || [53] పది యింద్రియముల మనసు -బుద్ధియును, బ్రాణంబులైదు గూడి, పదియేడు తత్త్వములను -సూక్ష్మరూపములాయె నారాయణా || [54] స్థూలసూక్ష్మములు రెండు -కలుగుటకు మూలమగు నజ్ఞాన ము, లీల కారణ మాయెను -జీవులకు నాలోన నారాయణా || [55] ఈరెండు దేహములకు -విశ్వంబు నెల్లఁ బ్రకటనంబాయెను నామ రూపముల చేత -లోకైక నాయకుఁడ నారాయణా || [56] కొన్ని మాయనుఁ బుట్టును -గ్రుడ్లతోఁ గొన్ని తనువులు పుట్టు ను, గొన్ని ధరణిని బుట్టును -జెమటలను గొన్ని హరి నారాయణా || [57] ఈ చతుర్విధ భూతములందుఁ -గడు హెచ్చు మానవ జన్మము నీచమని చూడరాదు -తథ్యమే నిర్ణయము నారాయణా || [58] ఈ జన్మమందెకాని -ముక్తి మఱి యేజన్మమందు లేదు చేసేతఁ దను దెలియక -మానవుఁడు చెడిపోవు నారాయణా || [59] చేతనాచేతనములు -పుట్టుచును రోఁతలకు లోనగుచును నాతంక పడుచుండును -గర్మములఁ జేతఁనుడు నారాయణా || [60] సకలయోనులఁ బుట్టుచుఁ -బలుమాఱు స్వర్గ నరకములఁ బడు చు, నొకట నూఱట గానక -పరితాప మొందితిని నారాయణా || [61] వెలయ నెనుబదినాలుగు -లక్ష యోనులయందుఁ బుట్టిగిట్టి యలసి మూర్ఛలఁ జెందుచు -బహుదుఃఖముల చేత నారాయణా || [62] క్రమముతో మనుజగర్భ -మునఁ బడుచుఁ గర్మవశగతుఁడగు చును, నమితముగ నచ్చోటను -గర్భనరకమునఁ బడు నారాయణా || [63] ఈశ్వరాజ్ఞను బుట్టిన -తెలివిచే హృదయమునఁ దలపోయుచు విశ్వమునఁ దను బొందిన -పాటెల్ల వేర్వేఱు నారాయణా || [64] చాలు చీ! యిక జన్మము -నిఁకఁ బుట్టుఁ జాలు, శ్రీహరి భజించి మేలు చెందెద ననుచును -జింతించు నాలోన నారాయణా || [65] ప్రసవకాలమునఁ దల్లి -గర్భమునఁ బాదుకొని నిలువలేక వసుధపయి నూడిపడినఁ -దెలివిచే వాపోవు నారాయణా || [66] చనుఁబాలు గుడిచి ప్రాణ -ధారణను నిఁక మూత్ర మలము లోను, మునిఁగితేలుచునుండును, దుర్గంధమున నారాయణా || [67] బాలత్వమున బిత్తరై -నలుగడలఁ బాఱాడు సిగ్గులేక పాలుపడి యౌవనమునఁ -విషయానుభవమొందు నారాయణా || [68] ముదిమి వచ్చిన వెనుకను -సంసారమోహంబు మానకుండఁ దుదనేఁగుఁ గర్మగతులఁ -బొందుటకు ముదమేమి నారాయణా || [69] అజ్ఞాన లక్షణమ్ము -లిటువంటివని విచారించి నరుఁడు సుజ్ఞానమునకుఁ -దగిన మార్గంబు చూడవలె నారాయణా || [70] వేదాంత వేదియైన -సద్గురుని పాదపద్మములు చెంది యాదయానిధి కరుణచే -సద్బోధ మందవలె నారాయణా || [71] ఏ విద్యకైన గురువు -లేకున్న నావిద్య పట్టుపడదు కావునను నభ్యాసము -గురుశిక్ష కావలెను నారాయణా || [72] గురుముఖంబైన విద్య -నెన్నికై కొనిన భావజ్ఞానము చిరతరాధ్యాత్మ విద్య -నభ్యసింపఁగ లేడు నారాయణా || [73] అనపేక్షకుఁడు సదయుఁడు -వేదాంతనిపుణుఁడయ్యాచార్యు డు దొరుకుటపురూపమపుడు -గుఱుతైన గుఱి యొప్పు నారాయణా || [74] అట్టిసద్గురుని వెదకి -దర్శించి యా మహాత్ముని పదములు పట్టి కృతకృత్యుఁడౌను -సాధకుఁడు గట్టిగా నారాయణా || [75] మొగి సాధనములు నాల్గు -గలనరుఁడు ముఖ్యాధికారి యగును దగిన యుపదేశమునకు -యోగసాధకులలో నారాయణా || [76] ఇది నిత్య మిదియనిత్యం -బనుచుఁ దన మది వివేకించుటొ కటి, యెదను నిహపర సుఖములు -కోరనిది యిదియొకటి || [77] ముదముతో శమదమాది -షట్క సంపద గలిగి యుండుటొ కటి, విదితముగ ముక్తిఁ బొందఁ -గాంక్షించు టదియొకటి || [78] ఈనాల్గు సాధనముల -నధికారియై నిజాచార్యుఁ జేరి నానా ప్రకారములను -శుశ్రూష నడుపవలె నారాయణా || [79] ఉల్లమునఁ గాపట్యము -లవ మైన నుండ నీయక సతతము తల్లి దండ్రియుఁ దైవము -గురువనుచుఁ దలఁపవలె నారాయణా || [80] తనువు, ధనమును, సంపద -గురుని సొమ్మని సమర్పణము చేసి, వెలసి తత్పరతంత్రుఁడై -నిత్యమును మెలఁగవలె నారాయణా || [81] ఏనిష్ఠ గురునిష్ఠకు -దీటుగాదీ ప్రపంచంబునందు మానసము దృఢము చేసి -యలరవలె మౌనియై నారాయణా || [82] ఇట్టి శిష్యుని పాత్రత -వీక్షించి హృదయమునఁ గారుణ్యము నెట్టుకొని బ్రహ్మవిద్య -గురుఁడొసఁగు నెయ్యముగ నారాయణా || [83] బ్రహ్మంబు గలుఁగఁగానె -యేతత్ప్రపంచంబు గలిగి యుండు బ్రహ్మంబు లేకున్నను -లేదీ ప్రపంచంబు నారాయణా || [84] ఈ విధంబున సూక్తుల -బ్రహ్మ సద్భావంబు గలుగఁ జేసి భావ గోచరము చేయుఁ -జిత్స్వరూపములెల్ల నారాయణా || [85] ఆ బ్రహ్మమందె పుట్టు -విశ్వంబు నాబ్రహ్మమందె యుండు నా బ్రహ్మమందె యణఁగు -నదె చూడు మని చూపు నారాయణా || [86] అది సచ్చిదానందము -అది శుద్ధ మది బద్ధ మది యుక్తము అది సత్య మది నిత్యము -అది విమలమని తెలుపు నారాయణా || [87] అదె బ్రహ్మ మదె విష్ణువు -అదె రుద్రుఁ డదియె సర్వేశ్వరుండు అది పరంజ్యోతి యనుచు -బోధించు విదితముగ నారాయణా || [88] భావింప వశముగాదు -ఇట్టిదని పలుక శక్యంబుగాదు భావంబు నిలుపుచోట -నసి తాను బరమౌను నారాయణా || [89] అది మాయతోఁ గూడఁగ -శివుఁడాయె, నదియె విద్యను గూ డఁగ విదితముగా జీవుఁడాయె -నని తెలుపు వేర్వేఱ నారాయణా || [90] శివుఁడు కారణ శరీరి -కార్యంబు జీవుఁడా లక్షణములు ద్వివిధముగఁ దెలియు ననుచు -బోధించు వివరముగ నారాయణా || [91] అరయ నిరువది నాలుగు -తత్త్వంబులై యుండు నందమ గుచుఁ గరతలామలకముగను -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [92] కారణము కార్యమగుచు -వ్యవహార కారణాఖ్యత నుండును నారూఢి బ్రహ్మాండము -పిండాండ మని తెలుపు నారాయణా || [93] ఐదు భూతములు, నింద్రి-యములు పది, యంతరంగములు నాల్గు, ఐదు విషయములు తత్త్వ -సంఘాతమని తెలుపు నారాయణా || [94] స్థూల సూక్ష్మాకృతులును -గారణముతో మూడు తెఱఁగులకు ను, నీలమగు నందు నమరు -నని తెలుపు లాలించి నారాయణా || [95] వెలసి పంచీకృతములు -నగు భూతములకుఁ బుట్టినది తను వు, స్థూలంబు నది యనుచును -బోధించు దయతోడ నారాయణా || [96] ఐదు నయిదింద్రియములు -ప్రాణంబు లయిదు, మనసును బు ద్ధియుఁ, బాదుకొని సూక్ష్మ మందు -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [97] గాఢమగు నజ్ఞానము -ఈరీతిఁ గారణ శరీర మగును మూఢులకు వశముగాదు -తెలియ విను మోదమున నారాయణా || [98] ఈమూఁడు తనువులందు -దా నుండి ఈతనువు తాననుచును వ్యామోహ పడుచుండు(ను) -జీవుండు వరుసతో నారాయణా || [99] కలలేక నిద్రించును -కలఁగాంచి కడు మేలుగోరు చుండును గలకాల మీ జీవుఁడు -త్రివిధములఁ గలసియును నారాయణా || [100] ప్రాజ్ఞతైజస విశ్వులు -తానె, ఈపర్యాయముగ జీవుఁడు ప్రజ్ఞగోల్పడ పొందును -సంసార బంధంబు నారాయణా || [101] మూఁడవస్థలకు సాక్షి -యైనట్టి మూలంబు తాఁ దెలిసినఁ జూడుమని సన్మార్గము -తేటగాఁ జూపుచును నారాయణా || [102] నీవు దేహంబు గావు -ప్రాణంబు నీవుగావింద్రియములు నీవుగాదని తెలుపును -వేదాంత నిలయమున నారాయణా || [103] అనల తప్తంబు గాదు -జలమునను మునిఁగి తడిఁ జెందఁబో దు, అనిలశుల్కంబుగాదు -నిరుపమం బని తెలుపు నారాయణా || [104] కామహంకార మిపుడు -చిత్తంబుగా వీవు బుద్ధి నీవు కావు మనసులు సత్యము -సాక్షివగు గట్టిగా నారాయణా || [105] దేహధర్మములు నీకుఁ -దోఁచు టంతేగాని నిత్యముగను మోహంబు మానుమనుచు -బోధించు ముఖ్యముగ నారాయణా || [106] ఎన్ని దేహములు చెడిన -నీవు నేక స్వరూపుండ వగుచు జెన్నలరి యుందు విలను -దత్త్వ ప్రసిద్ధముగ నారాయణా || [107] అన్ని వేదాంత వాక్య -ములలో మహావాక్యములు నాలుగు నిన్ను నీశ్వరునిగాను -వర్ణించు నిక్కముగ నారాయణా || [108] ఉభయ దృశ్యోపాధులు, కడఁద్రోసిపోక యయ్యాత్మ మిగుల నభయముగ నిటులెప్పుడు -చింతింపు మని తెలుపు నారాయణా || [109] జీవ శివ తారతంయ -మున నైక్య సిద్ధి కానేర దనుచు భావ సంశయము దీర్పు -కార్యార్థ పటిమచే నారాయణా || [110] నిర్వికారుఁడవు నీవు -నీ యందె నిజమైన చందమునను బర్వుఁ బ్రకృతి వికారము -లని తెలుపు ప్రౌఢిచే నారాయణా || [111] సద్గురుం డీరీతిగా -బోధించు సరళితో వాక్యార్థము హృద్గతముఁ జేసియుండి -జగతి జీవింపుదును నారాయణా || [112] అని చింతనము జేయుచుఁ -జిత్తమునఁ దనివిఁ జెందుచు నెప్పు డు, కనుదమ్ములను ముడుచుచు -ధ్యానంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [113] అపగతాఘ కృత్యుఁడై -ఈరీతి నభ్యాస మొనరించుచు నపరోక్ష సిద్ధి నొందు -బ్రహ్మంబు తానగుచు నారాయణా || [114] కందళిత హృదయుఁడగుచు -సచ్చిదానంద స్వరూపుఁడగు చు, సందర్శితాత్ముఁడగుచు -నుండు నవికారతను నారాయణా || [115] అవ్యయానంద పూజ్య -రాజ్య సింహాసనాసీనుఁడగుచు భవ్యాత్ముఁడై వెలసెను -బూజ్య సంభావ్యుఁడై నారాయణా || [116] నీవు సకలంబుగాని -యున్నదే నీకన్న వేఱొక్కటి జీవుఁడని వర్ణించుట -వ్యవహార సిద్ధికిని నారాయణా || [117] చిలుక పలుకులు పలికితి -నాకేమి తెలియుఁ దత్త్వ రహస్య ము, వలదు నను నేరమెంచ -సాధులకు నళినాక్ష నారాయణా || [118] శరణు భక్తార్తిహారి -గురురూప శరణు సజ్జన రక్షక శరణు దురితౌఘనాశ -శరణిపుడు కరుణించు నారాయణా || [119]
వనరులు
[మార్చు]
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.