కావ్యము
బాలకాండము
37
ననుచు నాగ్రహమున నవని గంపింప - వనితలమీఁద నవార్యకోపమున
“మతిహీనులరు మిమ్ము మన్నింపనేల - పతిదూర లగుఁ" డంచుఁ బల్కిన వినుచు
మగుడ జాహ్నవిఁ జేరి మగువ లందఱును - దగునమ్మ! నీ కిది? తగునంచుఁ బలికి
తమతమబాహుల తాడనంబులును - దమగర్భములమీఁదఁ దగఁ జేసి రొగిని.
గరతాడనంబులఁ గలఁగి కంపించి - కరమొప్ప గర్భముల్ గరఁగి విచ్ఛిన్న
గర్భంబులై యప్డు కాంతలవలన - నిర్భయంబున జాఱి నెఱయంగ నప్పు
డాఱుఖండంబులై యవనిపైఁ బడియె - జాఱిన యాఖండచయము గ్రహించి
శరవణంబునయందుఁ జయ్యనఁ బెట్టి - యరుదలరఁగ లేచి యాతలోదరులు
తపమున కరిగిరి తద్దయుఁ బ్రీతి - నుపమింప నటఁ జాల నుగ్రవీర్యంబు1090
కవగూడి వృద్ధియుం గడుఁగల్గఁజాల - నవనిపై శ్వేతాద్రి యనఁ గడునొప్పె
నరయ నాశైలంబునందుఁ గుమారుఁ - డరుదార జన్మించె నతనితేజమున,
జననప్రదేశంబు శరవణం బగుట - జననాథ! యతఁ డొప్పె శరజన్ముఁ డగుచు
నిలఁ గృత్తికలు చన్ను లిచ్చుటఁ జేసి - యలరుచుఁ గార్తికేయాఖ్యఁ జెన్నొందె,
నారయ నమ్మాత లార్వురుగాన - వారు సంతోషింప వదనంబు లాఱు
ధరియించి సముచితస్తన్యపానంబు - సరినొప్పఁ జేయుట షణ్ముఖుం డయ్యెఁ,
దరుణేందుమౌళిరేతస్కందమునను - నరుదారఁగా స్కందుఁ డన నొప్పె నంతఁ,
బరువడిఁ దము సురల్ ప్రణుతింప నెఱిఁగి - గిరిపుత్త్రి కన్నులఁ గెంపారఁ జూచి,
“సురలార! సంతానశూన్యత మీకు ధరణికిఁ గానిమ్ము; ధరణికి నింక1100
బహునాయకత్వంబు పాటిల్లనిమ్ము;- బహువిధంబుల" నని పలికెఁ గోపించి
కలఁగిరి సుర లంత; గౌరితోఁ దపము - సలుప హేమాద్రికిఁ జనియె నీశ్వరుఁడు.
అమరేంద్రుఁ డాదిగా నఖిలదేవతలు - కమలసంభవుఁ డున్నకడకుఁ దా మేగి,
“జలజసంభవ! భుజాసత్త్వసంపన్ను - నెలమి సేనాపతి నిమ్ము మా" కనిన,
వారిజగర్భుండు వారి నీక్షించి - "గౌరీశుసుతుఁ డైన కార్తికేయుండు
సేనాధిపత్యంబు సేయు మీ" కనిన - నానిలింపులు వేడ్క “నౌఁగాక" యనుచు
జేకొన నాతఁడు సేనాని యయ్యె - నాకనాయకున కున్నతసౌఖ్య మెసఁగ.”
నని పల్కరఘురాముఁ డధికసంతోష - మును బొంది మఱియు నమ్మునినాథుఁ జూచి
“యీమహానది సంయమీశ్వర; త్రిపథ - గామిని యగు టేమికారణం" బనిన?
గంగానదీవృత్తాంతము
ననఘుండు కౌశికుఁ డారాముఁ జూచి - వినుమని యాకథ వివరింపఁదొడఁగె.1110
“ననఘుఁ డయోధ్యకు నధిపుఁడై సగరుఁ - డనుచక్రవర్తి యుద్ధతకీర్తి గలఁడు.
హిమవంతమున నాతఁ డిచ్చలో సుతులఁ - దమకించి భృగుగూర్చి తప మాచరింప
