కావ్యము
బాలకాండము
23
దివిజులు వెఱచిరి; దిశలు గీడ్పడియె - నవశంబులుగఁ జొచ్చె నఖిలభూతములు;
అప్పడు మౌని కోపాటోపవృత్తి - తప్పక భావించి దశరథుఁ జూచి
వసిష్టముని దశరథునితో రామలక్ష్మణుల బంపుమనుట
యావసిష్టుఁడు పల్కె “నర్కవంశజులు - భూవలయంబున బొంక రెన్నఁడును;
మిన్నందు నీకీర్తి మీవారికీర్తు - లన్నియుఁ జెడుఁ గల్ల లాడితివేని;
నిచ్చెద నని పల్కి యీకున్నఁ బొలియు - నచ్చగాఁ జేసిన యఖిలధర్మములు660
దశరథాధీశుండు ధర్మాత్ముఁ డనఁగ - విశదకీర్తుల నీవు వినఁ బ్రసిద్ధుఁడవు;
పుడమిలో నవనీశ! భువనరక్షణము - గడవంగ ధర్మముల్ గలవె రాజులకుఁ?
గాన రాముని నిచ్చి గాధినందనుని - మాననీయునిఁ బంపు మానవాధీశ;
ఘనబలోన్నతులు రాక్షసు లీకుమారుఁ - డనికి దక్షుండు గాఁ డనుచు నీకొడుకు
శైశవంబున కింత శంకింపనేల? - కౌశికుఁ డుండంగఁ గలుగునే భయము?
అధిప విశ్వామిత్సు నత్యుగ్రతపము - లధికసామర్థ్యంబు లతివిచిత్రములు;
భూనాథ! యిమ్మహాపుణ్యుండు దేవ - దానవగంధర్వదైత్యులకంటె
నెఱుఁగు దివ్యాస్త్రంబు లిమ్మహాబాహుఁ - డెఱుఁగని విషయంబు లెందును లేవు
జనలోకనాయక! జయయు సుప్రభయు - ననఁగ దక్షునికూతు లాజయవలన
సుప్రభవలన రక్షోవధార్థముగ - సుప్రభుం డగు భృశాశ్వుండు వేర్వేఱ670
నస్త్రాకృతులఁ బుత్త్రు లరయ నేఁబండ్ర - శస్త్రాకృతుల తనూజన్ము లేఁబండ్రఁ
గామరూపంబులు గలవారిఁ గాంచి - భూమీశ! యిచ్చె నీపుణ్యాత్మునకును
అది కారణంబుగా నఖిలశస్త్రాస్త్ర - విదు డిమ్మునియు నీవు వెఱవంగవలదు;
ఈముని మహిమపెం పెఱుఁగవే యకట! - యీమునితో నాడి యేల తప్పెదవు;
ఈమునిచంద్రుతో నేఁగ రామునకు - సేమంబు జయమును సిద్ధమ్ము సుమ్ము;
ఇతఁడు రక్కసుల జయింపఁగా లేఁడె? - హితమతి నీపుత్త్రు నిద్ధచారిత్రు,
నలఘుశస్త్రాస్త్రవిద్యలఁ బెద్దసేయ - వలసి యిచ్చటికి భూవర వచ్చెఁగాక
కాన రామునిఁ బంపు క్రతువు రక్షింప - నీనిర్మలాత్ముని కిచ్చుట మేలు."
కౌశికునితోడ రామలక్ష్మణులఁ బంపుట
అని వసిష్ఠుఁడు పల్క- నాత్మలో నమ్మి - జననాథుఁ డారామచంద్రుని బిలిచి,
బాలభావము చూచి బాష్పము ల్నించి - యాలింగనము సేసి యర్థి దీవించి,680
చిప్పకూఁకటి దువ్వి, చెక్కిలి పుడికి - తప్పక యొక్కింతతడవు చింతించి,
పుణ్యాహవాచనపూర్వంబు గాఁగ - బుణ్యవ్రతంబులు పుణ్యహోమములు
గ్రహపూజనలు సేసి, కమనీయవస్త్ర - మహితభూషణములు మనసార నిచ్చి,
యొగిఁ దానుఁ గౌసల్యయును వసిష్ఠుండు - తగినదీవన లిచ్చి, దశరథేశ్వరుఁడు
