సుందరకాండము - సర్గము 67

సర్గ – 67

ఏవముక్తస్తు హనుమాన్ రాఘవేణ మహాత్మనా | సీతాయా భాషితం సర్వం న్యవేదయత రాఘవే || 5.67.1

ఇదముక్తవతీ దేవీ జానకీ పురుషర్షభ | పూర్వ వృత్తమభిజ్ఞానం చిత్రకూటే యథాతథం || 5.67.2

సుఖసుప్తా త్వయా సార్ధం జానకీ పూర్వముత్థితా | వాయసస్సహసోత్పత్య విరరాద స్తనాంతరే || 5.67.3

పర్యాయేణ చ సుప్తస్త్వం దేవ్యంకే భరతాగ్రజ | పునశ్చ కిల పక్షీ స దేవ్యా జనయతి వ్యథాం || 5.67.4

పునః పునరుపాగమ్య విరరాద భృశంకిల | తతస్త్వం బోధితస్తస్యాశ్శోణితేన సముక్షితః || 5.67.5

వాయసేన చ తేనైవ సతతం బాధ్యమానయా | బోధితః కిల దేవ్యాః త్వం సుఖసుప్తః పరం తప || 5.67.6

తాం తు దృష్ట్వా మహాబాహో రాదితాం చ స్తనాంతరే | ఆశీవిష ఇవ క్రుద్ధో నిశ్శ్వసన్నభ్యభాషథాః || 5.67.7

నఖాగ్రేః కేన తే భీరు దారితం తు స్తనాంతరం | కః క్రీడతి సరోషేణ పంచ వక్త్రేణ భోగినా || 5.67.8

నిరీక్షమాణస్సహసా వాయసం సమవైక్షతాః | నఖే స్సరుధిరై స్తీక్ష్ణైస్తమేవాభిముఖం స్థితం || 5.67.9

సుతః కిల స శక్రస్య వాయసః పతతాం వరః | ధరాంతర చరశ్శీఘ్రం పవనస్య గతౌ సమః || 5.67.10

తతస్తస్మిన్ మహాబాహో కోప సంవర్తితేక్షణః | వాయసే త్వం కృథాః క్రూరాం మతిం మతిమతాం వర || 5.67.11

స దర్భం సంస్తరాద్గృహ్య బ్రహ్మాస్త్రేణ న్యయోజయః | స దీప్త ఇవ కాలాగ్ని ర్జజ్వాలాభిముఖః ఖగం || 5.67.12

క్షిప్తవాంస్త్వం ప్రదీప్తం హి దర్భం తం వాయసం ప్రతి | తతస్తు వాయసం దీప్తస్స దర్భో 2నుజగామ హ || 5.67.13

స పిత్రా చ పరిత్యక్త స్సురైశ్చ సమహర్షిభిః | త్రీన్ లోకాన్ సంపరిక్రమ్య త్రాతారం నాధిగచ్ఛతి || 5.67.14

పునరేవాగతస్త్రస్తస్త్వత్సకాశమరిందమ | స తం నిపతితం భూమౌ శరణ్య శ్శరణా గతం || 5.67.15

వధార్హమపి కాకుత్స్థ కృపయా పరిపాలయః | మోఘమస్త్రం న శక్యం తు కర్తుమిత్యేవ రాఘవ || 5.67.16

భవాంస్తస్యాక్షి కాకస్య హినస్తి స్మ స దక్షిణం | రామ త్వాం స నమస్కృత్య రాజ్ఞో దశరథాయ చ || 5.67.17

విసృష్టస్తు తదా కాకః ప్రతిపేదే స్వమాలయం | ఏవమస్త్రవిదాం శ్రేష్ఠ స్సత్త్వవాన్ శీలవానపి || 5.67.18

కిమర్థమస్త్రం రక్షస్సు న యోజయతి రాఘవ | న నాగా నాపి గంధర్వా నాసురా న మరుద్గణాః || 5.67.19

న చ సర్వే రణే శక్తా రామం ప్రతిసమాసితుం | తస్య వీర్యవతః కశ్చిద్యద్యస్తి మయి సంభ్రమః || 5.67.20

క్షిప్రం సునిశితైర్బాణైర్హన్యతాం యుధి రావణః | భ్రాతురాదేశమాదాయ లక్ష్మణో వా పరంతపః || 5.67.21

స కిమర్థం నరవరో న మాం రక్షతి రాఘవః | శక్తౌ తౌ పురుష వ్యాఘ్రౌ వాయ్వగ్ని సమతేజసౌ || 5.67.22

సురాణామపి దుర్ధర్షౌ కిమర్థం మాముపేక్షతః | మమైవ దుష్కృతం కించిన్ మహదస్తి న సంశయః || 5.67.23

సమర్థౌ సహితౌ యన్మాం నావేక్షేతే పరంతపౌ | వేదేహ్యా వచనం శ్రుత్వా కరుణం సాశ్రు భాషితం || 5.67.24

పునరప్యహమార్యాం తామిదం వచనమబ్రువం | త్వచ్ఛోక విముఖో రామో దేవి సత్యేన తే శపే || 5.67.25

రామే దుఃఖాభిభూతే తు లక్ష్మణః పరితప్యతే | కథంచిద్భవతీ దృష్టా న కాలః పరిశోచితుం || 5.67.26

అస్మిన్ముహూర్తే దుఃఖానామంతం ద్రక్ష్యసి భామిని | తావుభౌ నర శార్దూలౌ రాజపుత్రావనిందితౌ || 5.67.27

త్వద్దర్శన కృతోత్సాహౌ లంకాం భస్మీ కరిష్యతః | హత్వా చ సమరే రౌద్రం రావణం సహ బాంధవం || 5.67.28

రాఘవస్త్వాం మహాబాహో స్వాం పురీం నయతే ధ్రువం | యత్తు రామో విజానీయాదభిజ్ఞానమనిందితే || 5.67.29

ప్రీతి సంజననం తస్య ప్రదాతుం తత్త్వమర్హసి | సాభివీక్ష్య దిశస్సర్వా వేణ్యుద్గ్రథితముత్తమం || 5.67.30

ముక్త్వా వస్త్రాద్దదౌ మహ్యం మణిమేతం మహాబల | ప్రతిగృహ్య మణిం దివ్యం తవ హేతో రఘూద్వహ || 5.67.31

శిరసా తాం ప్రణమ్యార్యామహమాగమనే త్వరే | గమనే చ కృతోత్సాహమవేక్ష్య వర వర్ణినీ || 5.67.32

వివర్ధమానం చ హి మామువాచ జనకాత్మజా | అశ్రు పూర్ణముఖీ దీనా బాష్ప సందిగ్ధ భాషిణీ || 5.67.33

మమోత్పతనసంబ్రాంతా శోకవేగసమాహతా | హనుమన్ సింహ సంకాశౌ తావుభౌ రామ లక్ష్మణౌ || 5.67.34

సుగ్రీవం చ సహామాత్యం సర్వాన్ బ్రూయానామయం | యథా చ స మహాబాహుర్మాం తారయతి రాఘవః | అస్మాద్దుఃఖాంబు సంరోధాత్త్వం సమాధాతుమర్హసి || 5.67.35

ఇమం చ తీవ్రం మమ శోక వేగం | రక్షోభిరేభిః పరిభర్త్సనం చ | బ్రూయాస్తు రామస్య గతస్సమీపం | శివశ్చ తే ధ్వాస్తు హరి ప్రవీర || 5.67.36

ఏతత్తవార్యా నృప రాజ సింహ | సీతా వచః ప్రాహ విషాద పూర్వం | ఏతచ్చ బుద్ధ్వా గదితం మయా త్వం | శ్రద్ధత్స్వ సీతాం కుశలాం సమగ్రాం || 5.67.37

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే సుందరకాణ్డే సప్తషష్టితమస్సర్గః