సుందరకాండము - సర్గము 57

సర్గ – 57

సచంద్ర కుముదం రమ్యం సార్క కారణ్డవం శుభం | తిష్య శ్రవణ కదంబమభ్ర శైవల శాద్వలం || 5.57.1

పునర్వసు మహామీనం లోహితాంగ మహాగ్రహం | ఐరావత మహాద్వీపం స్వాతీ హంస విలోలితం || 5.57.2

వాత సంఘాత జాతోర్మి చంద్రాంశు శిశిరాంబుమత్ | భుజంగ యక్ష గంధర్వ ప్రబుద్ధ కమలోత్పలం || 5.57.3

హనుమాన్ మారుతగతిర్మహానౌరివ సాగరం | అపారమపరిశ్రాంతః పుప్లువే గగనార్ణవం || 5.57.4

గ్రాసమాన ఇవాకాశం తారాధిపమివోల్లిఖన్ | హరన్నివ సనక్షత్రం గగనం సార్క మణ్డలం || 5.57.5

మారుతస్యాలయం శ్రీమాన్ కపిర్వ్యోమ చరో మహాన్ | హనూమాన్ మేఘ జాలాని వికర్షన్నివ గచ్ఛతి || 5.57.6

పాణ్డురారుణ వర్ణాని నీల మాంజిష్ఠకాని చ | హరితారుణ వర్ణాని మహాభ్రాణి చకాశిరే || 5.57.7

ప్రవిశన్నభ్ర జాలాని నిష్పతంశ్చ పునః పునః | ప్రచ్ఛన్నశ్చ ప్రకాశశ్చ చంద్రమా ఇవ లక్ష్యతే || 5.57.8

వివిధాభ్రాఘనాసన్నగోచరో ధవళాంబరః | దృశ్యాదృశ్యతనుర్వీరస్తదా చంద్రయతే 2మ్బరే || 5.57.9

తార్ క్ష్యాయమాణో గగనే బభాసే వాయునందనః | దారయన్మేఘబృందాని నిష్పతంశ్చ పునః పునః || 5.57.10

నదన్నాదేన మహతా మేఘ స్వన మహాస్వనః | ప్రవరాన్ రాక్షసాన్ హత్వా నామ విశ్రావ్య చాత్మనః || 5.57.11

ఆకులాం నగరీం కృత్వా వ్యథయిత్వా చ రావణం | అర్దయిత్వా బలం ఘోరం వైదేహీమభివాద్య చ || 5.57.12

ఆజగామ మహాతేజాః పునర్మధ్యేన సాగరం | పర్వతేంద్రం సునాభం చ సముపస్పృశ్య వీర్యవాన్ || 5.57.13

జ్యా ముక్త ఇవ నారాచో మహావేగో భ్యుపాగతః | స కించిదనుసంప్రాప్తః సమాలోక్య మహాగిరిం || 5.57.14

మహేంద్ర మేఘ సంకాశం ననాద హరి పుంగవః | స పూరయామాస కపిర్దిశో దశ సమంతతః || 5.57.15

నదన్నాదేన మహతా మేఘస్వనమహాస్వనః | స తం దేశమనుప్రాప్తః సుహృద్దర్శనలాలసః || 5.57.16

ననాద హరిశార్దూలో లాఞ్గూలం చాప్యకంపయత్ | తస్య నానద్యమానస్య సుపర్ణచరితే పథి || 5.57.17

ఫలతీవాస్య ఘోషేణ గగనం సార్కమణ్డలం | యే తు తత్రోత్తరే తీరే సముద్రస్య మహాబలాః | 5.57.18

పూర్వం సంవిష్ఠితాశ్శూరా వాయుపుత్రదిదృక్షవః | మహతో వాతనున్నస్య తోయదస్యేవ గర్జితం || 5.57.19

శుశ్రువుస్తే తదా ఘోషమూరువేగం హనూమతః | తే దీనమనసస్సర్వే శుశ్రువుః కాననౌకసః || 5.57.20

వానరేంద్రస్య నిర్ఘోషం పర్జన్యనినదోపమం | నిశమ్య నదతో నాదం వానరాస్తే సమంతతః || 5.57.21

బభూవురుత్సుకాస్సర్వే సుహృద్దర్శన కాంక్షిణః | జాంబవాన్ స హరి శ్రేష్ఠః ప్రీతి సంహృష్ట మానసః || 5.57.22

ఉపామంత్ర్య హరీన్ సర్వానిదం వచనమబ్రవీత్ | సర్వథా కృత కార్యో సౌ హనూమాన్నాత్ర సంశయః || 5.57.23

న హ్యస్యాకృత కార్యస్య నాద ఏవం విధో భవేత్ | తస్య బాహూరు వేగం చ నినాదం చ మహాత్మనః || 5.57.24

నిశమ్య హరయో హృష్టాః సముత్పేతుస్తతస్తతః | తే నగాగ్రాన్నగాగ్రాణి శిఖరాచ్ఛిఖరాణి చ || 5.57.25

ప్రహృష్టాః సమపద్యంత హనూమంతం దిదృక్షవః | తే ప్రీతాః పాదపాగ్రేషు గృహ్య శాఖాః సువిష్ఠితాః || 5.57.26

వాసాంసీవ ప్రశాఖాశ్చ సమావిధ్యంత వానరాః | గిరిగహ్వరసంలీనో యథా గర్జతి మారుతః || 5.57.27

ఏవం జగర్జ బలవాన్ హనుమాన్మారుతాతమజః | తమభ్ర ఘన సంకాశమాపతంతం మహాకపిం || 5.57.28

దృష్ట్వా తే వానరాస్సర్వే తస్థుః ప్రాఙ్జలయస్తదా | తతస్తు వేగవాంస్తస్య గిరేర్గిరి నిభః కపిః || 5.57.29

నిపపాత మహేంద్రస్య శిఖరే పాదపాకులే | హర్షేణాపూర్యమాణో సౌ రమ్యే పర్వతనిర్ఝరే || 5.57.30

ఛిన్నపక్ష ఇవా కాశాత్పపాత ధరణీధరః | తతస్తే ప్రీత మనసస్సర్వే వానర పుఞ్గవాః || 5.57.31

హనుమంతం మహాత్మానం పరివార్యోపతస్థిరే | పరివార్య చ తే సర్వే పరాం ప్రీతిముపాగతాః || 5.57.32

ప్రహృష్ట వదనాస్సర్వే తమరోగముపాగతం | ఉపాయనాని చాదాయ మూలాని చ ఫలాని చ || 5.57.33

ప్రత్యర్చయన్ హరి శ్రేష్ఠం హరయో మారుతాత్మజం | హనూమాంస్తు గురూన్ వృద్ధాన్ జాంబవత్ ప్రముఖాంస్తదా || 5.57.34

కుమారమంగదం చైవ సో వందత మహాకపిః | స తాభ్యాం పూజితః పూజ్యః కపిభిశ్చ ప్రసాదితః || 5.57.35

దృష్టా సీతేతి విక్రాంత స్సంక్షేపేణ న్యవేదయత్ | నిషసాద చ హస్తేన గృహీత్వా వాలినస్సుతం || 5.57.36

రమణీయే వనోద్దేశే మహేంద్రస్య గిరేస్తదా | హనూమానబ్రవీద్ధృష్టస్తదా తాన్ వానరర్షభాన్ || 5.57.37

అశోక వనికా సంస్థా దృష్టా సా జనకాత్మజా | రక్షమాణా సుఘోరాభీ రాక్షసీభిరనిందితా || 5.57.38

ఏక వేణీ ధరా బాలా రామ దర్శన లాలసా | ఉపవాస పరిశ్రాంతా మలినా జటిలా కృశా || 5.57.39

తతో దృష్టేతి వచనం మహార్థమమృతోపమం | నిశమ్య మారుతేస్సర్వే ముదితా వానరా భవన్ || 5.57.40

క్ష్వేలంత్యన్యే నదంత్యన్యే గర్జంత్యన్యే మహాబలాః | చక్రుః కిల కిలామన్యే ప్రతిగర్జంతి చాపరే || 5.57.41

కేచిదుచ్ఛ్రిత లాఞ్గూలాః ప్రహృష్టాః కపి కుంజరాః | ఆయతాఙ్చిత దీర్ఘాణి లాఞ్గూలాని ప్రవివ్యధుః || 5.57.42

అపరే తు హనూమంతం వానరా వారణోపమం | ఆప్లుత్య గిరి శృంగేభ్యస్సంస్పృశంతి స్మ హర్షితాః || 5.57.43

ఉక్త వాక్యం హనూమంతమంగదస్త మథాబ్రవీత్ | సర్వేషాం హరి వీరాణాం మధ్యే వాచమనుత్తమం || 5.57.44

సత్త్వే వీర్యే న తే కశ్చిత్సమో వానర విద్యతే | యదవప్లుత్య విస్తీర్ణం సాగరం పునరాగతః || 5.57.45

అహో స్వామిని తే భక్తిరహో వీర్యమహో ధృతిః | దిష్ట్యా దృష్టా త్వయా దేవీ రామ పత్నీ యశస్వినీ || 5.57.46

దిష్ట్యా త్యక్ష్యతి కాకుత్స్థః శోకం సీతా వియోగజం | తతో ఞ్గదం హనూమంతం జాంబవంతం చ వానరాః || 5.57.47

పరివార్య ప్రముదితా భేజిరే విపులాశ్శిలాః | శ్రోతు కామాస్సముద్రస్య లంఘనం వానరోత్తమాః || 5.57.48

దర్శనం చాపి లంకాయాస్సీతాయా రావణస్య చ | తస్థుః ప్రాంజలయస్సర్వే హనూమద్వదనోన్ముఖాః || 5.57.49

తస్థౌ తత్రాంగదః శ్రీమాన్ వానరైర్బహుభిర్వృతః | ఉపాస్యమానో విబుధైర్దివి దేవ పతిర్యథా || 5.57.50

హనూమతా కీర్తిమతా యశస్వినా | తథాంగదేనాంగద బద్ధ బాహునా | ముదా తదా 2ధ్యాసితమున్నతం మహన్ | మహీ ధరాగ్రం జ్వలితం శ్రియాభవత్ || 5.57.51

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే సుందరకాణ్డే సప్తపఙ్చాశస్సర్గః