సుందరకాండము - సర్గము 19
సర్గ – 19
తస్మిన్నేవ తతః కాలే రాజపుత్రీ త్వనిన్దితా | రూపయౌవనసంపన్నం భూషణోత్తమభూషితమ్ || 5.19.1
తతో దృష్ట్వైవ వైదేహీ రావణం రాక్షసాధిపమ్ | ప్రావేపత వరారోహా ప్రవాతే కదలీ యథా || 5.9.2
ఆచ్ఛాద్యోదరమూరుభ్యాం బాహుభ్యాం చ పయోధరౌ | ఉపవిష్టా విశాలాక్షీ రుదన్తీ వరవర్ణినీ || 5.19.3
దశగ్రీవస్తు వైదేహీం రక్షితాం రాక్షసీగణైః | దదర్శ సీతాం దుఃఖార్తాం నావం సన్నామివార్ణవే || 5.19.4
అసంవృతాయామాసీనామ్ ధరణ్యాం సంశితవ్రతామ్ | ఛిన్నాం ప్రపతితాం భూమౌ శాఖామివ వనస్పతేః || 5.19.5
మలమణ్డనచిత్రాఞ్గీమ్ మణ్డనార్హామమణ్డితామ్ | మృణాలీ పఞ్కదిగ్ధేవ విభాతి న విభాతి చ || 5.19.6
సమీపం రాజసింహస్య రామస్య విదితాత్మనః | సఞ్కల్పహయసంయుక్తైర్యాన్తీమివ మనోరథైః || 5.19.7
శుష్యన్తీం రుదతీమేకాం ధ్యానశోకపరాయణామ్ | దుఃఖస్యాన్తమపశ్యన్తీం రామాం రామమనువ్రతామ్ || 5.19.8
వేష్టమానాం తథా విష్టాం పన్నగేన్ద్రవధూమివ | ధూప్యమానాం గ్రహేణేవ రోహిణీం ధూమకేతునా || 5.19.9
వృత్తశీలకులే జాతామాచారవతి ధార్మికే | పునః సంస్కారమాపన్నాం జాతామివ చ దుష్కులే || 5.19.10
అభూతేనాపవాదేన కీర్తీం నిపతితామివ | అమ్నాయానామయోగేన విద్యాం ప్రశిథిలామివ || 5.19.11
సన్నామివ మహాకీర్తిం శ్రద్ధామివ విమానితామ్ | పూజామివ పరిక్షీణామాశాం ప్రతిహతామివ || 5.19.12
ఆయతీమివ విధ్వస్తామాజ్ఞాం ప్రతిహతామివ | దీప్తామివ దిశం కాలే పూజామపహృతామివ || 5.19.13
పద్మినీమివ విధ్వస్తాం హతశూరాం చమూమివ | ప్రభామివ తమోధ్వస్తాముపక్షీణామివాపగామ్ || 5.19.14
వేదీమివ పరామృష్టాం శాన్తామగ్నిశిఖామివ | పౌర్ణమాసీమివ నిశాం రాహుగ్రస్తేన్దుమణ్డలామ్ || 5.19.15
ఉత్కృష్టపర్ణకమలాం విత్రాసితవిహఞ్గమామ్ | హస్తిహస్తపరామృష్టమాకులాం పద్మినీమివ || 5.19.16
పతిశోకాతురాం శుష్కాం నదీం విస్రావితామివ | పరయా మృజయా హీనామ్ కృష్ణపక్షనిశామివ || 5.19.17
సుకుమారీం సుజాతాఞ్గీం రత్న గర్భగృహోచితామ్ | తప్యమానామివోష్ణేన మృణాలీమచిరోద్ధృతామ్ || 5.19.18
గృహీతామాలితాం స్తమ్భే యూథపేన వినాకృతామ్ | నిఃశ్వసన్తీం సుదుఃఖార్తాం గజరాజవధూమివ || 5.19.19
ఏకయా దీర్ఘయా వేణ్యా శోభమానామయత్నతః | నీలయా నీరదాపాయే వనరాజ్యా మహీమివ || 5.19.20
ఉపవాసేన శోకేన ధ్యానేన చ భయేన చ | పరిక్షీణాం కృశాం దీనామల్పాహారాం తపోధనామ్ || 5.19.21
ఆయాచమానాం దుఃఖార్తాం ప్రాఙ్జలిం దేవతామివ | భావేన రఘుముఖ్యస్య దశగ్రీవపరాభవమ్ || 5.19.22
సమీక్షమాణాం రుదతీమనిన్దితాం | సుపక్ష్మతామ్రాయతశుక్లలోచనామ్ | అనువ్రతాం రామమతీవ మైథిలీం | ప్రలోభయామాస వధాయ రావణః || 5.19.23
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే ఏకోనవింశస్సర్గః