శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 5 - అధ్యాయము 5
| ←ముందరి అధ్యాయము | శ్రీమద్భాగవత పురాణము (శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 5 - అధ్యాయము 5) | తరువాతి అధ్యాయము→ |
ఋషభ ఉవాచ
నాయం దేహో దేహభాజాం నృలోకే కష్టాన్కామానర్హతే విడ్భుజాం యే
తపో దివ్యం పుత్రకా యేన సత్త్వం శుద్ధ్యేద్యస్మాద్బ్రహ్మసౌఖ్యం త్వనన్తమ్
మహత్సేవాం ద్వారమాహుర్విముక్తేస్తమోద్వారం యోషితాం సఙ్గిసఙ్గమ్
మహాన్తస్తే సమచిత్తాః ప్రశాన్తా విమన్యవః సుహృదః సాధవో యే
యే వా మయీశే కృతసౌహృదార్థా జనేషు దేహమ్భరవార్తికేషు
గృహేషు జాయాత్మజరాతిమత్సు న ప్రీతియుక్తా యావదర్థాశ్చ లోకే
నూనం ప్రమత్తః కురుతే వికర్మ యదిన్ద్రియప్రీతయ ఆపృణోతి
న సాధు మన్యే యత ఆత్మనోऽయమసన్నపి క్లేశద ఆస దేహః
పరాభవస్తావదబోధజాతో యావన్న జిజ్ఞాసత ఆత్మతత్త్వమ్
యావత్క్రియాస్తావదిదం మనో వై కర్మాత్మకం యేన శరీరబన్ధః
ఏవం మనః కర్మవశం ప్రయుఙ్క్తే అవిద్యయాత్మన్యుపధీయమానే
ప్రీతిర్న యావన్మయి వాసుదేవే న ముచ్యతే దేహయోగేన తావత్
యదా న పశ్యత్యయథా గుణేహాం స్వార్థే ప్రమత్తః సహసా విపశ్చిత్
గతస్మృతిర్విన్దతి తత్ర తాపానాసాద్య మైథున్యమగారమజ్ఞః
పుంసః స్త్రియా మిథునీభావమేతం తయోర్మిథో హృదయగ్రన్థిమాహుః
అతో గృహక్షేత్రసుతాప్తవిత్తైర్జనస్య మోహోऽయమహం మమేతి
యదా మనోహృదయగ్రన్థిరస్య కర్మానుబద్ధో దృఢ ఆశ్లథేత
తదా జనః సమ్పరివర్తతేऽస్మాద్ముక్తః పరం యాత్యతిహాయ హేతుమ్
హంసే గురౌ మయి భక్త్యానువృత్యా వితృష్ణయా ద్వన్ద్వతితిక్షయా చ
సర్వత్ర జన్తోర్వ్యసనావగత్యా జిజ్ఞాసయా తపసేహానివృత్త్యా
మత్కర్మభిర్మత్కథయా చ నిత్యం మద్దేవసఙ్గాద్గుణకీర్తనాన్మే
నిర్వైరసామ్యోపశమేన పుత్రా జిహాసయా దేహగేహాత్మబుద్ధేః
అధ్యాత్మయోగేన వివిక్తసేవయా ప్రాణేన్ద్రియాత్మాభిజయేన సధ్ర్యక్
సచ్ఛ్రద్ధయా బ్రహ్మచర్యేణ శశ్వదసమ్ప్రమాదేన యమేన వాచామ్
సర్వత్ర మద్భావవిచక్షణేన జ్ఞానేన విజ్ఞానవిరాజితేన
యోగేన ధృత్యుద్యమసత్త్వయుక్తో లిఙ్గం వ్యపోహేత్కుశలోऽహమాఖ్యమ్
కర్మాశయం హృదయగ్రన్థిబన్ధమవిద్యయాసాదితమప్రమత్తః
అనేన యోగేన యథోపదేశం సమ్యగ్వ్యపోహ్యోపరమేత యోగాత్
పుత్రాంశ్చ శిష్యాంశ్చ నృపో గురుర్వా మల్లోకకామో మదనుగ్రహార్థః
ఇత్థం విమన్యురనుశిష్యాదతజ్జ్ఞాన్న యోజయేత్కర్మసు కర్మమూఢాన్
కం యోజయన్మనుజోऽర్థం లభేత నిపాతయన్నష్టదృశం హి గర్తే
లోకః స్వయం శ్రేయసి నష్టదృష్టిర్యోऽర్థాన్సమీహేత నికామకామః
అన్యోన్యవైరః సుఖలేశహేతోరనన్తదుఃఖం చ న వేద మూఢః
కస్తం స్వయం తదభిజ్ఞో విపశ్చిదవిద్యాయామన్తరే వర్తమానమ్
దృష్ట్వా పునస్తం సఘృణః కుబుద్ధిం ప్రయోజయేదుత్పథగం యథాన్ధమ్
గురుర్న స స్యాత్స్వజనో న స స్యాత్పితా న స స్యాజ్జననీ న సా స్యాత్
దైవం న తత్స్యాన్న పతిశ్చ స స్యాన్న మోచయేద్యః సముపేతమృత్యుమ్
ఇదం శరీరం మమ దుర్విభావ్యం సత్త్వం హి మే హృదయం యత్ర ధర్మః
పృష్ఠే కృతో మే యదధర్మ ఆరాదతో హి మామృషభం ప్రాహురార్యాః
తస్మాద్భవన్తో హృదయేన జాతాః సర్వే మహీయాంసమముం సనాభమ్
అక్లిష్టబుద్ధ్యా భరతం భజధ్వం శుశ్రూషణం తద్భరణం ప్రజానామ్
భూతేషు వీరుద్భ్య ఉదుత్తమా యే సరీసృపాస్తేషు సబోధనిష్ఠాః
తతో మనుష్యాః ప్రమథాస్తతోऽపి గన్ధర్వసిద్ధా విబుధానుగా యే
దేవాసురేభ్యో మఘవత్ప్రధానా దక్షాదయో బ్రహ్మసుతాస్తు తేషామ్
భవః పరః సోऽథ విరిఞ్చవీర్యః స మత్పరోऽహం ద్విజదేవదేవః
న బ్రాహ్మణైస్తులయే భూతమన్యత్పశ్యామి విప్రాః కిమతః పరం తు
యస్మిన్నృభిః ప్రహుతం శ్రద్ధయాహమశ్నామి కామం న తథాగ్నిహోత్రే
ధృతా తనూరుశతీ మే పురాణీ యేనేహ సత్త్వం పరమం పవిత్రమ్
శమో దమః సత్యమనుగ్రహశ్చ తపస్తితిక్షానుభవశ్చ యత్ర
మత్తోऽప్యనన్తాత్పరతః పరస్మాత్స్వర్గాపవర్గాధిపతేర్న కిఞ్చిత్
యేషాం కిము స్యాదితరేణ తేషామకిఞ్చనానాం మయి భక్తిభాజామ్
సర్వాణి మద్ధిష్ణ్యతయా భవద్భిశ్చరాణి భూతాని సుతా ధ్రువాణి
సమ్భావితవ్యాని పదే పదే వో వివిక్తదృగ్భిస్తదు హార్హణం మే
మనోవచోదృక్కరణేహితస్య సాక్షాత్కృతం మే పరిబర్హణం హి
వినా పుమాన్యేన మహావిమోహాత్కృతాన్తపాశాన్న విమోక్తుమీశేత్
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవమనుశాస్యాత్మజాన్స్వయమనుశిష్టానపి లోకానుశాసనార్థం మహానుభావః పరమ
సుహృద్భగవానృషభాపదేశ ఉపశమశీలానాముపరతకర్మణాం మహామునీనాం భక్తిజ్ఞానవైరాగ్య
లక్షణం పారమహంస్యధర్మముపశిక్షమాణః స్వతనయశతజ్యేష్ఠం పరమభాగవతం భగవజ్
జనపరాయణం భరతం ధరణిపాలనాయాభిషిచ్య స్వయం భవన ఏవోర్వరితశరీరమాత్రపరిగ్రహ ఉన్మత్త
ఇవ గగనపరిధానః ప్రకీర్ణకేశ ఆత్మన్యారోపితాహవనీయో బ్రహ్మావర్తాత్ప్రవవ్రాజ
జడాన్ధమూకబధిరపిశాచోన్మాదకవదవధూతవేషోऽభిభాష్యమాణోऽపి జనానాం గృహీతమౌన
వ్రతస్తూష్ణీం బభూవ
తత్ర తత్ర పురగ్రామాకరఖేటవాటఖర్వటశిబిరవ్రజఘోషసార్థగిరి
వనాశ్రమాదిష్వనుపథమవనిచరాపసదైః పరిభూయమానో మక్షికాభిరివ వనగజస్తర్జన
తాడనావమేహనష్ఠీవనగ్రావశకృద్రజఃప్రక్షేపపూతివాతదురుక్తైస్తదవిగణయన్నేవాసత్సంస్థాన
ఏతస్మిన్దేహోపలక్షణే సదపదేశ ఉభయానుభవస్వరూపేణ స్వమహిమావస్థానేనాసమారోపితాహం
మమాభిమానత్వాదవిఖణ్డితమనాః పృథివీమేకచరః పరిబభ్రామ
అతిసుకుమారకరచరణోరఃస్థలవిపులబాహ్వంసగలవదనాద్యవయవవిన్యాసః ప్రకృతి
సున్దరస్వభావహాససుముఖో నవనలినదలాయమానశిశిరతారారుణాయతనయనరుచిరః సదృశసుభగ
కపోలకర్ణకణ్ఠనాసో విగూఢస్మితవదనమహోత్సవేన పురవనితానాం మనసి కుసుమ
శరాసనముపదధానః పరాగవలమ్బమానకుటిలజటిలకపిశకేశభూరిభారోऽవధూతమలిననిజ
శరీరేణ గ్రహగృహీత ఇవాదృశ్యత
యర్హి వావ స భగవాన్లోకమిమం యోగస్యాద్ధా ప్రతీపమివాచక్షాణస్తత్ప్రతిక్రియాకర్మ
బీభత్సితమితి వ్రతమాజగరమాస్థితః శయాన ఏవాశ్నాతి పిబతి ఖాదత్యవమేహతి హదతి స్మ చేష్టమాన
ఉచ్చరిత ఆదిగ్ధోద్దేశః
తస్య హ యః పురీషసురభిసౌగన్ధ్యవాయుస్తం దేశం దశయోజనం సమన్తాత్సురభిం చకార
ఏవం గోమృగకాకచర్యయా వ్రజంస్తిష్ఠన్నాసీనః శయానః కాకమృగగోచరితః పిబతి
ఖాదత్యవమేహతి స్మ
ఇతి నానాయోగచర్యాచరణో భగవాన్కైవల్యపతిరృషభోऽవిరతపరమమహానన్దానుభవ ఆత్మని
సర్వేషాం భూతానామాత్మభూతే భగవతి వాసుదేవ ఆత్మనోऽవ్యవధానానన్తరోదరభావేన సిద్ధ
సమస్తార్థపరిపూర్ణో యోగైశ్వర్యాణి వైహాయసమనోజవాన్తర్ధానపరకాయప్రవేశదూరగ్రహణాదీని
యదృచ్ఛయోపగతాని నాఞ్జసా నృప హృదయేనాభ్యనన్దత్
| ←ముందరి అధ్యాయము | శ్రీమద్భాగవత పురాణము | తరువాతి అధ్యాయము→ |