శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 288
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 288) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
సత్యం కషమాం థమం పరజ్ఞాం పరశంసన్తి పితామహ
విథ్వాంసొ మనుజా లొకే కదమ ఏతన మతం తవ
2 [భీ]
అత్ర తే వర్తయిష్యే ఽహమ ఇతిహాసం పురాతనమ
సాధ్యానామ ఇహ సంవాథం హంసస్య చ యుధిష్ఠిర
3 హంసొ భూత్వాద సౌవర్ణస తవ అజొ నిత్యః పరజాపతిః
స వై పర్యేతి లొకాంస తరీన అద సాధ్యాన ఉపాగమత
4 [సాధ్యా]
శకునే వయం సమ థేవా వై సాధ్యాస తవామ అనుయుజ్మహే
పృచ్ఛామస తవాం మొక్షధర్మం భవంశ చ కిల మొక్షవిత
5 శరుతొ ఽసి నః పణ్డితొ ధీరవాథీ; సాధు శబ్థః పతతే తే పతత్రిన
కిం మన్యసే శరేష్ఠతమం థవిజ తవం; కస్మిన మనస తే రమతే మహాత్మన
6 తన నః కార్యం పక్షివరప్రశాధి; యత కార్యాణాం మన్యసే శరేష్ఠమ ఏకమ
యత్కృత్వా వై పురుషః సర్వబన్ధైర; విముచ్యతే విహగేన్థ్రేహ శీఘ్రమ
7 [హమ్స]
ఇథం కార్యమ అమృతాశాః శృణొమి; తపొ థమః సత్యమ ఆత్మాభిగుప్తిః
గరన్దీన విముచ్య హృథయస్య సర్వాన; పరియాప్రియే సవం వశమ ఆనయీత
8 నారున్తుథః సయాన న నృశంసవాథీ; న హీనతః పరమ అభ్యాథథీత
యయాస్య వాచా పర ఉథ్విజేత; న తాం వథేథ రుశతీం పాపలొక్యామ
9 వాక సాయకా వథనాన నిష్పతన్తి; యైర ఆహతః శొచతి రాత్ర్యహాని
పరస్య నామర్మసు తే పతన్తి; తాన పణ్డితొ నావసృజేత పరేషు
10 పరశ చేథ ఏనమ అతివాథ బానైర; భృశం విధ్యేచ ఛమ ఏవేహ కార్యః
సంరొష్యమాణః పరతిమృష్యతే యః; స ఆథత్తే సుకృతం వై పరస్య
11 కషేపాభిమానాథ అభిషఙ్గ వయలీకం; నిగృహ్ణాతి జవలితం యశ చ మన్యుమ
అథుష్టచేతొ ముథితొ ఽనసూయుః; స ఆథత్తే సుకృతం వై పరేషామ
12 ఆక్రుశ్యమానొ న వథామి కిం చిత; కషమామ్య అహం తాథ్యమానశ చ నిత్యమ
శరేష్ఠం హయ ఏతత కషమమ అప్య ఆహుర ఆర్యాః; సత్యం తదైవార్జవమ ఆనృశంస్యమ
13 వేథస్యొపనిషత సత్యం సత్యస్యొపనిషథ థమః
థమస్యొపనిషన మొక్ష ఏతత సర్వానుశాసనమ
14 వాచొ వేగం మనసః కరొధవేగం; వివిత్సా వేగమ ఉథరొపస్ద వేగమ
ఏతాన వేగాన యొ విషహత్య ఉథీర్ణాంస; తం మన్యే ఽహం బరాహ్మణం వై మునిం చ
15 అక్రొధనః కరుధ్యతాం వై విశిష్టస; తదా తితిక్షుర అతితిక్షొర విశిష్టః
అమానుషాన మానుషొ వై విశిష్టస; తదాజ్ఞానాజ జఞానవాన వై పరధానః
16 ఆక్రుశ్యమానొ నాక్రొశేన మన్యుర ఏవ తితిక్షతః
ఆక్రొష్టారం నిర్థహతి సుకృతం చాస్య విన్థతే
17 యొ నాత్యుక్తః పరాహ రూక్షం పరియం వా; యొ వా హతొ న పరతిహన్తి ధైర్యాత
పాపం చ యొ నేచ్ఛతి తస్య హన్తుస; తస్మై థేవాః సపృహయన్తే సథైవ
18 పాపీయసః కషమేతైవ శరేయసః సథృశస్య చ
విమానితొ హతొ ఽఽకరుష్ట ఏవం సిథ్ధిం గమిష్యతి
19 సథాహమ ఆర్యాన నిభృతొ ఽపయ ఉపాసే; న మే వివిత్సా న చమే ఽసతి రొషః
న చాప్య అహం లిప్సమానః పరైమి; న చైవ కిం చిథ విషమేణ యామి
20 నాహం శప్తః పరతిశపామి కిం చిథ; థమం థవారం హయ అమృతస్యేహ వేథ్మి
గుహ్యం బరహ్మ తథ ఇథం వొ బరవీమి; న మానుషాచ ఛరేష్ఠతరం హి కిం చిత
21 విముచ్యమానః పాపేభ్యొ ధనేభ్య ఇవ చన్థ్రమః
విరజః కాలమ ఆకాఙ్క్షన ధీరొ ధైర్యేణ సిధ్యతి
22 యః సర్వేషాం భవతి హయ అర్చనీయ; ఉత్సేచనే సతమ్భ ఇవాభిజాతః
యస్మై వాచం సుప్రశస్తాం వథన్తి; స వై థేవాన గచ్ఛతి సంయతాత్మా
23 న తదా వక్తుమ ఇచ్ఛన్తి కల్యానాన పురుషే గుణాన
యదైషాం వక్తుమ ఇచ్ఛన్తి నైర్గుణ్యమ అనుయుజ్ఞకాః
24 యస్య వాఙ్మనసీ గుప్తే సమ్యక పరనిహితే సథా
వేథాస తపశ చ తయాగశ చ స ఇథం సర్వమ ఆప్నుయాత
25 ఆక్రొశనావమానాభ్యామ అబుధాథ వర్ధతే బుధః
తస్మాన న వర్ధయేథ అన్యం న చాత్మానం విమింసయేత
26 అమృతస్యేవ సంతృప్యేథ అవమానస్య వై థవిజః
సుఖం హయ అవమతః శేతే యొ ఽవమన్తా స నశ్యతి
27 యత కరొధనొ యజతే యథ థథాతి; యథ వా తపస తప్యతి యజ జుహొతి
వైవస్వతస తథ ధరతే ఽసయ సర్వం; మొఘః శరమొ భవతి కరొధనస్య
28 చత్వారి యస్య థవారాణి సుగుప్తాన్య అమరొత్తమాః
ఉపస్దమ ఉథరం హస్తౌ వాక చతుర్దీ స ధర్మవిత
29 సత్యం థమం హయ ఆర్జవమ ఆనృశంస్యం; ధృతిం తితిక్షామ అభిసేవమానః
సవాధ్యాయనిత్యొ ఽసపృహయన పరేషామ; ఏకాన్తశీల్య ఊర్ధ్వగతిర భవేత సః
30 సర్వాన ఏతాన అనుచరన వత్సవచ చతురః సతనాన
న పావనతమం కిం చిత సత్యాథ అధ్యగమం కవ చిత
31 ఆచక్షాహం మనుష్యేభ్యొ థేవేభ్యః పరతిసంచరన
సత్యం సవర్గస్య సొపానం పారావారస్య నౌర ఇవ
32 యాథృశైః సంనివసతి యాథృశాంశ చొపసేవతే
యాథృగ ఇచ్ఛేచ చ భవితుం తాథృగ భవతి పూరుషః
33 యథి సన్తం సేవతే యథ్య అసన్తం; తపస్వినం యథి వా సతేనమ ఏవ
వాసొ యదా రఙ్గ వశం పరయాతి; తదా స తేషాం వశమ అభ్యుపైతి
34 సథా థేవాః సాధుభిః సంవథన్తే; న మానుషం విషయం యాన్తి థరష్టుమ
నేన్థుః సమః సయాథ అసమొ హి వాయుర; ఉచ్చావచం విషయం యః స వేథ
35 అథుష్టం వర్తమానే తు హృథయాన్తర పూరుషే
తేనైవ థేవాః పరీయన్తే సతాం మార్గస్దితేన వై
36 శిశ్నొథరే యే ఽభిరతాః సథైవ; సతేనా నరా వాక పరుషాశ చ నిత్యమ
అపేథ థొషాన ఇతి తాన విథిత్వా; థూరాథ థేవాః సంపరివర్జయన్తి
37 న వై థేవా హీనసత్త్వేన తొష్యాః; సర్వాశినా థుష్కృత కర్మణా వా
సత్యవ్రతా యే తు నరాః కృతజ్ఞా; ధర్మే రతాస తైః సహ సంభజన్తే
38 అవ్యాహృతం వయాకృతాచ ఛరేయ ఆహుః; సత్యం వథేథ వయాహృతం తథ థవితీయమ
ధర్మం వథేథ వయాహృతం తత తృతీయం; పరియంవథేథ వయాహృతం తచ చతుర్దమ
39 [సాధ్యా]
కేనాయమ ఆవృతొ లొకః కేన వా న పరకాశతే
కేన తయజతి మిత్రాణి కేన సవర్గం న గచ్ఛతి
40 [హమ్స]
అనానేనావృతొ లొకొ మాత్సర్యాన న పరకాశతే
లొభాత తయజతి మిత్రాణి సఙ్గాత సవర్గం న గచ్ఛతి
41 [సాధ్యాహ]
కః సవిథ ఏకొ రమతే బరాహ్మణానాం; కః సవిథ ఏకొ బహుభిర జొషమ ఆస్తే
కః సవిథ ఏకొ బలవాన థుర్బలొ ఽపి; కః సవిథ ఏషాం కలహం నాన్వవైతి
42 [హమ్స]
పరాజ్ఞ ఏకొ రమతే బరాహ్మణానాం; పరాజ్ఞ ఏకొ బహుభిర జొషమ ఆస్తే
పరాజ్ఞ ఏకొ బలవాన థుర్బలొ ఽపి; పరాజ్ఞ ఏషాం కలహం నాన్వవైతి
43 [సాధ్యాహ]
కిం బరాహ్మణానాం థేవత్వం కిం చ సాధుత్వమ ఉచ్యతే
అసాధుత్వం చ కిం తేషాం కిమ ఏషాం మానుషం మతమ
44 [హమ్స]
సవాధ్యాయ ఏషాం థేవత్వం వరతం సాధుత్వమ ఉచ్యతే
అసాధుత్వం పరీవాథొ మృత్యుర మానుషమ ఉచ్యతే
45 [భీ]
సంవాథ ఇత్య అయం శరేష్ఠః సాధ్యానాం పరికీర్తితః
కషేత్రం వై కర్మణాం యొనిః సథ్భావః సత్యమ ఉచ్యతే