శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 109

వికీసోర్స్ నుండి
వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 109)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
మహాన అయం ధర్మపదొ బహుశాఖశ చ భారత
కిం సవిథ ఏవేహ ధర్మాణామ అనుష్ఠేయతమం మతమ
2 కిం కార్యం సర్వధర్మాణాం గరీయొ భవతొ మతమ
యదాయం పురుషొ ధర్మమ ఇహ చ పరేత్య చాప్నుయాత
3 [భ]
మాతాపిత్రొర గురూణాం చ పూజా బహుమతా మమ
అత్ర యుక్తొ నరొ లొకాన యశశ చ మహథ అశ్నుతే
4 యథ ఏతే హయ అభిజానీయుః కర్మ తాత సుపూజితాః
ధర్మ్యం ధర్మవిరుథ్ధం వా తత కర్తవ్యం యుధిష్ఠిర
5 న తైర అనభ్యనుజ్ఞాతొ ధర్మమ అన్యం పరకల్పయేత
యమ ఏతే ఽభయనుజానీయుః స ధర్మ ఇతి నిశ్చయః
6 ఏత ఏవ తరయొ లొకా ఏత ఏవాశ్రమాస తరయః
ఏత ఏవ తరయొ వేథా ఏత ఏవ తరయొ ఽగనయః
7 పితా హయ అగ్నిర గార్హపత్యొ మాతాగ్నిర థక్షిణః సమృతః
గురుర ఆహవనీయస తు సాగ్నిత్రేతా గరీయసీ
8 తరిష్వ అప్రమాథ్యన్న ఏతేషు తరీఁల లొకాన అవజేష్యసి
పితృవృత్త్యా తవ ఇమం లొకం మాతృవృత్త్యా తదాపరమ
బరహ్మలొకం పురొర వృత్త్యా నిత్యమ ఏవ చరిష్యసి
9 సమ్యగ ఏతేషు వర్తస్వ తరిషు లొకేషు భారత
యశః పరాప్స్యసి భథ్రం తే ధర్మం చ సుమహాఫలమ
10 నైతాన అతిశయేజ జాతు నాత్యశ్నీయాన న థూషయేత
నిత్యం పరిచరేచ చైవ తథ వై సుకృతమ ఉత్తమమ
కీర్తిం పుణ్యం యశొ లొకాన పరాప్స్యసే చ జనాధిప
11 సర్వే తస్యాథృతా లొకా యస్యైతే తరయ ఆథృతాః
అనాథృతాస తు యస్యైతే సర్వాస తస్యాఫలాః కరియాః
12 నైవాయం న పరొ లొకస తస్య చైవ పరంతప
అమానితా నిత్యమ ఏవ యస్యైతే గురవస తరయః
13 న చాస్మిన న పరే లొకే యశస తస్య పరకాశతే
న చాన్యథ అపి కల్యాణం పారత్రం సముథాహృతమ
14 తేభ్య ఏవ తు తత సర్వం కృత్యయా విసృజామ్య అహమ
తథ ఆసీన మే శతగుణం సహస్రగుణమ ఏవ చ
తస్మాన మే సంప్రకాశన్తే తరయొ లొకా యుధిష్ఠిర
15 థశైవ తు సథాచార్యః శరొత్రియాన అతిరిచ్యతే
థశాచార్యాన ఉపాధ్యాయ ఉపాధ్యాయాన పితా థశ
16 పితౄన థశ తు మాతైకా సర్వాం వా పృదివీమ అపి
గురుత్వేనాభిభవతి నాస్తి మాతృసమొ గురుః
గురుర గరీయాన పితృతొ మాతృతశ చేతి మే మతిః
17 ఉభౌ హి మాతా పితరౌ జన్మని వయుపయుజ్యతః
శరీరమ ఏతౌ సృజతః పితా మాతా చ భారత
ఆచార్య శిష్టా యా జాతిః సా థివ్యా సాజరా మరా
18 అవధ్యా హి సథా మాతా పితా చాప్య అపకారిణౌ
న సంథుష్యతి తత కృత్వా న చ తే థూషయన్తి తమ
ధర్మాయ యతమానానాం విథుర థేవాః సహర్షిభిః
19 య ఆవృణొత్య అవితదేన కర్ణావ; ఋతం బరువన్న అమృతం సంప్రయచ్ఛన
తం వై మన్యే పితరం మాతరం చ; తస్మై న థరుహ్యేత కృతమ అస్య జానన
20 విథ్యాం శరుత్వా యే గురుం నాథ్రియన్తే; పరత్యాసన్నం మనసా కర్మణా వా
యదైవ తే గురుభిర భావనీయాస; తదా తేషాం గురవొ ఽపయ అర్చనీయాః
21 తస్మాత పూజయితవ్యాశ చ సంవిభజ్యాశ చ యత్నతః
గురవొ ఽరచయితవ్యాశ చ పురాణం ధర్మమ ఇచ్ఛతా
22 యేన పరీతాశ చ పితరస తేన పరీతః పితామహః
పరిణాతి మాతరం యేన పృదివీ తేన పూజితా
23 యేన పరీణాత్య ఉపాధ్యాయం తేన సయాథ బరహ్మ పూజితమ
మాతృతః పితృతశ చైవ తస్మాత పూజ్యతమొ గురుః
ఋషయశ చ హి థేవాయ పరీయన్తే పితృభిః సహ
24 న కేన చన వృత్తేన హయ అవజ్ఞేయొ గురుర భవేత
న చ మాతా న చ పితా తాథృశొ యాథృశొ గురుః
25 న తే ఽవమానమ అర్హన్తి న చ తే థూషయన్తి తమ
గురూణామ ఏవ సత్కారం విథుర థేవాః సహర్షిభిః
26 ఉపాధ్యాయం పితరం మాతరం చ; యే ఽభిథ్రుహ్యన్తి మనసా కర్మణా వా
తేషాం పాపం భరూణహత్యావిశిష్టం; తస్మాన నాన్యః పాపకృథ అస్తి లొకే
27 మిత్ర థరుహః కృతఘ్నస్య సత్రీఘ్నస్య పిశునస్య చ
చతుర్ణాం వయమ ఏతేషాం నిష్కృతిం నానుశుశ్రుమః
28 ఏతత సర్వమ అతిథేశేన సృష్టం; యత కర్తవ్యం పురుషేణేహ లొకే
ఏతచ ఛరేయొ నాన్యథ అస్మాథ విశిష్టం; సర్వాన ధర్మాన అనుసృత్యైతథ ఉక్తమ