వరాహపురాణము (నంది మల్లయ, ఘంట సింగయ)/పంచమాశ్వాసము
శ్రీ
వరాహపురాణము
పంచమాశ్వాసము
| క. | శ్రీక్షోణిభారతీహరి, ణాక్షీసదృశానురంజనానుభవకళా | 1 |
| వ. | అవధరింపు మవ్వరాహదేవుండు ధాత్రి కిట్లనియె నట్లు మేల్కాంచి దుర్జయ | 2 |
| మ. | మెలఁతల్ భూషణపేటికల్ పరిజనుల్ మేడల్ తురంగేభశా | 3 |
| క. | ఆకుహనాతంత్రము ధాత్రీకాంతుఁడు విస్మయము మదిం బొడమఁగ నా | 4 |
| గీ. | ఆశ్రమబహిఃప్రదేశంబునందు నిలిచి, బ్రాహ్మణధనంబు గొనుట ధర్మంబు గాదు | 5 |
| మ. | అని చింతించి విరోచనాహ్వయు నమాత్యగ్రామణిం జూచి ప | 6 |
| గీ. | అనవుడు నతండు కటకట మనుజభర్త, బ్రాహ్మణద్రవ్య మపహరింపంగఁ జూడఁ | 7 |
| సీ. | అదరి కావించెద మన్న నిల్వదు మాయ పెనుమాయ నిన్న గల్పించెఁ గాన | |
| | నాత్మ నూహింపఁగా నుపాయములలోన, నెప్పటికి సామ ముచితంబు నృపవరేణ్య | 8 |
| క. | అని తదనుశాసనంబునఁ జని మునిఁ గని మ్రొక్కి మంత్రి సవినయముగ ని | 9 |
| గీ. | ఋషికులైకవతంస నిస్పృహుఁడ వైన, ని న్విచారించుకొని మేదినీజనావ | 10 |
| క. | అనవుడు మునినాయకుఁ డి, ట్లనియె నృపతి నిన్నుఁ బంపునఁట వినుము విరో | 11 |
| వ. | వశీకృతనయకళాపాండిత్యుం డైనదుర్జయనృపామాత్యుండు హస్తంబులు మొగిచి | 12 |
| గీ. | మంత్రి యిట్లను మీకు నేమములు హోమ, ములు జపంబులుఁ దపములుఁ బొనుఁగుపడక, | 13 |
| క. | అనవుడు రోషారుణలో, చనుఁడై గౌరముఖమౌనిసత్తముఁడు విరో | 14 |
| ఉ. | దుష్టచరిత్రు లైననృపతుల్ ధర యేలుటకంటెఁ గల్గు నే | 15 |
| గీ. | మరలి యేతెంచి మంత్రి దా మంచిమాట, లాడినవిధంబు మునికులాధ్యక్షుఁ డాగ్ర | 16 |
| క. | ఆచిన్తామణి ముని తన, పీఁచ మడఁచుదాఁక నింకఁ బెనులోభముతో | 17 |
| చ. | అనవుడు రోషరూక్షనయనాంతములన్ వెడగెంపు దోఁప నా | 18 |
| శా. | ఆనీలుండు వరూధినీపరివృతుండై పోయి తేజోనిధిన్ | 19 |
| వ. | ఇవ్విధంబున రథావతరణంబు చేసి డాసినసమయంబున రత్నంబువలన నిర్యత్నం | 20 |
| క. | అలిగి హరులు హరులు గజం, బులు గజములు రథములు రథములు భటులు భటుల్ | 21 |
| క. | విపులాసంభూతపరా, గపరంపర లెగసి సైనికక్షతజముచే | 22 |
| సీ. | కుప్పలుగా నేనుఁగులు మ్రగ్గె దంతశుండాదండకుంభకర్ణములు దునిసి | |
| | యిట్లు దనసర్వసైన్యంబు ఋషిమణిప్ర, భూతచతురంగబలముచేఁ బొలిసిపోవ | 23 |
| మ. | నరనాథాగ్రణి సిళ్ళు చూపినమహానాగంబునుం బోలె రో | 24 |
| వ. | ఇవ్విధంబునఁ బంపువడి వడి గలవారువంబులం బూన్చినకాంచనస్యందనంబు | |
| లయగ్రాహి. | నిర్జరవరప్రముఖదుర్జయుఁ డనంబరఁగుదుర్జయుఁడు తన్మణిజనుర్జనధనుర్జ్యా | |
| | ఖర్జువులు సంగరరమార్జనసముద్యమనధూర్జవములన్ మెఱయ నిర్జడిమకీల | 26 |
| సీ. | ముందట బలభేదిముఖ్యదిక్పతివిభాళా యని బహుకాహళములు మొరయ | 27 |
| క. | కనుపట్టె రాహువదనం, బునఁ జిక్కినసూర్యబింబమో యనఁగా న | 28 |
| గీ. | మెడలు దునిమిన మీఁదికి వెడలురుధిర, ధారల మధాంధపరిపంథివీరభటక | 29 |
| క. | కులిశహతిరుధిరజనిత, స్ఫులింగనివహంబుచందమున నెగసెఁ గృపా | 30 |
| చ. | అరిమకుటీవిటంకముల నాయపదండపటుప్రహారచా | 31 |
| క. | అమరత్వమునకుఁ బోవుచుఁ, దమభవబంధంబు లూడఁదన్నుకొనుగతిన్ | 32 |
| చ. | వరవరణాభిలాషమున వారిజపత్రవిలోచనల్ పురం | 33 |
| గీ. | కదనధాత్రీతలమున హుంకారగర్భ, మై పడినశత్రుమస్తకం బాడుతనక | 34 |
| గీ. | గంధదంతావళము రేసి కఠినదంత, కాండమునఁ బొడ్చి యెత్తినఁ గానఁబడియె | 35 |
| గీ. | ఒక్కభటుఁ డొక్కవిద్వేషి నుఱికి పొడువఁ, బోటుగంట్లలో వెళ్ళి పొడుచువాని | 36 |
| క. | దురముం గనుఁగొనియెడుని, ర్జరవరులకు వేయుచామరంబులువలె నం | 37 |
| వ. | ఇత్తెఱంగున నప్రతిహతప్రతాపదీప్యమానుండై సుప్రతీకసూనుఁడు రణవిహరణంబు | 38 |
| మ. | ఎదుటన్ సత్కృపతోడ దుర్జయధరాధీశానసేనావనం | |
| | ప్పదు నాఁగా వినతాతనూభవచలత్పక్షానిలంబుల్ సమ | 39 |
| గీ. | ఇట్లు తోఁచి మురారాతి యేమిపనికి, నై తలంచితి వినిపింపు మనిన మౌని | 40 |
| మహాస్రగ్ధర. | అనుచున్ సాష్టాంగముల్ సంయమి సలుప నుదగ్రాగ్రహవ్యగ్రతన్ వై | 41 |
| సీ. | అంతటఁ జక్రంబు శాంతమై నిజభుజాగ్రమునఁ జేరిన శౌరి గౌరముఖుని | 42 |
| క. | ధరణీ యీకరణి నిశా, చరహరచక్రమున సుతుఁడు సమసిన విని శో | 43 |
| గీ. | ఎట్టకేలకు ధైర్యంబు హృదయమునకు, నూలుకొలుపుచు నారాయణుండు రాముఁ | 44 |
| వ. | అని కృతనిశ్చయుండై శ్రీరామ కారుణ్యరసాబ్ధిసోమ నిశాతశిలీముఖవిఖండితనిశాచ | |
| | దేవుఁడవు గావున నిన్ను శరణంబు వేఁడెద నని మస్తకన్యస్తహస్తుండై సంస్తుతిం | 45 |
| సీ. | వర మిత్తు వేఁడుము నరపాలశేఖర నావుడు నతఁడు నానందనులకు | 46 |
| గీ. | అనిన విని కపటకిటితో హరివిచిత్ర, కృత్యములు గౌరముఖుఁడు వీక్షించి పిదప | 47 |
| క. | విను విష్ణుమహిమఁ గని ముని, చనియెఁ దదారాధనంబు సలుపఁ బ్రభాసం | 48 |
| క. | చని దైత్యాంతకనామం, బున నచ్చట నున్నవిష్ణుఁ బూజించుచుఁ గ | 49 |
| సీ. | ఇట్లు దూరంబున నీక్షించి యెదురేగి సాష్టాంగ మెఱఁగి నిజాశ్రమంబు | 50 |
| క. | పితరులు గల రందురు వే, దతత్వవిదు లైనబుధులు తత్పితరులు వ | 51 |
| సీ. | అనుడు మార్కండేయుఁ డగ్గౌరముఖునితో వినుము విష్ణుఁడు తండ్రి విశ్వమునకు | 52 |
| గీ. | వార లప్పుడు తనయుల వంశకరులఁ, గని విమానస్థులై నాకమునకుఁ బోయి | 53 |
| వ. | ఇత్తెఱంగున నుత్తము లైనసూనులం బడసి వైమానికత్వంబున నాకంబునకుం జని | 54 |
| సీ. | జ్యేష్ఠసాముఁడు యోగి శిష్యుండు సోదరిసూనుండు త్రిమధువు సోమయాజి | |
| | దేహరమువాఁడు దొంగ నిందితుఁడు రోగి, సోమవిక్రయి కొండీఁడు గ్రామయాచ | 55 |
| క. | మునివల్లభ యీచందం, బునఁ బైతృకవిధులు సలిపి పురుషోత్తమచిం | 56 |
| క. | అని మార్కండేయుఁడు చె, ప్పిన విని పండ్రెండుసమలు పితృపూజన చే | 57 |
| సీ. | తలఁచినజన్మశతంబున నొక్కజన్మము నీకు వినిపింతు నలువ తొల్లి | 58 |
| సీ. | జలజగర్భునిచదువులచెఱవీడ్కోలు మంథానకుధరధురంధరుఁడు | 59 |
| క. | అత్యంతకరుణతో నా, దిత్యసహస్రోపమానదివ్యప్రభతోఁ | 60 |
| మ. | అనినన్ భూచపలాక్షి యి ట్లనియె జన్యాగ్రంబునం దన్ను గె | 61 |
| సీ. | అనిన మాయావరాహము చెప్పఁదొడఁగె సునాసీరుఁ డమరసైన్యములు గొలువ | 62 |
| క. | అని వాచస్పతి బోధించిన ధేనుసహస్రముల శచీపతి రావిం | 63 |
| శా. | ఈరీతిన్ వెనువెంట దేవశుని రా నిచ్ఛాగతిం బోయి నీ | 64 |
| శా. | నిర్ధారించి పులోమజిత్పశువులన్ వేపట్టుఁ డన్నన్ సుర | 65 |
| క. | వారించిన రాత్రించర, వీరులు మృదువచనరచన వేలుపుఁగుక్కన్ | 66 |
| సీ. | అరుదెంచి ప్రణమిల్లె నాకుక్క వెనువెంట గోరక్షణార్థము గూఢమార్గ | 67 |
| క. | ఊళలు వెట్టంగా డా, కాల న్వడిఁ దన్నుటయు భుగాలున నోరం | 68 |
| వ. | పురందరుండును బృందారకవాహినీపరివృతుండై సరమవెంటం జని తుషారగిరి | |
| | నిజమండలంబున సుఖంబున నుండునని చెప్పిన విని రత్నగర్భసంభవు లైనపదేవురు | 69 |
| మ. | నలినాక్షీ విను రత్నసంభవులలోనన్ సుప్రభుం డబ్ధికిన్ | 70 |
| శా. | నానాదేశనరేశ్వరుల్ విగతమానగ్రంథులై మ్రొక్కఁగా | 71 |
| క. | పావనము సుకృతలక్ష్మీ, జీవనము జనార్దనాభిషేకార్హసరో | 72 |
| ఉ. | ఇందు మహాతపుం డనుఋషీశ్వరుఁ డొక్కఁడు తత్త్వసచ్చిదా | 73 |
| శా. | ఆశీర్వాదము చేసి యేమి కుశలంబా నీకు నిర్దోషముల్ | 74 |
| చ. | అని కొనియాడుచున్ సముచితాతిథికృత్యము లాచరించి వ | 75 |
| సీ. | అర్చనదానహోమాదులు ఫలకంబు లింద్రియనిగ్రహం బినుపచీల | |
| | జేసిన మురారిచరణరాజీవభక్తి, గౌరవం బను పేరోడు గలిగెనేని | 76 |
| క. | కావున శ్రీహరిపదరా, జీవద్వంద్వంబు సేవ చేసిన జనులే | 77 |
| గీ. | అనఘ యేరీతి నారాయణాంఘ్రిపంక, జములు గొలుతురు నావుడు సంయమీశ్వ | 78 |
| సీ. | అబ్జభవాండమధ్యంబునఁ గలిగినబ్రహ్మాదిసురకదంబములు విష్ణు | 79 |
| వ. | మూఢులార వృథాకలహంబు మాని సకలాధికుండ నేన నన్ను సేవింపుఁడు మద్వి | |
| | తించిన నమ్మహితుండు మిమ్ము వినోదార్థంబు కల్పించితి నింతియ కృతకృత్యుఁడ | 80 |
| సీ. | పరమాత్ముఁ డణువు నభస్స్వరూపంబు సర్వజ్ఞుండు నైననారాయణుండు | 81 |
| గీ. | నీరు శోషింపఁజేయఁగా నింగి విఱిగె, నప్పు డప్పావకసమీరణాంబరములు | 82 |
| గీ. | వినుము నరపాల తత్పృథివికి జలాది, యోగకాఠిన్యమున గంధ మొకగుణంబు | 83 |
| సీ. | ఆకాండభాండమధ్యంబునఁ బరతత్వమూర్తి విష్ణుఁడు చతుర్ముఖచతుర్భు | 84 |
| వ. | అని విన్నవించినఁ బ్రసన్నుండై జగన్నాటకసూత్రధారుండు హవ్యవాహనా నీవు | |
| | రించు మని నియోగించె నృపాలా యింక విష్ణునివిభూతికథనప్రసంగవశంబు నం | 85 |
| క. | ఆవహ్ని సవినయంబున, దేవా యీ నాకు నొక్కతిథి తత్తిథిచేఁ | 86 |
| సీ. | నానాసుపర్వగంధర్వయక్షులకు వైశ్వానర ప్రతిపదావాప్తి నీవు | 87 |
| క. | అని పలుకు బ్రహ్మశాసన, మున మెలఁగె హుతాశనుఁడు పురుషులకు వధూ | 88 |
| సీ. | భూప ప్రాణాపానములు దస్రులై జనించుట యింక విను ము న్నజుండు గనియె | 89 |
| శా. | స్వచ్ఛాయన్ సుముఖిన్ సహస్రకరుఁ గొల్వం బెట్టీ హేలావిహా | 90 |
| మ. | నలినాప్తుండును రూపరేఖల సవర్ణన్ సంజ్ఞఁగా నాత్మలో | 91 |
| క. | ఛాయం గనుఁగొని నాయం, బా యిటువలె నీకుఁ బక్షపాతపుఁజేతల్ | 92 |
| శా. | తండ్రీ సారెకు రువ్వు నాగ్రహముమీఁదం గన్నదే గాతిగా | |
| | వీండ్రం జూచినజాడ నన్ను యమునన్ వీక్షింప దంతంతకుం | 93 |
| సీ. | అని తనపైఁ గొండియము చెప్ప రోషసవర్ణవివర్ణవిఘూర్ణమాన | 94 |
| క. | వంచించి ప్రాణవల్లభ, గొంచక తా నుత్తరకురుకుంభినిఁ బంచా | 95 |
| క. | పుంఖానుపుంఖరింఖా, సంఖాతవసుంధరారజమ్ములు చదలం | 96 |
| వ. | పునఃపునఃప్రోథచలనంబునఁ దశనకిరణధాళధళ్యంబులు దశదిశావకాశంబులఁ బ్ర | |
| | బిచ్చె నది మొదలుగా నాశ్వినేయులకు విదియ ప్రియదివసం బయ్యె నట్టివిదియఁ | 97 |
| సీ. | మున్ను సృష్టివిధానమునకు నుపాయంబు గానక కోపించి కమలభవుఁడు | 98 |
| క. | మానసములోన నేడ్వురు, సూనుల నిర్మించె నాఋషులు వసుపశురు | 99 |
| ఉ. | ఆయెడ నొక్కనాఁడు చతురాస్యుఁడు రుద్రవధూటి గౌరి మ | 100 |
| క. | భూనాథ యిట్లు గౌరి స, దా నయనోత్సవము సేయఁ దనకూఁతులసం | 101 |
| క. | పులకించి చూచి నాతన, యలయీబలఁగంబు చల్లనై వర్ధిలఁగా | 102 |
| వ. | కృతనిశ్చయుండై మరీచి బ్రహ్మగా నత్రి బ్రాహ్మణాచ్ఛంసిగా నంగిరసుం డాగ్నీ | |
| | వేళ హేళిసహస్రదుస్సహమహస్సనాథుండును సర్వజగన్నాథుండును సర్వవేద | 103 |
| క. | జనసస్యనివహమృగనగ, వనవనధిసమేత మైనవసుమతిఁ గనియున్ | 104 |
| క. | నను మిగిలి జగతిఁ గల్పిం, చినవాఁ డెవ్వఁడు నితాంతచిత్తాహ మికన్ | 105 |
| ఉ. | అశ్మాత్యంతకఠోరమూర్తులు మహాహాలాహలజ్వాలధూ | 106 |
| క. | ఈవిధమునఁ దనదేహములో వెలువడి వేలు లక్షలుం గోటులు భూ | 107 |
| సీ. | ధర్మ మక్షంబు నక్తందివములు చక్రములు సవనంబులు మూడు బరము | 108 |
| క. | నిశ్చేష్టితులై మునులు న, భశ్చరులు న్మొదలుగా సభాజనములు చే | 109 |
| గీ. | రథికవర్యునిమూర్హ్యంతరంబు గానఁ, దా నతనిఁ గూడె ననఁగఁ గృశానుఁ డాఱె | 110 |
| చ. | అవి గని ఋత్విజుల్ విముఖులై సురలార బలోద్ధతుండు దా | 111 |
| చ. | వెడవెడ నేర్చుచున్ దిశలు బీఁటలు వాఱ నదల్చి రుద్రుపై | 112 |
| క. | ఈచందంబున భూతపి, శాచంబులు వైవ దేవసైన్యంబులు నా | 113 |
| క. | విఱిగినఁ గని మఖశాలకు నుఱికి వసుంధర వడంక నొండొరుఁ గడవం | 114 |
| సీ. | స్ఫ్యంబులు నఱకి యూపంబులు గూల్చి సోమము గ్రోలి కృష్ణాజినములు చించి | 115 |
| క. | ఆహవసన్నాహప్రతి, ఘాహుంకారములు నిగుడఁ గౌక్షేయకరా | 116 |
| వ. | రుద్రుండు రౌద్రసమున్నిద్రుండై మరుద్రాజి నాజిం బడలువఱచి మెఱుంగు మెఱ | 117 |
| సీ. | ధరియించె నొకటి సుదర్శనచక్రంబు కొనియె ముమ్మోములకుంత మొకటి | 118 |
| క. | అపుడు సమీపంబున ను, న్నపంకరుహసంభవుండు నారాయణపా | 119 |
| శా. | ఓహో యీగతిఁ బోరఁగా సకలలోకోపద్రవం బయ్యెఁ జుం | 120 |
| సీ. | ఆరుద్రనారాయణాస్త్రద్వయంబు శాంతి వహించుటయు భారతీవరుండు | 121 |
| రగడ. | రుద్ర జగద్రక్షా దాక్షిణ్య కారుణ్యసుధారసపూర్ణదృగంచల | 122 |
| మానిని. | అంచు మహేంద్రముఖామరపుంగవు లంగములం బులకాంకురముల్ | 123 |
| సీ. | వాసవప్రముఖదేవతలార ప్రథమాంశమునఁ దృప్తి పొందె నామనము దక్ష | 124 |
| క. | అని గీర్వాణులతో మ, న్నన నానతి యిచ్చురుద్రునకు వాక్పతి ద | 125 |
| వ. | దేవా యీవామనేత్ర జగజ్జనయిత్రి మత్తకీరవాణి రాణి గా నిజప్రభావసకల | 126 |
| శా. | ఏణీదృఙ్మకరాంక సాల్వనరసింగేంద్రానుకంపాసరి | 127 |
| క. | నిర్ధ్వస్తసకలకలుష ము, హుర్ధ్వనితవరూధినీమహోగ్రపటహభి | 128 |
| పంచచామరము. | కుఠారశూరవారకంఠకుంఠనైకమర్మక | 129 |
గద్యము. ఇది శ్రీమదుమామహేశ్వరప్రసాదలబ్ధసారసారస్వతాభినంది
నంది సింగయామాత్యపుత్ర మల్లమనీషిమల్ల మలయమారుతాభి
ధాన ఘంటనాగయప్రధానతనయ సింగయకవిపుంగవ
ప్రణీతం బైనశ్రీవరాహపురాణం బనుమహా
ప్రబంధంబునఁ బంచమాశ్వాసము.
