మీఁగడతరకలు/రాజు—కాఁపువాఁడు

by నాళము కృష్ణారావు

రాజు - కాఁపువాఁడు

ఒక్కనాఁ డొక భూవరుఁ డుదయ వేళ
హయము పై నెక్కి స్వారీకి బయలువెడలె;
కోట దాఁటి యతం డట్లు కొలఁదిదూర
మేగుసరి కొకకాఁపువాఁ డెదురుపడియె.

ఏమిచిత్రమొ కాని- యానృపునిహయము
కాఁపువానిని దవ్వునఁ గాంచినంత
బెదరి యట్టిట్టు గంతులువేసి తుదకు
నేలమీఁదికి భూవరుఁ గూలద్రోసె.

క్రిందఁ బడినను గాయంబు నొందకుండ
తోడనే లేచి యొడ లెల్లఁ దుడిచికొనుచు
హయముపై నెక్కి క్రమ్మర రయము మీఱ
కోటలోనికిఁ జనె ఱేఁడు కోప మడర.

⁠

చని జటిలున నంత నామనుజవిభుఁడు కొలువుకూటమునం జొచ్చి తలవరులను పిలిచి యాకాఁపువాని రప్పించి యటకు కనుల నిప్పులు రాలంగ ననియె నిట్లు.

⁠

⁠

"ఉదయమున లేచి యెవ్వరివదనములను కాంచకయె తొలుదొల్త నీకాఁపువాని మోము జూచితి, నంతట నేమి చెప్ప నేలపై నశ్వముననుండి కూలినాఁడ.

⁠

⁠

ఇంక నీతనివదనంబు నెవ్వ రైన గాంచిరేని ప్రమాదంబు గలుగుఁ గాన తోడనే వీనిశిరమును త్రుంచివేయుఁ" డంచు నానతి యిచ్చె నాయారెకులకు.

⁠

⁠

తనకు నెటులైన మరణంబు తప్ప దనుచు దిట్టతనమున నాకాఁపు తెంపు చేసి హృదయమున నించుకేనియు బెదరుగొనక పలికె నీరీతి గట్టిగా ప్రభునితోడ.

⁠

"ప్రొద్దుననె లేచి నాపాడుమొగము మీరు
పావనం బగు తావకవదన మేను
నొక్కసారిగా నిరువుర మొకరి నొకరు
కాంచితిమి గాదె యెవ్వరిఁ గాంచగుండ.

సాదువదనంబు గాంచి భూనాధ ! మీరు
పుడమిపై నశ్వముననుండి పడితి రంతె;
కాని దేవరవదనంబు గాంచి నేను
మరణశిక్షకుఁ బాల్పడి మడియనుంటి.

కాన నెవ్వరివదనంబు హానికరమొ
అరసి లెస్సఁగ దేవర యానతిండు"
అనుడు, సిగ్గున మాఱు మాటాడలేక
వెంటనే కాఁపువానిని విడిచె ఱేఁడు