భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 45
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 45) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
గతపూర్వాహ్ణభూయిష్ఠే తస్మిన్న అహని థారుణే
వర్తమానే మహారౌథ్రే మహావీర వరక్షయే
2 థుర్ముఖః కృతవర్మా చ కృపః శల్యొ వివింశతిః
భీష్మం జుగుపుర ఆసాథ్య తవ పుత్రేణ చొథితాః
3 ఏతైర అతిరదైర గుప్తః పఞ్చభిర భరతర్షభ
పాణ్డవానామ అనీకాని విజగాహే మహారదః
4 చేథికాశికరూషేషు పాఞ్చాలేషు చ భారత
భీష్మస్య బహుధా తాలశ చరన కేతుర అథృశ్యత
5 శిరాంసి చ తథా భీష్మొ బాహూంశ చాపి సహాయుధాన
నిచకర్త మహావేగైర భల్లైః సంనతపర్వభిః
6 నృత్యతొ రదమార్గేషు భీష్మస్య భరతర్షభ
కే చిథ ఆర్తస్వరం చక్రుర నాగా మర్మణి తాడితాః
7 అభిమన్యుః సుసంక్రుథ్ధః పిశఙ్గైస తురగొత్తమైః
సంయుక్తం రదమ ఆస్దాయ పరాయాథ భీష్మరదం పరతి
8 జామ్బూనథవిచిత్రేణ కర్ణికారేణ కేతునా
అభ్యవర్షత భీష్మం చ తాంశ చైవ రదసత్తమాన
9 స తాలకేతొస తీక్ష్ణేన కేతుమ ఆహత్య పత్రిణా
భీష్మేణ యుయుధే వీరస తస్య చానుచరైః సహ
10 కృతవర్మాణమ ఏకేన శల్యం పఞ్చభిర ఆయసైః
విథ్ధ్వా నవభిర ఆనర్ఛచ ఛితాగ్రైః పరపితామహమ
11 పూర్ణాయతవిసృష్టేన సమ్యక పరణిహితేన చ
ధవజమ ఏకేన వివ్యాధ జామ్బూనథవిభూషితమ
12 థుర్ముఖస్య తు భల్లేన సర్వావరణభేథినా
జహార సారదేః కాయాచ ఛిరః సంనతపర్వణా
13 ధనుశ చిచ్ఛేథ భల్లేన కార్తస్వరవిభూషితమ
కృపస్య నిశితాగ్రేణ తాంశ చ తీక్ష్ణముఖైః శరైః
14 జఘాన పరమక్రుథ్ధొ నృత్యన్న ఇవ మహారదః
తస్య లాఘవమ ఉథ్వీక్ష్య తుతుషుర థేవతా అపి
15 లబ్ధలక్ష్యతయా కర్ష్ణేః సర్వే భీష్మ ముఖా రదాః
సత్త్వవన్తమ అమన్యన్త సాక్షాథ ఇవ ధనంజయమ
16 తస్య లాఘవమార్గస్దమ అలాతసథృశప్రభమ
థిశః పర్యపతచ చాపం గాణ్డీవమ ఇవ ఘొషవత
17 తమ ఆసాథ్య మహావేగైర భీష్మొ నవభిర ఆశుగైః
వివ్యాధ సమరే తూర్ణమ ఆర్జునిం పరవీరహా
18 ధవజం చాస్య తరిభిర భల్లైశ చిచ్ఛేథ పరమౌజసః
సారదిం చ తరిభిర బాణైర అజఘాన యతవ్రతః
19 తదైవ కృతవర్మా చ కృపః శల్యశ చ మారిష
విథ్ధ్వా నాకమ్పయత కార్ష్ణిం మైనాకమ ఇవ పర్వతమ
20 స తైః పరివృతః శూరొ ధార్తరాష్ట్రైర మహారదైః
వవర్ష శరవర్షాణి కార్ష్ణిః పఞ్చ రదాన పరతి
21 తతస తేషాం మహాస్త్రాణి సంవార్య శరవృష్టిభిః
ననాథ బలవా కార్ష్ణిర భీష్మాయ విసృజఞ శరాన
22 తత్రాస్య సుమహథ రాజన బాహ్వొర బలమ అథృశ్యత
యతమానస్య సమరే భీష్మమ అర్థయతః శరైః
23 పరాక్రాన్తస్య తస్యైవ భీష్మొ ఽపి పరాహిణొచ ఛరాన
స తాంశ చిచ్ఛేథ సమరే భీష్మచాపచ్యుతాఞ శరాన
24 తతొ ధవజమ అమొఘేషుర భీష్మస్య నవభిః శరైః
చిచ్ఛేథ సమరే వీరస తత ఉచ్చుక్రుశుర జనాః
25 స రాజతొ మహాస్కన్ధస తాలొ హేమవిభూషితః
సౌభథ్ర విశిఖైశ ఛిన్నః పపాత భువి భారత
26 ధవజం సౌభథ్ర విశిఖైః పతితం భరతర్షభ
థృష్ట్వా భీమొ ఽనథథ ధృష్టః సౌభథ్రమ అభిహర్షయన
27 అద భీష్మొ మహాస్త్రాణి థివ్యాని చ బహూని చ
పరాథుశ్చక్రే మహారౌథ్రః కషణే తస్మిన మహాబలః
28 తతః శతసహస్రేణ సౌభథ్రం పరపితామహః
అవాకిరథ అమేయాత్మా శరాణాం నతపర్వణామ
29 తతొ థశ మహేష్వాసాః పాణ్డవానాం మహారదాః
రక్షార్దమ అభ్యధావన్త సౌభథ్రం తవరితా రదైః
30 విరాటః సహ పుత్రేణ ధృష్టథ్యుమ్నశ చ పార్షతః
భీమశ చ కేకయాశ చైవ సాత్యకిశ చ విశాం పతే
31 జవేనాపతతాం తేషాం భీష్మః శాంతనవొ రణే
పాఞ్చాల్యం తరిభిర ఆనర్ఛత సాత్యకిం నిశితైః శరైః
32 పూర్ణాయతవిసృష్టేన కషురేణ నిశితేన చ
ధవజమ ఏకన చిచ్ఛేథ భీమసేనస్య పత్రిణా
33 జామ్బూనథమయః కేతుః కేసరీ నరసత్తమ
పపాత భీమసేనస్య భీష్మేణ మదితొ రదాత
34 భీమసేనస తరిభిర విథ్ధ్వా భీష్మం శాంతనవం రణే
కృపమ ఏకేన వివ్యాధ కృతవర్మాణమ అష్టభిః
35 పరగృహీతాగ్ర హస్తేన వైరాటిర అపి థన్తినా
అభ్యథ్రవత రాజానం మథ్రాధిపతిమ ఉత్తరః
36 తస్య వారణరాజస్య జవేనాపతతొ రదీ
శల్యొ నివారయామ ఆస వేగమ అప్రతిమం రణే
37 తస్య కరుథ్ధః స నాగేన్థ్రొ బృహతః సాధు వాహినః
పథా యుగమ అధిష్ఠాయ జఘాన చతురొ హయాన
38 స హతాశ్వే రదే తిష్ఠన మథ్రాధిపతిర ఆయసీమ
ఉత్తరాన్త కరీం శక్తిం చిక్షేప భుజగొపమామ
39 తయా భిన్నతను తరాణః పరవిశ్య విపులం తమః
స పపాత గజస్కన్ధాత పరముక్తాఙ్కుశ తొమరః
40 సమాథాయ చ శల్యొ ఽసిమ అవప్లుత్య రదొత్తమాత
వారణేన్థ్రస్య విక్రమ్య చిచ్ఛేథాద మహాకరమ
41 భిన్నమర్మా శరవ్రాతైశ ఛిన్నహస్తః స వారణః
భీమమ ఆర్తస్వరం కృత్వా పపాత చ మమార చ
42 ఏతథ ఈథృశకం కృత్వా మథ్రరాజొ మహారదః
ఆరురొహ రదం తూర్ణం భాస్వరం కృతవర్మణః
43 ఉత్తరం నిహతం థృష్ట్వా వైరాటిర భరాతరం శుభమ
కృతవర్మణా చ సహితం థృష్ట్వా శల్యమ అవస్దితమ
శఙ్ఖః కరొధాత పరజజ్వాల హవిషా హవ్యవాడ ఇవ
44 స విస్ఫార్య మహచ చాపం కార్తస్వరవిభూషితమ
అభ్యధావజ జిఘాంసన వై శల్యం మథ్రాధిపం బలీ
45 మహతా రదవంశేన సమన్తాత పరివారితః
సృజన బాణమయం వర్షం పరాయాచ ఛల్య రదం పరతి
46 తమ ఆపతన్తం సంప్రేక్ష్య మత్తవారణవిక్రమమ
తావకానాం రదా సప్త సమన్తాత పర్యవారయన
మథ్రరాజం పరీప్సన్తొ మృత్యొర థంష్ట్రాన్తరం గతమ
47 తతొ భీష్మొ మహాబాహుర వినథ్య జలథొ యదా
తాలమాత్రం ధనుర గృహ్య శఙ్ఖమ అభ్యథ్రవథ రణే
48 తమ ఉథ్యతమ ఉథీక్ష్యాద మహేష్వాసం మహాబలమ
సంత్రస్తా పాణ్డవీ సేనా వాతవేగహతేవ నౌః
49 తత్రార్జునః సంత్వరితః శఙ్ఖస్యాసీత పురఃసరః
భీష్మాథ రక్ష్యొ ఽయమ అథ్యేతి తతొ యుథ్ధమ అవర్తత
50 హాహాకారొ మహాన ఆసీథ యొధానాం యుధి యుధ్యతామ
తేజస తేజసి సంపృక్తమ ఇత్య ఏవం విస్మయం యయుః
51 అద శల్యొ గథాపాణిర అవతీర్య మహారదాత
శఙ్ఖస్య చతురొ వాహాన అహనథ భరతర్షభ
52 స హతాశ్వాథ రదాత తూర్ణం ఖడ్గమ ఆథాయ విథ్రుతః
బీభత్సొః సయన్థనం పరాప్య తతః శాన్తిమ అవిన్థత
53 తతొ భీష్మరదాత తూర్ణమ ఉత్పతన్తి పతత్రిణః
యైర అన్తరిక్షం భూమిశ చ సర్వతః సమవస్తృతమ
54 పాఞ్చాలాన అద మత్స్యాంశ చ కేకయాంశ చ పరభథ్రకాన
భీష్మః పరహరతాం శరేష్ఠః పాతయామ ఆస మార్గణైః
55 ఉత్సృజ్య సమరే తూర్ణం పాణ్డవం సవ్యసాచినమ
అభ్యథ్రవత పాఞ్చాల్యం థరుపథం సేనయా వృతమ
పరియం సంబన్ధినం రాజఞ శరాన అవకిరన బహూన
56 అగ్నినేవ పరథగ్ధాని వనాని శిశిరాత్యయే
శరథగ్ధాన్య అథృశ్యన్త సైన్యాని థరుపథస్య హ
అతిష్ఠత రణే భీష్మొ విధూమ ఇవ పావకః
57 మధ్యంథినే యదాథిత్యం తపన్తమ ఇవ తేజసా
న శేకుః పాణ్డవేయస్య యొధా భీష్మం నిరీక్షితుమ
58 వీక్షాం చక్రుః సమన్తాత తే పాణ్డవా భయపీడితాః
తరాతారం నాధ్యగచ్ఛన్త గావః శీతార్థితా ఇవ
59 హతవిప్రథ్రుతే సైన్యే నిరుత్సాహే విమర్థితే
హాహాకారొ మహాన ఆసీత పాణ్డుసైన్యేషు భారత
60 తతొ భీష్మః శాంతనవొ నిత్యం మణ్డలకార్ముకః
ముమొచ బాణాన థీప్తాగ్రాన అహీన ఆశీవిషాన ఇవ
61 శరైర ఏకాయనీకుర్వన థిశః సర్వా యతవ్రతః
జఘాన పాణ్డవరదాన ఆథిశ్యాథిశ్య భారత
62 తతః సైన్యేషు భగ్నేషు మదితేషు చ సర్వశః
పరాప్తే చాస్తం థినకరే న పరాజ్ఞాయత కిం చన
63 భీష్మం చ సముథీర్యన్తం థృష్ట్వా పార్దా మహాహవే
అవహారమ అకుర్వన్త సైన్యానాం భరతర్షభ