పుష్పబాణవిలాసము
శ్రీగోపాలకృష్ణ పరబ్రహ్మణేనమః
రసికజనమనోరంజకంబగు
పుష్పబాణవిలాసంబను
నీగ్రంథంబు
ఉభయభాషాభూషణుండును సకల సుకవి
నికరవిధేయుండునగు,
బిరుదరాజ శేషాద్రిరాజుచే రచింపఁబడి
యందుకు సరియైన మూలంబునందలి శ్లోకముల
తోడను నవతారికతోడను
సరసాగ్రేసరులగు
రాజా శ్రీ వెలుగోటి ముద్దుకృష్ణ యాచేంద్రబహద
ర్వారి యనుజ్ఞవలన
శ్రీ కాశీవిశ్వనాథ ముద్రాక్షరశాలయందు
ముద్రింపఁబడియె
1893. వ స॥ డిసెంబరు నెల
రిజిష్టరు కాపీ రైట్.
శ్రీ.
తే॥ | శ్రీల వెలుగొందు రాజ గోపాలకృష్ణ। | |
శ్రీ
శ్రీహయగ్రీవాయనమః
పుష్పబాణవిలాసము
శ్లో. | కుశలహాటకచేలతటిద్యుతః | |
శ్లో. | శ్రీమద్గోపవధూస్వయంగ్రహపరిష్వంగేషుతుంగస్తన | |
ఉ. | లీలను గోపిక ల్గవుఁగిలింపఁ దదుచ్చకుచాళి తాఁకు బిం | |
| క్రాలుచు జాగరారుణిమ కన్గవ మీఱఁ బ్రభాతసద్రుచిం | |
అ. | కృతికర్త యీగ్రంథాదియందుఁ గావ్యలక్షణాను | |
శ్లో. | భువనవిదితమాసీద్యచ్చరిత్రంవిచిత్రం | |
ఉ. | ఎల్లజగంబులం జనుల కెంతయు నబ్రము గాఁగఁ బల్వురౌ | |
అ. | ఈకవి తానొర్పంగడంగిన కబ్బంబు నిరంతరాయం | |
శ్లో. | కాంతేదృష్టిపథంగతేనయనయో రాసీద్వికాసోమహాన్ | |
ఉ. | కాంతుఁడు గానరాఁ బెనువికాసము గల్గెను గన్నుదోయి కే | 3 |
అ. | ఇందు నాయికానాయకులు పరస్పరయోగంబున | |
శ్లో. | మాందూరాదరవిందసుందరదర స్మేరాననాసంప్రతి | |
| ప్రత్యాసన్నజనప్రతారణపరా పాణీం ప్రసార్యాంతికే | |
ఉ. | అంగన దవ్వుల న్నిలిచి యాస్యమునం జిఱునవ్వు గ్రాల ను | |
అ. | ఇందొక ప్రోడయగు పరకీయ దానికిఁగల ప్రేమ నం | |
శ్లో. | నీరంధ్రమేతదవలోకయమాధవీనాం | |
ఉ. | బేలరొ చూడు బండిగురువిందలకుంజమునందుఁ బుష్పము | |
| బోలఁగఁ గామిను ల్మణితము ల్రచియింప నెఱుంగ నెవ్వరుం | |
అ. | ఇందొక యారామసంకేతంబునఁ బుష్పాపచయ | |
శ్లో. | దష్టంబింబధియాధరాగ్రమరుణం పర్యాకులోధావనా | |
చ. | కెరలెడు బింబ మంచు గొఱికెన్ జిగిమోవిని గొప్పు వీడె బ | |
అ. | ఇందొక నాయిక చెలికత్తెలతోఁ బువ్వులు గోయు | |
శ్లో | బిభ్రాణాకరపల్లవేన కబరీమేకేన పర్యాకులా | |
చ. | చెదరిన కేశపాశ మొకచేత భరింపుచు నొక్కచేత నా | |
| నదవుల జారుపయ్యెద స్తనంబులఁ జేర్చుచు వీటికారుణం | |
అ | ఇందొకనాయిక తననాయకునితో రేయంతయుఁ | |
శ్లో. | కాంతో యాస్యతిదూరదేశమితిమేచింతాపరంజాయతే | |
చ. | పతి పరదేశ మేగునని వంత జనించెడు నిప్పు డాజగ | |
| ల్చతురతఁ బాపి నా కతివిలాప మొనర్చెడు నిష్కుటానిల | |
అ. | ఇందొకనాయిక తనఃప్రియుం డొకయక్కఱతో పర | |
శ్లో. | నవకిసలయతల్పంకల్పితంతాపశాంత్యై | |
చ. | నవముగఁ దాపశాంతికి నొనర్చిన పల్లవశయ్యమీఁదఁ గే | |
అ. | ఇందు మనోహరుడగు నాయకుఁడు తడవుగఁ ద | |
శ్లో. | శేతేశీతకరోంబుజేకువలయద్వంద్వాద్వినిర్గచ్ఛతి | |
ఉ. | తమ్మిఁ బరుండెఁ జందురుఁడు తారసమూహము వుట్టెఁ గల్వలం | |
అ. | ఇందుఁ దొలుత బ్రయాణనిశ్చయంబుఁ గావించి త | |
| యడుగ మన్నాయికాసందర్శనకాలంబునఁ దాని కిట్టిదుర్దశ | |
శ్లో | దూతీదంనయనోత్పలద్వయమహోతాంతంనితాంతంతవ | |
చ. | ఉరువుగ వాడె నీదు నయనోత్పయుగ్మము ఫాలవీథి కం | |
అ. | ఇం దొకనాయిక పంపఁగా నాయకుని వెంటఁబెట్టు | |
| తానే యనుభవించివచ్చినదని నాయికమనంబునకుఁ దోఁపఁ | |
శ్లో. | అధివసతివసంతేమర్తుకామాదురంతే | |
చ. | సరగవియోగ మోరువక జక్కవ ముద్దియ కుద్దియైన నో | |
అ. | ఇం దొకనాయిక విరహిజనమానస మదనమాయా | |
| బునోరువంజాలక పరిలిపించుచు మదనవిభ్రమావస్థలం జెం | |
శ్లో. | నైష్ఠుర్యంకలకంఠకోమలగిరాంపూర్ణస్యశీతద్యుతే | |
ఉ. | పైకరవంబు నిష్ఠురత పార్వణ చంద్రుని తీక్ష్ణభావమున్ | |
అ. | ఇందు నాయకాగమనకాలయాపనమును సైపలే | |
శ్లో. | సాస్రేమాకురులోచనేవిగళతిన్యప్తంశలాకాంజనం | |
ఉ. | కన్నుల నీరు నించకుము కాటుక జారును వేఁడియూర్పులం | |
అ. | ఇం దొకనాయిక తననాయకునకు మిగుల నుల్లాసం | |
శ్లో. | కాచిత్సర్వజనీనవిభ్రమపరామధ్యేసధీమండలం | |
| అక్ష్ణోరంజసమంజసాశశిముఖీవిన్యస్యవక్షోజయో | |
చ. | చెలియలమూకమధ్యమునఁ జేరినచేడియ నేర్పుమీఱఁ జం | |
అ. | ఇం దొకప్రోడయగు జారనాయిక చెలికత్తియలన | |
శ్లో. | జిఘ్రత్యాననమిందుకాంతిరధరంబింబప్రభాచుంబతి | |
చ. | వదనము మూర్కొను న్విధునివన్నియబింబముడాలు ముద్దిడు | |
అ. | ఇం దొకయెలజవ్వనియగు కామినిమేనిచక్కద | |
శ్లో. | దూతిత్వయాకృతమహోనిఖిలంమదుక్తం | |
ఉ. | చెప్పినకార్యమంతయును జేసితి దూతిరొ లేదు ధాత్రిలో | |
| విప్పుడు మన్నిమిత్తముగ నేగి కడు న్వెతలంది తమ్మయో | |
అ. | ఇం దొకనాయిక తననాయకుండు పొలయల్కచే | |
శ్లో. | నబరీభరీతికబరీభరేస్రజో నచరీకరీతిమృగనాభిచిత్రకం। | |
ఉ. | క్రొమ్ముడియందుఁ బూసరులు గూరుప దీప్రియ నేఁ డిదేమి తా | |
| ర్వమ్మును బోలె నాయెదుట రాగిలియాడ దిదేమి నాదుపై | |
అ. | ఇం దొకనాయిక తనకడకు నాయకుండు రాఁగాఁ జెలి | |
శ్లో. | గూఢాలింగనగండచుంబనకుచస్పర్శాదిలీలాయితం | |
చ. | ఖలజనభీతి గూఢముగఁ గౌఁగిటఁ జేర్చుట గండచుంబనం | |
| న్గలికిరొ నీదుదర్శనమె కామికి నేఁ డెదలోన గుందెదన్. | |
అ | ఇందు రూపరేఖావిలాసాదులచేఁ దమి బుట్టించి యా | |
శ్లో. | యాచంద్రస్యకళంకినోజనయతిస్మేరాననేనత్రపాం | |
| నిశ్వాసేనతిరస్కరోతికమలా మోదాన్వితాన్యానిలాన్ | |
చ. | నలు పెదఁ దాల్చు జాబిలికి నవ్వుమొగంబున సిగ్గు గొల్పుచున్ | |
అ | ఇం దొకనాయిక నాయకుం డెక్కారణంబుననో | |
శ్లో. | తన్వీపాయదిగాయతిశ్రుతికటుర్వీణాధ్వనిర్జాయతే | |
| ఆస్తేమ్లానమివోత్పలంనవమపీ స్యాచ్చేత్పురోనేత్రయో | |
చ. | వనిత యొకింత పాడిన విపంచిరవంబు వినం గఠోరమై | |
అ. | ఇందొక కాముకుం డొకానొకసుందరింజూచి దాని | |
శ్లో | సత్యంతద్యదవోచధామమమర్హా రాగస్త్వదీయాశ్రిత | |
| నేత్రేజాగరజంలలాటఫలకేలాక్షారసాపాదితం॥ | |
చ. | రమణ నిజంబు నీకుఁగల రాగముకంటెను నాదు రాగమే | |
అ. | రేయంతయు పరతరుణితోడంగూడి మదనతంత్రం | |
శ్లో. | ఏతస్మిన్ సహసావసంతసమయే ప్రాణేశ దేశాంతరం | |
ఉ. | ఆమనివేళ నెంతయు రయంబున దూరపుయాత్ర సేయఁగా | |
అ. | ఇందు నాయకుండు వసంతసమయంబునఁ బరదేశ | |
శ్లో. | చక్షుర్జాడ్యమవైతుమానినిముఖం సన్దర్శయశ్రోత్రయోః | |
ఉ. | కన్నులజాడ్య మేగును మొగం బిటు చూపుము నేత్రము ల్సుధా | |
| మిన్నక నాదు తాపము శమింపఁగ శీతలదృష్టిఁ జూడుమీ. | |
అ. | చెలిమిపొలంతులు దనపై నేరము లపారంబుగ నారో | |
శ్లో. | మానమ్లానమనామనాగపినతం నాలోకతేవల్లభం | |
ఉ. | మానిని తీవ్రరోషగరిమ న్వినతుం బతిఁ జూడకుండు నా | |
| బో నతఁ డుద్యమింప వెత బొంది గళంబున దాల్చుఁ బ్రాణముల్. | |
అ. | పొలయలుకచేతం గలిగిన సంతాపంబు ప్రబలుతరిఁ | |
శ్లో. | కర్ణారుంతుదమేవకోకిలరుతంతస్యాశ్శ్రుతేభాషితే | |
చ. | సతి వలుకంగఁ కర్ణపరుషంబగుఁ బైకని నాద మీప్రజా | |
అ. | సాటిలేని రూపరేఖావిలాసంబుల సరసులమరుబా | |
క. | శ్రీముద్దులకృష్ణధరి | |
పుష్పబాణవిలాసము
సంపూర్ణము