విజ్ఞానకోశము - 3
చంద్రగుప్తుడు
శాసనపాఠ మిది : "ష వేషుచ అతేషు అషషుపి యోజన షతేషు అత అతియోగే నామ యోనలాజా పలం చాతేనా అతియోగేనా చతాలి లజానే తులమయే నామ, గొంగ కేన నామ, మకా నామ, అలిక్యషుదలె నామ..." చరిత్ర కారులు తమకు తెలిసిన యవనరాజుల పేర్లకు సరిపోవుటకు తగిన విధమున శాసనములోని పేర్లను పఠించినట్లు స్పష్టమగుచున్నది. శాసనములోని పేర్లకును చరిత్రకారులు గుర్తించిన రాజుల పేర్లకును పోలికలేదు. చరిత్ర కారులు గుర్తించిన రాజులపేర్లు శాసనములు వ్రాసిన పాలీభాష ఉచ్చారణముతో వ్రాసినయెడల ఈ క్రిందివిధముగా నుండును :
ఆంటియోఛస్ థియోస్ - అంతియోఛషా థియషా
టాలెమీ ఫిలడెల్ఫస్ - తాలమి ఫిలడెలఫాషా
ఆంటిగోనస్ గొనాటస్ - అంతిగోనషా గొనాతషా
మగాస్ - మగాష్
అలెగ్జాండర్ - అలెగజాదలె
అంతేగాని శాసనములలో ఉన్నమాదిరి మార్పుచెందుట కవకాశముగాని, ఆవశ్యకతగాని లేదు. కనుక శాసనముల లోని రాజుల పేర్లకును చరిత్రకారులు గుర్తించిన రాజుల పేర్లకును ఏమియు సంబంధము లేదనుటకు సందేహము లేదుకదా !
శాసనములలోని రాజులు అశోకుని కాలమున భారతదేశపు పశ్చిమోత్తరభాగమున పాలించిన భారతీయ యవన రాజులు. ధర్మపరిత్యాగము చేసి మ్లేచ్ఛులైన రాజులు యవనాది నామములతో భారతదేశపు పశ్చిమోత్తర ప్రాంతముల నేలుచుండినట్లు మనుస్మృతి, రామాయణ, మహాభారత, పురాణ వాఙ్మయము తెలుపుచున్నది :
"శనకైస్తు క్రియా లోపా
దిమాః క్షత్రియ జాతయః
వృషలత్వం గతా లోకే
బ్రాహ్మణాదర్శనేన చ.
ప్రౌండ్రకా శ్చౌఢ్ర ద్రవిడాః
కాంభోజా యవనాః శకాః
పారదాః పహ్లవా శ్చీనాః
కిరాతా దరదాః ఖశాః"
(మనుస్మృతి. 10 అ. 43, 44 శ్లో.)
"కాంభోజాన్ యవనాం శ్చైవ
శకా నారట్టకా నపి
బాహ్లీ కా నృషికాం శ్చైవ
పౌరవా నథ టంకణాన్.”
(రామా. కిష్కిం. 43 స-12 శ్లో.)
“శక కాంభోజ బాహ్లిక
యవనాః పారదాస్తథా "
(మహాభారతం. ద్రోణ. 121 అ. 13 శ్లో.)
“పూర్వే కిరాతా యస్యాం తే
పశ్చిమే యవనాః స్మృతాః"
(విష్ణుపురాణం. 2 అం. 3 అ. 8 శ్లో.)
“సౌవీరాః సైంధవా హూణాః
సాల్వాః కోసలవాసినః
మద్రా రామా స్తథాంబష్ఠాః
పారసీకాదయ స్తథా"
(వి. పు. 2 అం. 3 అ. 17-18 శ్లో.)
ఈ యవనాదులే క్రమముగా పశ్చిమమునకు వ్యాపించి గ్రీకులు మొదలగువారికి కూటస్థులై యుండిరని చెప్పదగి యున్నది.
ఈ సందర్భమున ఈ క్రింది వాక్యములు పరిశీలింపదగి యున్నవి. “The Ramayana, Mahabharatha, Puranas and Brihatsamhita describe the territories on the western boundary of India in detail. Besides the five republics. it also notes the Yavana kingdom on its western side. The republics are: Sindhu in the Eastern Gandhara (Kandahar), Kekaya, Alekhya-sundara. In the Western Gandhara the republics are : Kambhoja (Turangamaya), Darada, Rashtrica, Maga (Saka), Alika Sindhura. In South Madra there are Anta-Kinnara, Madraka; and in Northern Madra there are Turamaya, Taramava, Yaksha etc. ” (Indian Chronology by Dr. D. S. Triveda, M.A.,Ph. D.,P.87) శాసనములలో ఉన్న పేర్లు ఇందు పేర్కొనబడిన కొన్ని రాజ్యముల పేర్లతో కలియుచున్నవి.
577
