విజ్ఞానకోశము - 3
చంద్రగుప్తుడు
శ్రీకృష్ణ నిర్యాణముతో కలియుగ ప్రారంభమయ్యెను (క్రీ. పూ. 3102). అప్పుడే ధర్మరాజు పరీక్షిత్తునకు పట్టాభిషేకముచేసి భార్యతోను, సోదరులతోను మహాప్రస్థానము చేసెను.
పరీక్షిత్తునుండి 28 మంది రాజులు హస్తినాపురమును పరిపాలించిరి. క్రమముగా హస్తినాపుర రాజ్య మంతరించెను. పరీక్షిత్తు సమకాలమున మగధరాజ్యమును జరాసంధ వంశీయుడైన సోమాధి పరిపాలించెను. అప్పుడు మగధరాజ్యమునకు గిరివ్రజము రాజధాని. ఈ రాజవంశమునకు బార్హద్రథ వంశమని పేరు. ఈ వంశములో 22 మంది రాజులు 1006 సంవత్సరములు పరిపాలించిరి - "ఇత్యేతే బార్హద్రథాః భూపతయః వర్షసహస్రమేకం భవిష్యన్తి" (విష్ణుపురాణము - 4 అంశము - 23 అధ్యా). “వర్ష సహస్రమ్” అనునది స్థూలసంఖ్య. ఆయా రాజుల పరిపాలనా కాలగణనమున 1006 సంవత్సరములు వచ్చును (క్రీ. పూ. 2132 వఱకు). హస్తినాపుర రాజ్యము క్రమముగా బలహీనమై మగధరాజ్యము ప్రబల మయ్యెను. బార్హద్రథులలో చివరివాడైన రిపుంజయుని అతని మంత్రియైన మునికుడు సంహరించి తనకుమారుడైన ప్రద్యోతనుని సింహాసన మెక్కించెను (క్రీ. పూ.2132) - “యో౽యం రిపుంజయో నామ బార్హద్రథో౽న్త్యః తస్యామాత్యః మునికోనామ భవిష్యతి. సచైనం స్వామినం హత్వా స్వపుత్రం ప్రద్యోత నామాన మభిషేక్ష్యతి." (వి.పు. 4అం. 24 అధ్యా.)
ప్రద్యోతనుని వంశీయులు ఐదుగురు 138 సంవత్సరములు మగధరాజ్యము నేలిరి. (క్రీ. పూ. 1994 వరకు) - "ఇత్యేతే అష్టత్రింశ దుత్తరమేకశతం పంచ ప్రద్యోతనాః పృథివీం భోక్ష్య న్తి" (వి. పు. 4 అం. 24 అధ్యా.) వారిలో చివరివాడైన నందివర్ధనుని సంహరించి శిశునాగుడు రాజయ్యెను. ఇతని వంశమువారు పదిమంది 360 సంవత్సరములు పరిపాలించిరి (క్రీ. పూ. 1634 వరకు) - "ఇత్యేతే శైశునాగా భూపాలాః త్రీణివర్షశతాని షష్ట్యధికాని భవిష్యన్తి" (వి. పు. 4 అం. 24 అధ్యా). వీరిలో కడపటి వాడైన మహానందికి శూద్ర భార్యయందు జనించిన మహాపద్మనందుడు క్రీ. పూ. 1634 లో రాజయ్యెను- “మహానందిన స్తతః శూద్రా గర్భోద్భవః ... మహాపద్మ నందనామా..... భవిష్యతి (వి. పు. 4 అం. 24 అధ్యా.) ఇతడును, ఇతని యెనిమిదిమంది కుమారులును 100 సంవత్సరములు రాజ్యముచేసిరి (క్రీ.పూ. 1534 వరకు)-“మహాపద్మః, పుత్త్రాశ్చ ఏకం వర్షశత మవనీపతయః భవిష్యన్తి (వి. పు. 4 అం. 24 అధ్యా).
మహాపద్మాభిషేకాత్తు యావ జ్జన్మ పరీక్షితః
ఏక మేవ సహస్రంతు జ్ఞేయం పంచ శతోత్తరమ్.
అను మత్స్యపురాణ వచనమునకు ఈ లెక్క సరిపోవుచున్నది. “ఏక మేవ సహస్రం పంచశతోత్తరం" అనునది స్థూలసంఖ్య-1006+138+360 = 1504 అగును. క్రీ. పూ. 3138 – 1504 = 1634. పై లెక్కప్రకారము మహాపద్మనంద రాజ్యాభిషేకకాలము క్రీ. పూ. 1634 సరిపోవు చున్నది.
చాణక్యుడు (కౌటిల్యుడు) చివరి నందరాజును సంహరించి క్రీ. పూ. 1534 లో చంద్రగుప్త మౌర్యుని సింహాసన మెక్కించెను. “నవ చైతాన్ నందాన్ కౌటిల్యో బ్రాహ్మణః సముద్ధరిష్యతి .... కౌటిల్య ఏవ చన్ద్రగుప్త ముత్పన్నం రాజ్యే౽భిషేక్ష్యతి" (వి. పు. 4 అం. 24 అధ్యా). ఈ మౌర్యవంశమున పండ్రెండుమంది రాజులు 316 సంవత్సరములు రాజ్యము చేసిరి. (క్రీ. పూ. 1218 వరకు.) "ద్వాదశైతే నృపా మౌర్యాః, చంద్రగుప్తాదయో మహీమ్। శతానిత్రీణి భోగ్యన్తి, దశషట్చసమాః కలౌ" (కలియుగ రాజ వృత్తాంతము భా. 2 అధ్యా.)
పై వివరణమును గమనించినచో చంద్రగుప్తమౌర్యుని పట్టాభిషేకము కలిశకము 1568 వ సంవత్సరమునకు సరియగు క్రీ. పూ. 1534 లో జరిగినట్లు స్పష్టము. కాని పాశ్చాత్య పండితులు చంద్రగుప్తమౌర్యుని అలెగ్జాండరు సమకాలికునిగా గ్రహించి అతనిని క్రీ. పూ. 327 కు తీసికొని వచ్చిరి. నిజమునకు మౌర్యుల తరువాత
“దశై తే శుంగరాజానో భోక్ష్యన్తీమాం వసుంధరామ్
శతం పూర్ణం శతే ద్వే చ తేభ్యః కణ్వాన్ గమిష్యతి."
“చత్వార ఏతే భూపాలాః కణ్వగోత్ర సముద్భవాః
ధర్మేణ భోష్యన్తి మహీం పంచాశీతిస్తు వత్సరాన్”
“ఏతే ద్వాత్రింశదాంధ్రాస్తు భోక్ష్యన్తి వసుధామిమామ్
శతాని పంచ పూర్ణాని తేషాం రాజ్యం భవిష్యతి."
(కలియుగ రాజవృత్తాంతము . 3 భా. 2 అ.)
575
