పుట:PadabhamdhaParijathamu.djvu/445

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

కల____కల 419 కల____కల

కలచి యాడు

  • సంక్షోభింప చేయు.

కల నిక్కల యగు

  • కల నిజ మగు.
  • "కలయు నిక్కల యైన కరణి వట్రిల్లె." పండితా. ద్వితీ. మహి. పుట. 62.

కలని నక్క

  • ఎప్పుడు ఎవరు పోతారా, ఎవరికి ఆపద వస్తుందా, మనం దాన్ని స్వార్థానికి ఉపయోగించుకుందామా అని ఎదురు చూచేవాడు.
  • "కలనిన క్కైనయధికారి గలనృపతికి, నేడుదీవులు గొన్న సమృద్ధి లేదు." ఆము. 4. 237.
  • నేటి వాడుకరూపం:
  • గుంతకాడి (కడ) నక్క.
  • గుంత కాడి నక్క అంటే శ్మశానంలో నక్క. అ దెప్పుడూ ఎప్పుడు పీనుగ వస్తుందా అని ఉంటుంది. 'కలనినక్క' యుద్ధభూమిలోది. అది ఎప్పుడు ఎవరు యుద్ధం చేస్తారా అని కాచుకొని ఉంటుంది.
  • "వాడు గుంతకాడి నక్కలా కాచుకొని ఉంటాడు. వానిమాట నమ్మి అన్నదమ్ములు కాట్లాడకండి." వా.

కలను చెప్పు

  • యుద్ధము జరుగు నని, యుద్ధానికి రావలసిన దని చెప్పు. నేడు వాడుకలో 'భోజనానికి చెప్పడం' ఇత్యాదుల వంటిదే ఇది.
  • "హిమవంతంబు నుత్తరంబునం, గలను సెప్పి." కుమా. 10. 177.
  • "కలను చెప్పి మొనల దీర్చి కదిసిన సమయంబున." దశ. 2. 10.
  • "తద్రాజడింభకుల యెదుర బలికి కలను చెప్పి ర మ్మని వీడుకొల్పిన." ఉ. హరి. 4. 170.
  • చూ. యుద్ధము చెప్పు.

కల నైన

  • ఎన్నడూ అలా జరగదు అను సందర్భంలో ఉపయోగించే పలుకుబడి. వాస్తవంలోనే కాదు భావనలో కూడా అనుట.
  • "కలలోన నైన నవ్వుల కైన నా మాట జవదాట వెఱచునో చంద్రవదన." పారి. 1.
  • వాడుకలో రూపం: కలలో నైనా; కలలో కూడా.
  • "కలలో నైనా అతను అబద్ధ మాడడని గట్టిగా చెప్పగలను." వా.
  • "అతను కలలో కూడా ఒకరికి చెడుగు తలపెట్టేవాడు కాదు." వా.
  • చూ. కలలో నైన; కలలో కూడ.

కలపనగంప

  • అభూతకల్పనలు చేయువాడు.
  • "కలపనగంప యీతపసి కాలును నోరును బాదు గాన కె,వ్వలన బరిభ్రమించుచు.." హరివం. పూ. 5. 110.