పుట:Little Masters Sulabha Vyakaranamu.pdf/110

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది

110

ప్రాసయతి : యతిమైత్రికి బదులుగా పాదమందలి రెండవ అక్షరమునకును యతిస్థానము తరువాతి అక్షరమునకును ప్రాసమైత్రి కల్పించుటకు ప్రాసయతియనిపేరు. యతిమైత్రి అచ్చునకు, హల్లునకు రెండింటికి వేరువేరుగా సరిపడవలయును. ప్రాసమైత్రి హల్లునకే సరిపడవలయును. కాని అచ్చులకు మైత్రి అవసరములేదు.

ప్రాసలేని పద్యములుండును గాని యతి లేని పద్యములుండవు. యతికి, విశ్రాంతి, విరతి, విరయము, వళి అనుపేర్లు కలవు. యతికి స్వర ప్రధానము. అనగా పాద ప్రధమాక్షరమునకు, ఆయా నియమిత, యతిస్థానమునందలి అక్షరమునకు హాల్‌మైత్రితో బాటు స్వరమైత్రి కూడ ఉండవలెను.

యతిమైత్రి.

అచ్చులు :

        1) అ - ఆ; ఐ - ఔ - ం, - (య - హ)
        2) ఇ - ఈ; ఋ - ఋ; ఎ - ఏ
        3) ఉ - ఊ; ఒ - ఓ

హల్లులు :

        1) క - ఖ - గ - ఘ
        2) చ - ౘ - ఛ - జ - ౙ - ఝ
               శ - ష - స
        3) ట - ఠ, డ - ఢ
        4) త - థ, ద - ధ
        5) ప - ఫ, బ - భ
        6) ల - ళ
        7) న - ణ
        8) ఱ - ర
        9) మ
       10) పు - పు, బు - భు - ము
           ఇతర యతి విశేషములు గ్రహించవలెను.

సులభ వ్యాకరణము