108
మిగిలిన గణము - లలము, వగణము - జగణము - సగణము - యగణము - మగణములు చంద్రగణములు.
జాతులు - ఉపజాతులు -వృత్తములు
పద్యములు వృత్తములు - జాతులు - ఉపజాతులని మూడు విధములు.
నిసర్గ గణములతో నేర్పడునవి వృత్తములు. దీనికి యతి - ప్రాసనియములు - పాద - అక్షర నియమముండును. ఇట్టివి చంపకమాల - ఉత్పలమాల మొదలైనవి.
జాతులు : ఇందు ప్రతిపాదములోని గణములు నియతములు. కాని క్రమమునకు నియతముండదు.
కందము - ద్విపద మొదలైనవి జాతులు.
మొదటి పాదము మొదటి అక్షరము గురు లఘువులలోనేదియున్నను చివరి వరకు అట్లే యుండవలయును.
ఉపజాతులు : వీటికి ప్రాస నియమము కూడ లేదు. యతిగాని ప్రాసయతిగాని వేయవచ్చును. ఆటవేలది - తేటగీతి - సీసపద్యము ఈ కోవకు చెందినది.
ప్రాసము : ప్రాసమనగా పాదములోని ద్వితీయాక్షరము, ఇందుహల్లు సమానముగా నున్న చాలును. అచ్చుదేనితో కూడియున్న నుండవచ్చును, అనగా మొదటి పాదమున ప్రాసాక్షరము 'కి' యున్నచో తక్కిన పాదములలో 'క' గుణింతములోని ఏఅక్షరమైన ఉండవచ్చును. మొదటి పాదమున ప్రాసాక్షరము, గురువైనచో తక్కిన పాదములందు కూడ గురువే యుండవలయును. లఘువైన లఘువే యుండవలయును. సంయుక్తాక్షరమైన - ద్విత్వాక్షరమైన - బిందుపూర్వకాక్షరములైన - అవే యుండవలయును.
సులభ వ్యాకరణము
