పుట:Kokkookamu.pdf/48

⁠

రస మొలుక న్గనుమూయుచు నసురై పరవశత నొందు రంగన రతులన్.

⁠

తా.⁠

స్త్రీలకు రతికాలమందు కొసరికొసరి మాట్లాడుచు శ్రమనొందక తొట్రు పాటుచేత కలతపడుచు శృంగార ముప్పొంగునట్లు నేత్రములు ముకుళింపజేయుచు బడలికచేత రతియందు మైమరచును.

⁠

శ్లో.⁠

స్త్రీపుంసయోర్విసృష్టిశ్చ లఘుమధ్యచిరోదయా। నవధా రతమేవం స్యాత్ కాలతోపి ప్రమాణవత్॥

⁠

శ్లో.⁠

మందమధ్యమచండాః స్యుర్వేగతోప్యుభయే తథా। వేగః కాముకతా జ్ఞేయస్తేనాపి నవధా రతమ్॥

⁠

శ్లో.⁠

వీర్యం బహక్షతాఘాతసహత్వం రతిలోలతా। చండవేగస్య చిహ్నాని మందవేగే విపర్యయః॥

⁠

శ్లో.⁠

ఏతేషాం మధ్యవేగే తు మధ్యమత్వం సమున్నయేత్। ప్రమాణకాలభావైః స్యురిత్యేనం సప్తవింశతిః॥

⁠

శ్లో.⁠

రతాని తత్ర సామ్యే స్యుః త్రిభిః సురతముత్తమమ్। సర్వవైషమ్యతస్తు స్యాదధమం పశుచేష్టితమ్॥

⁠

శ్లో.⁠

శేషే తు మధ్యమత్వం స్తాదేకత్రాపి జుగుప్సితమ్। అత్యుచ్చ మతినీచం చ సంక్షేపాదితి భాషితమ్॥

⁠

శ్లో.⁠

ఉక్తం మృగ్యాదిభేదానామిదానీం చిహ్నముచ్చతే। స్వభావగుణభేదేన వాత్స్యాయనమతోదితమ్॥

⁠

వ.⁠

ఇంకఁ గాలప్రమాణాదుల ననుసరించి లఘు, మధ్య, మచిరములని రతి త్రివి ధంబై స్త్రీపురుషులకాముకత్వమున మంద, మధ్యమ, చండవేగముల ననుస రించి నవవిధంబు లగు. రతియం దుండెడి యుత్సాహమున నఖక్షతదంతక్షతతా డనంబులచేత వీర్యమును స్తంభింపఁజేసి వేగములను మార్చుకొనుట కాలభావప్ర మాణములనుబట్టి గుర్తెఱుంగవలయు. అందు స్త్రీపురుషలింగంబులు సమంబగు త్రివిధంబులు సమరతంబు లగు. అన్యంబులు విపరీతములై యుచ్చనీచరతంబు లనంబడు. జాతిప్రమాణకాలవేగాదు లెఱుంగక చేయు రతులు పశుచేష్టితంబు లనంబడు. ఈయధమరతంబులు జుగుప్సామూలంబు లగుటచే నత్యుచ్చరతుల నియు నతినీచరతులనియు సంక్షేపముగా వాడఁబడుచున్నవి. ఇంక వాత్యా

⁠