పుట:Kokkookamu.pdf/26

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

హస్తినీజాతిస్త్రీలక్షణము

శ్లో.

అలలితగరురుచ్చైః స్థూలవక్రాంగుళీకం
                        వహతి చరణయుగ్మం కంధరాం హ్రస్వపీనాం౹
కపిలకచకలాప క్రూరచేష్టాతిపీనా
                        ద్విరదమదవిగంధిః స్వాంగకే౽నంగకేచ॥


శ్లో.

ద్విగుణకటుకషాయప్రాయభుగ్వీతలజ్జా
                        లలదతివిపులోష్ఠి దుఃఖసాధ్యాప్రయోగే౹
బహిరపి బహురోమాత్యంతమంతర్విశాలం
                        వహతి జఘనరంధ్రం హస్తినీ గద్గదోక్తిః॥


సీ.

నడువనేరదు వంకపొడవును గలవ్రేళ్ళు
                 గలపాదయుగళంబు గళము కుఱుచ
కపిలవర్ణం బైనకబరీభరము క్రూర
                 చేష్టలు వల మైనచిఱుతయొడలు
కరిమదగంధంబు స్మరగేహతనువులు
                 కటుకషాయము లధికంబుఁ గుడుచు
విపులోష్ఠకఠిన దుర్విటులకుఁ గడఁగూర్చు
                 గద్గదస్వరముఁ జక్కనిమనంబు


గీ.

మీఁదిరోమంబు లల్పంబు మిగులలోఁతు
వెడఁద మదనుండు చరియించు వీడఁబుట్టు
గాఢసంయోగమునఁ గాని కరుఁగ దల్ల
హస్తినీభామ యుగ్రతరాంతసీమ.


తా.

మంచిది గానినడకయు, వంకరయు పొడవైనవ్రేళ్ళుగల పాదములును,
కుఱచయగు మెడయు, కొంచెము పసుపువర్ణముగల వెంట్రుకలును, చెడుపనులును,
చక్కనికుఱుచయగు శరీరమును, యేనుగుమదమువాసనగల భగ దేహములును,
కారము ఉప్పుతో అధికమైనభోజనమును, పెద్దపెదవియు, కఠినులయినవిటకాండ్ర
యందు ప్రీతియు, తొట్రుపాటుగల కంఠధ్వనియు, మంచిమనస్సును, అల్పరో
మములతో మిక్కిలిలోతును విశాలమునుగల భగమున్నూ, కఠినరతులచేత తృప్తి
నొందుటయు, కోపగుణమును గలస్త్రీ హస్తినిజాతిస్త్రీగా నెఱుంగుడు.