గ్రంథాలయ సర్వస్వము. 8 జాతీయములు వీరి మృదూక్తులు, సరసోక్తులు, సొమ్ము. వీరికిగల లోకజ్ఞానమునకు తెణఁగునాడు సాక్షి. “ఇం దాయాబ్రాహ్మణశాఖల వర్తనములు, ఆచారవ్య సహారములు, వేషభాషలు, కవిత్వపు ప స చెడకుండ సా న్యమైనంత నిస్పక్షపాతబుద్ధితో శక్తికొలఁది వర్ణించితి” సని గ్రంథకర్త పీఠిక యందు వ్రాసెను. సంఘవిషయ ములగూర్చి యబాధకములగు చమత్కార కావ్యములు మన దేశ భాషలలో లేకుండుటం జేసి యాకొరతిదీన్పి వీ రుద్యమించిరి. ఈ గ్రంథమునుండియుదాహరణములు: — い ఉ' త్రుళ్లక నీరు కావిమడి దోవతి కమ్ములు వెళ్ళబిళ్ళ కు చ్చెల్లి డికట్టి నీళ్లబుడివెం బొక చేతనుబట్టి దారిలో ఐంద్రజాలిక శక్తి చె నలరునట్టి యామినీయక సుందరి యంధకార సుందరునిగూడి జగ మెల్ల సొలయఁజేసి అంతరిక్ష మంచంబున నతఁడు దాను నేక మౌచంను వేఱుగా వింపరాక చ॥ జిళ్లల లకొత్తుకొంచు నొక చేఁదడికొళ్లయి బెట్టి పెండ్లిప డిలన్ || దిళ్లకు భోజనాన కరుదెంచును వెతిక శేఖరుఁ నడవడుల న్నియోగిసరి నామమునందును లౌక్యమాధ్వు_ వడి, మడిమట్రలందుఁ దుల వెదికుతో నిక వైషవంబు జో ప్పుడు సముదా తభాగవత ఢీ క్లిని యు కి, గోరంత లేదు నల్ ౧శలఁ బొసంగెడిన్ గణకమ్మకు గుమ్మకు అమ్మతమ్మలన్. వనములు, వేషభాషలు, క్రింది తరగతుల వారి స్వభావములు, బుధ నాటకమునందు జిత్రింపబడియున్నవి.
--దాసు దామోదరరావు.
'పిచ్చిపిల్లా! యొక్క రూపునను సుఖించుచుండఁ బ్రబలి. ... చారుచంద్రికా పాండుగ సౌనభూమి హంసతూలి కాతిల్పంబునందుఁ జేరె చల్లగాలి కొఱకు గవాటంబు చెంతఁ గూరుచుండి 'మొగి మున ముంగురులు వాలి యతిశయించి డాగురుమూత లాడుచుండ ... గరుపపుకొ జూడీతో శ్రద్ధ కానరాని చాతురి యెలగ గీతంబు సరి పగతిని బగియునా అండ్ల చక్కని ప్రచుద యొక తె ప్ర్రమద గాంధర్వ రమ వోలెఁ బాడఁజొచ్చె. ... "అకట! యేమందు నీ నిర్దయత్వ మేను ఇన్నిదినములు నన్ను హింసింపనీకుఁ జెల్లునే వచ్చి కాఁగీ పేఁ జేర్పగా దె భావశూన్యుఁడ నేను పడెడు బాధ దేవుఁ డెఱుగును మఱినాకుఁ దెలియునింక భావపిస్తారుఁడవు నీవు ప్రతిభ మీూర ఊహసేయగా లేవొక్కొ యూరకిటు నన్ను బాధింపగాఁ బూనినాఁడ వంతె 3 ... గాక నా ప్రేమ నీ వెఱుంగనిదె చెపుమ! ... ... "ఫ్రో-యెంతి ముఁ ముతోఁ తేజ నిన్నె మానసంబునఁ జేమించి మరియు మరియు నీవె తీయంచు నుండగా నీపథమ్ము గా నలక్ష్యమ్ము సేయు దేవీ కరుణ లేదె? ... పేను మెల్లను మొద అఁటఁ ఔరికీ వైచి మగ చి—యయ్యయో నన్ను నీమాక్కి - మరచి కవచిత్తుఁడవై యుఁడగలవు గాక నేనుమాత్రి మెప్పటికి నిన్విడువజుమ్ము. " • గాలిలో లీనమాచు నా గాన మొండు రూపు కలయట్టితీరు గాఁ ఁపకుండి యఁధ కార సమేతను యామినీర మణిని సఖిలప్రకృతిని మేనఱువఁజేసి యోలలాడించె నీశ్వరలీలకగణి. ... చల్ల చల్లగా గాడ్పురాసాగె మేఘ పంకులు క్రమముగా నభ్రపటలమెల్లఁ గ్రమ్మెనంతటఁ జల్లని గాలి వచ్చెఁ గురి సెనొక జల్లు ప్రకృతితో సర సమాన నెంచెఁ గాఁబోలుఁ దానును నీశ్వరుడు. "
