పుట:రాజవాహనవిజయము (కాకమాని మూర్తి).pdf/148

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

తృతీయాశ్వాసము

133


కేళిక రాజు బాలికవి
కీర్ణకచం బొకచేతఁ జెక్కుచున్.

92

92. ముఖేందు. . .ళికయై = ముఖేందు = ముఖచంద్రునికి. పరిది = పరివేష మై. ఉదార = అతిశయమైన. హారాళిక = హారపఙ్క్తి గలది. (అనఁగా ఊగునప్పు డెగిరిన హారములమధ్యమున ముఖము పరివేషమధ్యచంద్రునివలెఁ గాన్నించెనని.) విహార...పాళిక = విహారలసిత = వనవిహారమువల్లఁ బ్రకాశించుచున్న. అలసతా = మాంద్యముచేతఁ. గ్రసిత = మ్రింగబడిన. అగ్ర = శ్రేష్ఠమైన. ఘర్మవాః = చెమటనీటిచేత, శాలి = ఉప్పుచున్న.కపోలపాళిక = గండస్థలముగలది, వనవిహారమువల్ల చురుకు తగ్గి అందువలన చెమటార్చుకొనిపోవుచున్నదని.

క.

హేలాగతి లీలావతు
లీలాగునఁ జాలలోలదేలా లతికా
డోలా ఖేలావేలా
ధీ లాలిత లగుచుఁ గేలిఁ దేలెడు నెడలన్.

93

93. చాలన్ = విస్తారముగాను. లోలత్ = ఆస్తకములగుచున్న, (ధీశబ్దమునకు విశేషణము.) ఏలాలతికా = ఏలకితీఁగె లనెడు. డోలా = ఉయ్యెలలయొక్క. ఖేలావేలా = క్రీడాసమయమందైన.

క.

వేటాడినపిమ్మటఁ బూ
దోఁటకు నిజమంత్రిసఖులతోఁ జను నృపుఁ డా
పాటలవాటుల నుయ్యా
లాటలఁ బాటిల్లు తటిదపాంగం జూచెన్.

94

94. పాటలవాటులన్ = పాదిరిచెట్ల వరుసలయందు, దపాంగన్ = మెఱుపువలెఁ జలించు క్రీగంటిచూపు గల చిన్నదానిని.

ఉ.

చూచి మరీచి వీచి పదచుంబితబింబవిడంబితాధరం
బీ చనుగబ్బిగుబ్బ వగ లిట్టి విలోచన రోచి యింత చె