పుట:పంచతంత్రము (దూబగుంట నారాయణ).pdf/14

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


చ.

నరుల కపాయదర్శనమునం బ్రభవించిన యావిపత్తియున్
సరవి నుపాయదర్శనవశంబున వచ్చిన కార్యసిద్ధియున్
వెడవున బుద్ధిమంతులు వివేకమునన్ దగునీతిసంపదన్
దిరముగ మున్న కాంతురు మదిం దలపోయుచు నిక్కువంబుగన్.

119


వ.

కావున నిమ్మహీపతికి సంప్రాప్తకాలం బైనవిన్నపంబు చేయుఁదు నెట్లనిన నప్రాప్త
కాలవచనంబు లుపన్యసించి బృహస్పతి యైన నవమానితుం డగు దేశకాలపరిజ్ఞానం
బెఱుంగక గుణహీనులు ప్రయోగించిన సుభాషితంబులు వ్యంగ్యంబు లగు నని
మఱియు నిట్లనియె.

120


క.

తననడవడి సత్పురుషులు, కొనియాడఁగ నుబ్బ కదియ గుణముగఁ దద్వ
ర్తనము న్వదలక యుండిన, మనుజుఁడు పూజ్యుండు జనసమాజములోనన్.

121


వ.

అని మఱియు నిట్లనియె సేవకులు రాజులం గొలువ నెట్లు వచ్చు వారు పర్వతంబులుం
బోలెఁ బ్రకృతివిషములుఁ జలగ్రాహులు నని పలుకవలదు.

122


గీ.

ఎవ్వరెవ్వరియాత్మల కెద్ది హితము, వారివారికి ననుగుణవర్తనమున
బుద్ధిమంతుఁడు శీఘ్రంబ పొసఁగ మెలఁగి, యతని వశ్యునిఁగాఁ జేయు నాక్షణంబ.

123


గీ.

చటులసింహశరభశార్దూలగజముల, వశ్యములుగఁ జేయవచ్చు ననఁగ
నరయ మిగులఁ దద్జ్ఞు లగువారలకు నల్ల, యవనిపతులు వశ్యు లగుట యెంత.

124


వ.

అనినం గరటకుండు దమనకా నీకుఁ కార్యసిద్ధి యయ్యెడు మరుగు మనిన దమన
కుండు పింగళకుసమ్ముఖంబునకుఁ బోయి మ్రొక్కిన నాసీనుంగా నియమించి కృపా
కటాక్షంబు లొలయఁ బింగళకుండు నిన్నుఁ జిరకాలంబునకుఁ బొడగంటిమి భవదా
గమనంబునకు నిమిత్తం బేమని యడిగిన దమనకుండు భవత్పాదపద్మంబులకు నావల
నం బ్రయోజనంబు గలుగుటంజేసి పనివింటి నమాత్యుం డైనవాఁడు దనయేలికకు
నవసరంబు గలయప్పుడు కార్యాకార్యంబు లెఱింగింపఁ బిలువకున్నను గదియవలయు
నేనకా దెట్టిమానవుం డైననుం బార్ధివేంద్రునకు నొక్కొక్కవేళం బ్రయోజనపడు
నని యిట్లనియె.

125


గీ.

కర్ణములతీఁట దంతనిర్ఘర్షణంబు, వేఱుతృణకాష్ఠములఁ గాని తీఱ దనిన
నంగవాక్పాణిపదముల నమరునట్టి నరుఁడు గొఱగాక యుండుట ధరణి గలదె.

126


ఉ.

ఒప్పమి సజ్జనోత్తమున కొక్కయెడన్ బ్రభవించెనేనియున్
దప్పదు ధైర్యవృత్తి సతతంబును బూర్వపథంబు నగ్నిఁ దా
నొప్పర వేల్మిఁ బట్టునెడ నూర్ధ్వముఖంబులు గాక తచ్ఛిఖల్
దప్పి యధోముఖంబు లయి తార్కొన నేర్చునె యెన్నఁడేనియున్.

127