Jump to content

పుట:తెలుగు వాక్యం.pdf/54

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది

40

తెలుగు వాక్యం


(110)

a. వాళ్లింటికి వెళితే సుజాత మంచి కాఫీ ఇచ్చింది.
b. సుబ్బారావు వస్తే సుజాత చివాట్లు పెట్టింది.

2.33 : సంభావ్యమైన వ్యాపారాల మధ్యేకాని, సమాప్తినందిన వ్యాపారాల మధ్య చేదర్థ బోధకత లేదని దీనివల్ల తెలుసుకోవచ్చు. భూతకాలంలో సంభావ్యమైన వ్యాపారాలమధ్య చేదర్థం - (conditionality) బోధించాలంటే సమాప్తిని బోధించని క్రియారూపం ఉండాలి. అలాంటి క్రియ తెలుగులో లేనందువల్ల క్రియా జన్య విశేషణం మీద నిర్మించబడ్డ నామం ఉపయోగించ బడుతుంది. సంభావ్యమాన భూతకాల వ్యాపారాలతో చేదర్థకబోధ చేసేటప్పుడు ఉండు ధాతువును అను ప్రయుక్తం చేసినా అర్థంలో మార్పురాదు.

(111)

a. జ్వరం తగ్గితే కాలేజికి వచ్చేవాడు .
b. జ్వరం తగ్గితే కాలేజీకి వచ్చి ఉండేవాడు.
C. జ్వరం తగ్గి ఉంటే కాలేజికి వచ్చేవాడు.
d. జ్వరం తగ్గి ఉంటే కాలేజికి వచ్చి ఉండేవాడు.

ఈ పైవాక్యాలన్నీ సమానార్థకాలు. వ్యతిరేక చేదర్థకానికి కూడా ఇట్లాంటి అవకాశమే ఉంది. ప్రధానవాక్యంలో ఆఖ్యాతానికి, నామానికి లాగే వ్యతిరేకరూపం ఉంటుంది. ప్రధాన ఉపవాక్యాల రెండిట్లోనూ వ్యతిరేక క్రియ ఉంటే ఈ వ్యతిరేకార్థం వస్తుంది. (111) లో వాక్యాల్లో వ్యక్తమయిన రెండు వ్యాపారాలు జరలేదు. కేవల సంభావ్యాలు. జరిగినదానికి, సంభావ్యానికి వైరుధ్యం (111) వాక్యాల్లో గమనించవచ్చు. భవిష్యత్క్రియా వాక్యాల్లో ఇట్లాంటి వైరుధ్యం ఉండదు.

2.34 : చేదర్థక క్రియ తరవాత కొన్ని ప్రత్యయాల్లాంటి ఆపదాలు ప్రయోగించవచ్చు. అప్పుడు ప్రధానక్రియ నామ్నీకృత మవుతుంది.

(112)

a. జ్వరం తగ్గితేనా వాడు కాలేజికి వచ్చేది ?
b. జ్వరం తగ్గితేకదా వాడు కాలేజికి వచ్చేది ?

ఒక అర్థంలో (112) లో వాక్యాలు (111) లో వాక్యాలకు సమానార్థకాలు. “జ్వరం తగ్గలేదు. కాలేజికి రాలేదు ” అని. రెండోఅర్థంలో కేవల భవిష్యదర్థం ఈ భిన్నార్థబోధకతకి కారణం. (112) లో నామ్నీకృతమైన క్రియారూపం (111) లోని ప్రధాన వాక్యంలో క్రియ అయినా కావచ్చు. కేవల భవిష్యద్బోధక క్రియ అయినా కావచ్చు. (113) లో ఈ క్రమం చూపించబడుతుంది.