పుట:చంద్రాలోకము.pdf/6

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


ములను వక్షోజధారణంబునకు ననఁగఁ
ద్వత్పదైక్యము గనఁగఁ బద్మములు నీటఁ
దపము చేసెడి ననెడి చందమున శర్వ.

38


క.

వలెనను పదంబు మొదలుగఁ
దగ ధ్రువముగ శంకఁ జేసెదను నిశ్చయమన్
పలుకులతోఁ బాసిన వ
ర్తిలు గమ్యోత్ప్రక్ష యనఁగఁ గృతుల మహేశా.

39

అతిశయోక్త్యలంకారము

ఇది ఎనిమిది విధములు. రూపకాతిశయోక్తి, సాపహ్నవాతిశయోక్తి, భేదకాతిశయోక్తి, సంబంధాతిశయోక్తి, అసంబంధాతిశయోక్తి, అక్రమాతిశయోక్తి, చపలాతిశయోక్తి, అత్యంతాతిశయోక్తి.

గీ.

రూపకాతిశయోక్తి పేర్చు నుపమాన
మాత్రము వచించి వర్ణ్యంబు మాటిరేని
నల్ల దొవకవఁ గ్రొవ్వాడి నారసములు
వెలువడె ననంగ లక్ష్యమౌ నలికనేత్ర.

40


గీ.

అగు నవహ్నుతు గర్భత్వ మయ్యెనేని
నదియ సాపహ్నవాఖ్యయౌ యతిశయోక్తి
యుష్మదుక్తుల సుధ వెల్గుచుండ దాని
భ్రాంతు లీక్షించుదురు నిశాభర్తయందు.

41


గీ.

అన్యథా కౢప్తి యద్దాని కయ్యెనేని
భేద కాతిశయోక్తి నాఁ బెంపు మీఱు
వింత యీతని గాంభీర్యవిలసనములు
వింత యీతని ధీరతావిభవ మనఁగ.

42


క.

ఇంబడరు కావ్యములయో
గం బొదవకయుండ యోగకల్పనమైనన్
సంబంధాతిశయోక్తి పు
రిం బలుసౌధములు విధుని స్పృశియించెడి నాన్.

43


గీ.

యోగ మొదవుచునుండి సుయోగ మొదవ
కున్న మును చెప్పునదియయై యొప్పుఁ గృతుల
దాత వీ వగుచుండఁగ ధరణినాథ!
యాదరింపము దివిదద్రుమాలి నాగ.

44


గీ.

అక్రమాతిశయోక్తి ప్రఖ్యాతి కెక్కు
హేతుకార్యంబులకు సహవృత్తి గలుగ
జ్యాపరీరంభణైకదక్షత వహించె
నీ శరంబులు నీ శత్రునృపులతోడ.

45