Jump to content

పుట:కావ్యాలంకారచూడామణి (విన్నకోట పెద్దన).pdf/130

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


క.

ఒనరఁ దృతీయయుఁ బంచమి, యును సప్తమియును దలంప నుచికనిజైకా
ర్ధనియతిఁ జెల్లుం దెలియఁగఁ, ననిరి విభక్త్యర్థవేదు లైనకవీంద్రుల్.

94


గీ.

విశ్వవిభునిచేత విలసిల్లు సిరి కర, వాలభైరవాంకువలనఁ గలుగు
భూరిసిద్ధి రాజనారాయణునియందుఁ, బొడముఁ గవుల కతివిభూతి యనఁగ.

95


క.

పోక చతుర్థీషష్ఠులు, నేకార్థమునందుఁ బలుక నిత్తురు విశ్వ
క్ష్మాకాంతునకుం గృతు లరి, భీకరునకు నిత్త్రు గవులు పృథునీతు లనన్.

96


వ.

మఱియు నంధ్రభాషావిభక్తులకుం గల నామాంతరంబు లెఱింగింతు, స్థావరతిర్య
ఙ్మనుష్యపదవక్త్రి యగు ప్రమావిభక్తికిం గ్రమంబున ముకారంబును డుకారం
బును, ద్వితీయకు నుకారనికారంబులును, దృతీయకుఁ జేత తోడ యనునవియుఁ,
జతుర్థికిం గై కొఱ కనునవియు, బంచమికి వలన పట్టి యుండి కంటె యనునవి
యును, షష్ఠికిం గికుకారంబులును యొక్క లోపల యనుపదములును, సప్తమికి
నందు న యనుపదంబులు నయ్యెఁ దత్ప్రకారంబునకు విభక్తినిరూపణంబు లలవరింతు.

97


క.

ద్రుమ మేచె ద్రుమముఁ జూచెను, ద్రుమమ్ముచే నొప్పె నరుగు ద్రుమమునకై యా
ద్రుమమువలన ఫల మబ్పెను, ద్రుమమున కెనలేదు పువ్వు ద్రుమమం దొప్పున్.

98


వ.

ఇది యేకవచనవిధి.

99


క.

ద్రుమములు ద్రుమములఁ గదిసెను, ద్రుమములచే నీడ గలిగె ద్రుమములపై గం
ధ మమరె ద్రుమములవలనన్, ద్రుమముల కలరారెఁ దాను ద్రుమములయందున్.

100


వ.

ఇట్లు తిర్యక్పదంబులకు యోజించునది.

101


క.

తనయుడు తనయుని గనియెను, దవయునిచేఁ దనయుకొఱకుఁ దనయునివలనన్
దనయునకు ధనము దొరకెను, దనయునియందెల్ల మంచితనములు గలుగున్.

102


క.

తనయులు తనయులఁ బడిసిరి, తనయులచేఁ దనయులకయి దనయులవలనం
దనయులకు మేలు గలిగెను, దనయులయం దనఁగ నివి యుదాహరణంబుల్.

103


క.

కవి యొప్పుఁ గవి భజింతురు, కవిచేఁ గృతు లొదవు సిరియుఁ గవియు గవులకై
కవివలనఁ గల్గుఁ గీర్తులు, కవితతికిం బేరు వెలయుఁ గవివరునందున్.

104


క.

కవులు నుతింతురు కవులం, గవులచేతఁ (?) గవులకొఱకుఁ గవులవలనఁ ద
త్కవులకుఁ బ్రసిద్ధి యలవడుఁ, గవులందుం గాక కావ్యకల్పన గలదే.

105


క.

గురుఁ డధికుఁడు గురుఁ దలఁపుము, గురుచేతం దెలిసి భక్తి కొఱలు గురునకై
గురువలన మేలు చేకుఱు, గురునకు సరి లేదు విద్య గురునం దుండున్.

106