పుట:ఆంధ్రకామందకము (జక్కరాజు వేంకటకవి).pdf/27

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది


క.

అనురక్తులైన మంత్రులఁ
దనరి ప్రజ న్మనుపఁజాలి తనమది శిక్షిం
చినయట్టి రాజవర్యుఁడు
ఘనమగు సిరి ననుభవింపఁగా నేర్చు నిలన్.

30

ఇంద్రియజయప్రకారము

గీ.

అరుల నొంపుచు విషయంపుటడవిలోన
బరువులెత్తెడి నింద్రియభద్రదంతి
జ్ఞాన మనుపేరఁ దగు నంకుశంబుచేత
దనకుఁ గైవసముగఁ జేసికొనఁగవలయు.

31


వ.

అది యెట్లన్నను జీవాత్మప్రయత్నంబువలన స్రక్చందన వనితా
విషయంబులనుం జెందెడికొఱకు మనంబుతోఁ గూడఁ గూడుచు
నుండు, దన్మనంబును భోగ్యవస్తువుల మీఁది లోభంబునఁ జక్షురాదీంద్రి
యంబులను జెంది వానిం బ్రేరింపుచు నుండు. నయ్యింద్రియంబులు
నయ్యర్ధంబులం గ్రహించుచు నుండు. నా జీవాత్మతోడం గూడినప్పుడు
మనంబువలననే యిట్టి ప్రవర్తన సంభవింపుచు నుండు, విజ్ఞానంబును
హృదయంబును జిత్తంబును బుద్ధియును మనఃపర్యాయంబు లనం
బరగుచుండు. నిట్టి జీవాత్మ గలుగుటకు ధర్మాధర్మంబులు నిచ్ఛా
ద్వేషంబులు సుఖదుఃఖంబులుం బ్రయత్నజ్ఞానసంస్కారంబు లనునట్టి
తొమ్మిది గుణంబులు గుఱుతు లగుచు నుండు. నయ్యింద్రియంబులకు
నర్థంబులతోడి సంబంధంబు గలిగియు నొక్కమాటున సిజ్ఞానంబులు
సంభవించకుండుట యెద్ది యదియ యణుమాత్రం బగు మనంబు గలదని
తెలుపుటకు గుఱు తగుచుండు వెండియు.

32


క.

ఎఱుఁగఁబడు నర్థములపై
గుఱియై తగఁ బొడమునట్టి కోరిక లెల్లన్
మెఱసిన మనంబుక్రియలని
నెఱవుగఁ దెలియంగ వలయు నేర్పరు లెందున్.

33