గ్రంథాలయ సర్వస్వము/సంపుటము 1/సంచిక 1/కేంద్రగ్రంథాలయము, బరోడా

కేంద్ర గ్రంథాలయము, బరోడా

బరోడా రాజ్యమునందిది ముఖ్యపుస్తకావారము. దీని కార్యక్రమ నిర్వాహకమునకు శ్రీమహారాజా గయిక్వార్ అమెరికా దేశము నుండి గ్రంథభాండాగార వ్యాపనా కుశలుండగు బోర్డను దొరగారిని పిలిపించెను. బోర్డను దొరగారు ప్రప్రథమమున నొక సంవత్సరముండుటకై కోరఁబడిరి. మరి రెండు సంవత్సరముల వరకు వదలిపెట్టలేదు. బోర్డను దొర యాజమాన్యము క్రింద బరోడా రాష్ట్రము నందెల్ల భాగములను 451 గ్రంధాలయములు స్థాపింపబడినవి. క్రొత్త క్రొత్త పుస్తకనిలయములు స్థాపింపబడనిమాస మొక్కటియును లేదు. తాను స్వయముగ పాటుపడి వ్యాపనముఁ జేయుటయేగాక తత్కార్యమునందనేక యువకులకు బోర్డనుదొర నిరుపమానమగు నావేశమును గలిగించెను.

కేంద్ర గ్రంధాలయమున 57296 గ్రంథములును, 3000 పాఠకులును గలరు. పాఠకుడు ఒక్కనికి సాలునకు 19 గ్రంథముల చొప్పున జదివిరి. అమెరికా దేశమునందలి పురాతన గ్రంథ భాండాగారములుగల బ్రాన్ఫర్డు, కనెక్టికట్ పట్టణములయందలి పాఠకులుగూడ నింతటికంటె విశేషముగాఁ జదివియుండ లేదు.

ఈ భాండాగార చర్యయందనేక శాఖలు కలవు.

1. బాలశాఖ:—ఇందన్ని వయసుల బాలురకు నుపయుక్తములగు పుస్తకములనేకము. వయసు గల బాలురకు బొమ్మల పుస్తకములు విశేషముగా సమకూర్పఁబడినవి. గ్రంధాలయము యొక్క గోడలయందును వస్తుపాఠ బోధకములగు పటము లనేకము లలంకరింపఁబడినవి. పిల్లలకు వినోదముల మూలమున విద్యగరపఁబడుచున్నది. బాలుర లాలించుటయందు స్త్రీల కెక్కువ సామర్థ్యముకలదు గనుక ఈ శాఖ కధ్యక్షపదవికి నొక స్త్రీయే నియమింపఁబడినది.

2. క్రీడలు:—గ్రంధాలయమున క్రీడ లేమిటికని చదువరుల కందరికిని గొప్ప సందేహము కలుగవచ్చును. కాని మనమిప్పుడు యదార్థమును గూర్చి మాట్లాడుచుంటిమి కాని కల్పనా కధలను గూర్చి కాదు. యదార్థమైనను మనకు వింతగానే యున్నది. దీని రహస్యమును దెలిసికొనుట యొక కష్టసాధ్యమైన పనిగాదు. “గ్రంధాలయముయొక్క కార్యక్రమము ద్వివిధము, వినోదపరచుట. విద్యఁగరపుట. గ్రంధాలయమును ద్రొక్కిచూడనిమనుష్యు లనేకులు కలరు. అట్టివారి నాకర్షించుటకు క్రీడలు మిక్కిలి సామర్థ్యము కలవి. ఒకే పనిని చాల సేపు చేయుచుండుట చేత విసుగు జెందిన మనసు గల వారికి క్రీడలు బుద్ధి మాంద్యమునురించి సంతోషమలవరచుటకు సిద్ధౌషధములువంటివి.

3. ప్రదర్శనశాఖ:— మాజిక్ లాంటరన్ (వింతలలాంతరు) మొదలగు యంత్రముల సాహాయమున ననేక విషయములు జనులకుఁ బోధింపఁబడుచున్నవి. ఈ కార్య మొక సంవత్సరము జరిపిచూచుటకుగాను, మహారాజా గయిక్వార్ 10,000 రూప్యము లొసంగెను. రెండుమాసములలో నీశాఖవారు 14 స్థలములలో 36 ప్రదర్శనములనొసంగిరి. ప్రతి ప్రదర్శనమునకును సగటున వేయిమంది జనులు వచ్చి చూచిరి. ఇందు ముఖ్యముగా విదేశపరిశ్రమలను గూర్చి నట్టియు, వ్యవసాయములఁ గూర్చి నట్టియు విషయములు ప్రదర్శింపఁబడుచు వచ్చెను. జనులు వీనియందాదరమును మెండు గౌఁజూపుచువచ్చిరి.

ఈ కేంద్ర గ్రంధాలయమునుగూర్చిన విశేషాంశ మింకొకటికలదు. ఇందు ప్రపంచకమునందంతటనుగల వివిధ పరిశ్రమలను గూర్చిన వివరణ పట్టీలు సంపాదింపఁబడి జాగ్రత్త పెట్టబడినవి. కృషి, పరిశ్రమ, గృహకృత్య విషయములలో నేవిషయములనేనిఁ దెలిసికొనగోరివారును, ఏవస్తువుల నేనిఁ కొనఁగోరు వారును ఆజాబితాలను చూసి సర్వమును గ్రహించవచ్చును.

ఇంతేగాక, యీ గ్రంధాలయాధ్యక్షులు వ్యవసాయపుఁ బనిముట్లను ప్రదర్శనార్థము ప్రతి పట్టణమునకునుఁ బ్రతిపల్లెకును దిప్పి, ప్రజలకు నాటి యుపయోగమును బోధించుచున్నారు.