గ్రంథాలయ సర్వస్వము/సంపుటము 1/సంచిక 1/ఆంధ్రమునందనుస్వారము
ఆంధ్రమునందనుస్వారము
పురాణమి త్యె వనసాధుసర్వం | నచాపి కావ్యం నవ మిత్యవద్యం | సన్తః పరీక్ష్యాన్య తరద్భజన్తె | మూఢ పరప్రత్య య నేయబుద్ధిః॥ యని అభయుక్తోకి కలదు. ప్రాచీనులు చెప్పిన మాత్రాన సాధువనియు, నవీనులు చెప్పిన మాత్రాన నసాధువనియు నెంచక గుణాగుణ వి చారణచేసి సత్పురుషులు గ్రహింతురనియు నట్లు కాకుం డుట మూర్ఖ పద్ధతీయనియు దీని భావము. బాలాదపి ను భాషితమ్మను మాట యీయధనమునే దృఢపఱచుచు న్నది. ప్రియ పాఠకులారా, నేనీదృష్టితోనే త్రిలింగయ ను పత్రిక యందుండిన “ఆంధ్రము నందనుస్వార కలదా ” యను వ్యాసమును జదివితిని. అవ్యాసములో వక్తవ్యాం శమునకు ముందు గానుండు కొన్నిమాటల న్యాయదృష్టి లో నంగీకరించితిని. అవసరమైనను గాకపోయినను బ్రా చీనార్యులను సంస్కృత వ్యాకరణ రచయితలగు పాణి న్యాదులఁజేసిన స్తుతికి మిగుల సంతసించితిని. ఆంధ్ర వైయాకరణుల కేమి, ఆధునిక కేవల సంస్కృత వ్యాక రణాభిజులకేమి, కొంత యజాన మాగోపించినను వీరు చూపింపఁబోవు నపూర్వ విషయము గ్రహించుటకై సై చితిని. చివరకు నామతమిందు పైఁ దెలుపవలసిన యవస రము గన్పట్టినందున, నాపనికిఁ బూనితిని. वै ఆవ్యాసమెంత పొడుగుగ నుండినను దాని సారమి ది:_ “ఆంధ్రము నందను స్వారము లేదు. ఙ, ఞ, లున్నవి. అను స్వారమునకు కవర్గము పరమగుచో, 'జ' కారమును చ వర్గము పరమగుచో 'ఇ ' కారమును, ట వర్గము పర మగుచో'ణ' కారమును, త వర్గము పరమగులో 'నీ' కా రమును (ప్ర' వర్ణము పరమగుచో మ, కారమును స్వారస్థానమందు వ్రాయవలయును. ప, గజ్జి, కణ్ణ, కన్హ, చమ్బు యధాశ్రమముగా నుదాహరణములు, మా క్ష్మదృష్టితో విచారించిన నుచ్చారణ స్థానముల బట్టి, బోధ కాఁగలదు. పాణినీయములోని "నశ్చాపదాన్త స్య ఝలి,” “మోనుస్వారః," అను సూత్రములచే నిరనునా సీకలగు స్పశకాలు నూమ్మలు పరమగునపుడు ఆపదాన్త నకారమునకును పదాన్తమందుఁ గూడ మకారమునకును అను స్వారమువచ్చును. “అను స్వారస్యయయి పరసవ ర్ణః” అను సూత్రముచే నీయనుస్వారమునకు స్పళలు సంతస్థలములు పరనుగు నపుడు క్రమముగా ఙ, ఞ, ణ, న, మ, లగును. లక్ష్యములు, అజ్కితము, ఆఖ్చితము, కుణ్ణితము, శానము, గుమ్భితము అని వ్రాయుట సాధు వు గాని, అంకితము, అంచితము, కుంఠితము శాంతము, గుంభితము అనునవి యెట్లు సాధువులు గావో అట్లే పంగ, గంజి, కండ, కంత, చంబు అనునవి కూడ సాధువులు గావు." కాని సంస్కృతమున నింకొకటి విచారణీయాంశము గలదు. “హిపదా స్తస్యయను సూత్రముచే పదార్తమ గు ననుస్వారమునకు వర్గీయములు పరమైనచోఁ బరవసవ ర్ఘము కంసబ్జఘాన యనియు ననుస్వార ఘటితరూపము కంసంజఘాన యనునదియు సాధువే. కానీ సంస్కృత మును, తద్వైయాకరణులఁ బ్రమాణముగాఁ గొనిన మన ము “దృతంచ బిందుస్యాత్,” “ప్రధమా విభక్తి కమో ర్బిందుశ్చ” యను సూత్రములచే పదాన్త నకార మకా రములకు బిందువులను వచ్చెంగమలాక్షుఁడు భయంపడి యనువాని నొప్పుకొనవలయుఁ గదా. అట్లయిన నాంధ్ర మున ననుస్వారమున్నదని యైన ననవలె, లేనిచో సంస్కృత వ్యాకరణ ప్రణీతయగు పాణినికిం గొంత య జ్ఞత నారోపింపవలయును. గీర్వాణ వ్యాకరణ ప్రణేశల నం త పెద్దగాఁ బొగడిన మీరలాయన కజత నారోపిం పఁజాలరు. కాన నాంధ్రమున ననుస్వారమున్న దనియొప్పు కొనుఁడు. ఇంక పంగ యనునట్టి యేక పదములుండునవి యను స్వారములా పంచమ వర్ణములా? "తస్యస్యాచ్చి పూర్ణ బిన్దురపి” “షవక్త్రం శత్రేతే," ఇత్యాది నూ త్రములు తప్పులని చెప్పిన యాక్షేపము తప్పా కాదా యని విచారింపవలయును. అనుస్వారమునకు స్థానము కేవలనాసిక, వర్గీయ పంచమవర్ణములకు నాసిక, త త్త ద్వర్గ స్థానములగు జకారమునకుఁ గంఠము, ఇ-కారమునకుఁ దాలువు, ణకారమునకు మూర్ధము, నకారమునకు దన్తము, మకారమున కోష్టములు స్థానములు గలవు. కానఁ పంగయనునప్పుడు, అనుస్వారము కేవలము నాసిక చేత నే యుచ్చరింపఁబడినను, తదవ్యవహితో త్తర వర్తి యగు గకారమునకున్న కంఠస్థాన మీయనుస్వార నాసికా స్థానముతోఁ గూడఁ జేరినట్లు దోచుటచే వారి కట్లు భ్రమకలిగెను. అనుస్వారమునకుఁ నాసికయు దానికిఁ బరమగు శకారమునకు గంఠము, రెండు సంహిత గా నుచ్చరింపఁబడుచున్నవి యని యనుకొని సూక్ష్మదృష్టి తోఁ జూడుఁడు, పంగ యనుచో (జ' కారమే లేదు, యనుస్వారమే యున్న దియని మీకు బోధయగు, ఁజ'కారమే యున్న యెడల నాసికా స్థానమైనతరువాత కంఠము జకారమున కొకసారియు గకారమున కొకసారియు వినియోగింపఁ బడనగు. అట్లు రెండుసార్లు కంఠ ముపయోగింపఁ బడుచున్నదా? లేదు. సంస్కృతములోననో ఙ ఞ లం ప్రత్యేకమున్నవి. జఞులు హల్లులు ప్రాణులు, ప్రాణులు ప్రాణములతో ఁగూడి వ్యవహరింపఁబడనగు, జకారము ప్రత్యజ్ఞాత్మా. ఇకారము ప్రజ్ఞాయాచా, యనుచో న చ్చులతోఁగలసి ప్రత్యేక వణములై వ్యవహరింపఁబడ చున్నవి. ఇచ్చోనయినఁ దెలుఁగున బ్రత్యేక మచ్చు తోఁగలసి ఙ ఞ లు కానవచ్చునా ? అట్లు లేనిచో దీని జీతా ప్రతిమలఁ జేర్చినచో లాభమేమో మృగ్యము. సంస్కృతముననో అక్క ఈః, అఖ్కితః ఇత్యాదులయందుండు ఙ ఇ లు లక్ష్యాంతరములయందు ప్రకృతిసిద్ధ ములై యిచ్చట నను స్వారస్థానమం దాదేశముగావచ్చినవి గాని స్వతసిద్ధములు గావు. అకి, అఖ్చి ధాతువుల వలనఁబుట్టిన యీ రూపములు మొదలు నకారము గలవి యని తజ్ఞులకు విభేదము. గంజి, పంగ లలో నుండునవి నకారమనిగాని ఙ ఞ- లనిగాని సప్రమాణముగా వ్యుత్పత్తి ననుసరించి మీరు చూపింపలేదు గనుకను అనుస్వారమున కుండవలసిన నాసికామాత్రమే పైవణ౯ ములకుండిన కంఠాదిస్థానములతో సేకీభవించిన ననుభవసిద్ధమగు సుఖోచ్చారణము సిద్దించుచున్నది గనుకను ననుస్వార మనియే యొప్పుకొనక తప్పదు. స్థూలదృష్టితో విచారించినను మీ మతమం ఉంకొకతప్పు గలదు. అనుస్వారము లేదనిన నథణ మెక్కడిది ? అదియు లేదందురా, అతిసాహసము. ఉన్న దందురా దేనికధణము ? దీనికిఁ బూణ మేది ? నకార స్థానికము పూణము. దానికి లోపము ప్రాపించినపు డధణమని వైయాకరణులు వ్యవహరించిరి. కానీ నాంధ్రమునం దధ పూణానుస్వారములున్నవనియు ఙ ఞ లు లేవనియుఁ జెప్పినది సర్వమనవద్యము, నిర్వికారదృష్టితో నీవ్యాసమును జూచిన సత్యము గోచరమగుననియెంచి శాస్త్రీయ చర్చ నొకింతఁజూపి వి రమించుచున్నాడను,
తత్ - సత్.