అపరాధవిచారణ కథ
207
రాజు - ఒండు రెండు భేదములం జెప్పుడు.
న్యాయ - మృగదత్తుని భార్య చక్కనిదఁట. సురూపుఁడును మిక్కిలి చక్కని వాడఁట ఆమె యతనిని మోహించి సాంకేతిక మేరుపరచి తనయింటికి రమ్మనినదఁట ఆ గుట్టు మృగదత్తుఁడు గ్రహించినంతదన్ను బలవంతము చేయచున్నాడని మగ నికిఁ జెప్పి చంపించినదని చెప్పుదురు. కాంతలు బొంకులకు నెలవులుగదా?
రాజు - మఱియొక విధమెట్టిది?
న్యాయ -- రాజే దానిని బలవంతపరచెనని కొందరుచెప్పుదురు. నిజము భగవం తునకుఁ దెలియును విన్నమాటగాని నేనుజూచిన మాటకాదు. ఎట్లయిన వారు రాజుం జంపినమాట వాస్తవము రాజద్రోహాపరాధము వారి నెత్తిపై నున్నది.
రాజు - సురూపునకు సంతతిలేదా?
మృగ - లేదు. లేదు చక్రవర్తియే ప్రతినిధి నేర్పరచిరి. అదియుఁ మీయధి కారములోనే జరుగునని వినియుంటిమి.
రాజు - కానిండు. ఇందు మృగదత్తుఁడెవ్వఁడు?
న్యాయ - (ముందరికివచ్చి) నేను సామి నేను.
రాజు - నీతండ్రి పేరేమి?
మృగ - గురుదత్తుఁడు సామి.
రాజు - గదాధరుడెవ్వఁడు?
గదా - (ముందరికివచ్చి) నేను.
రాజు - కులమేమి?
గదా - బ్రాహ్మణులము?
రాజు - నీవేమి చదువుకొంటివి?
గదా - మాతండ్రి బిచ్చమెత్తికొనుటచే నాకు విద్యవచ్చినదికాదు.
రాజు - అటు నిలువుము. కుముదాంగదుఁడవు నీవేనా.
కుము - (ముందరకు వచ్చి) నేనే దేవా?
రాజు - నీయల్లుడుఁను గూతురుఁను సురూపుని జంపిరఁట నిజమేనా.
కుముదా - సురూపుఁడెవ్వఁడు బాబూ?
రాజు - మీరాజు
కుము - అదియా? నాకుఁ దెలియదు తండ్రి.
రాజు - సరే? మీరవ్వలకుఁ బొండు. రేపు విమర్శింతుము అప్పటికి రండు అని యాజ్ఞాపించెను.