పంచతంత్రము (బైచరాజు)/చతుర్థాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
పంచతంత్రము
చతుర్థాశ్వాసము
| 1 |
వ. | దేవా లబ్ధనాశనాభిధానచతుర్ధతంత్ర మాకర్ణింపు మధీతనీతిశాస్త్రమర్ముం డవ్విష్ణు | 2 |
క. | పరకపటాలాపపరం, పర కేర్పడ భ్రమసి విడుచు ప్రాప్తార్థముగా | 3 |
క. | నావిని రాజకుమారకు, లావిప్రవతంసుఁ బలికి రది యెట్లు వయ | 4 |
సీ. | నీరదపథికపానీయనికేతంబు మేదినీయువతికటీదుకూల | |
తే. | ముగ్రశతధారధారాసమగ్రభీతి, పరవశాగత బహుకుభృద్భరణనిపుణ | 5 |
సీ. | ఇమ్మహాగాంభీర్య మెవ్వని కొదవు నీవాహినీభరణ మెవ్వనికిఁ గలుగు | |
తే. | నీలలితరాజసన్మాన మెవ్వనికి లభించు నెవ్వని కిట్టియొప్పిదము నిత్య | 6 |
క. | అపరిమితం బుడుపతర, ణ్యుపసక్తం బఖిలజలధరోపాస్యం బా | 7 |
క. | ఆనీరధితటమువ బహు, మానుం డనువాఁడు వృద్ధమర్కటుఁడు మహా | 8 |
ఉ. | వానికిఁ గంటిలో నెరసువంటివిరోధి సమీపపర్వత | 9 |
క. | కైకొనఁగలబహుమానుం, డాకంఠక్రోధవివశుఁడై ప్రతివీరా | 10 |
క. | ఆహవ మొనరించె సము, త్సాహత నిరువాఁగు దొడరి దంతాదంతిన్ | 11 |
శా. | లావు ల్పేర్కొని నొంతు రుర్విఁ బిడికిళ్ళం ద్రెళ్ళ పార్శ్వాచల | 12 |
క. | చఱతురు పెడచేతులనోఁ, గఱతురు తెరనోళ్ళఁ బిసితఖండంబులు రా | 13 |
క. | విరసము నెఱసాహసమున్, బురిగొన ని ట్లుభయసైన్యములు పోర న్ర | 14 |
వ. | ఆప్లవంగసంగరం బావిష్కృతారుణంబు నవ్యక్తతారకంబు నగుచు నహర్ముఖం | 14 |
క. | అంతఁ దనఘనబలంబులు, పంతము దిగనాడి యోడి పఱచిన సంవ | 16 |
తే. | అప్పు డూర్ధ్వశిఖుం డైనయనిలసఖుఁడు, పోలె మత్తామ్రముఖుఁడు చూపులన నతిస్ఫు | 17 |
చ. | తఱిమి వధింప శత్రునకుఁ దానసమీకసమీకరంతయై | |
| బెఱిఁగియుఁ జావ నేల యిపు డీ వన నబ్బహుమానుఁ డోరి ద | 18 |
క. | పందకుఁ గాక పలాయన, కందళిసాహసునియందు గలుగునె యని మి | 19 |
క. | మఱియొకకుటవిటపంబునఁ, జఱచి ఘనక్రోధదృష్టి సమకొన ముష్టిన్ | 20 |
క. | బలవంతు మాల్యవంతుం, జలధికడం గడఁగి నొంప సమయింపంగాఁ | 21 |
తే. | కూల్చి చంపక యుసురుతోఁగూడ నతని, నతనికాంతాళిఁ గైకొని యతులగతులఁ | 22 |
క. | కొండొకకాలమునకుఁ గపి, మండలపతి మూర్ఛఁ దేఱి మహిరహితోఁ గూ | 23 |
వ. | అగణ్యదాక్షిణ్యాభిముఖుం డగుతామ్రముఖుం డబ్బహుమాను నన్వర్థనాముఁ | 24 |
చ. | జరఠకపీంద్రుఁ డట్లరిగి సాగరతీరమునందు మానితాం | 25 |
క. | పరికించి యయ్యదుంబర, తరువెక్కి తదీయపక్వతరఫలసేవా | 26 |
క. | అలకపిచేతిపచేళిమ, ఫలము ప్రమాదమున జారి పాథోధిజలం | 27 |
క. | ఆనినదము కర్ణంబుల, కానందవిధావిధాయి యగుటయు గణనా | 28 |
క. | వనచరకరముక్తములై, వనధింబడు మేడిపండ్ల వారణ లోలో | 29 |
క. | అధికతమోదుంబరఫల, మధురరుచిం జొక్కి శింశుమారము మాసా | 30 |
చ. | క్రకచునిభార్య కూర్మిచెలిఁ గన్గొని యిట్లనుఁ బ్రాణవల్లభుం | |
| తికమకమైతి నా నెగులుఁ దీర్పుము నీ విపు డేఁగి చూచి నా | 31 |
క. | ఒకచో వికచోదుంబర, నికటంబున ముసలిక్రోతి నెయ్యంబునఁ బా | 32 |
చ. | చెలువఱియున్నకూర్మిచెలిఁ జేరి వినం గన గ్రొత్తలైన వో | 33 |
క. | నే నెఱుకచేయుకొఱ కిట, వెనువెనుకకు వచ్చివచ్చి వెలఁది కొలందిన్ | 34 |
క. | నావిని కాఁపుర మెటువలె, నీవిధమునఁ బ్రాణనాథుఁ డితరస్త్రీమై | 35 |
చ. | కనుఁగవ నశ్రులోడికలు గట్టఁగఁ దైలనిషిక్తయై నిజా | 36 |
ఉ. | ఒండొకభంగిఁ దోఁచుటయు నుల్లము ఝల్లని పల్కె శింశుమా | 37 |
క. | అది యట్టిద యప్పనికిం, బొదరగుటం దూతి ప్రీతిఁ బురికొనఁ బలికెన్ | 38 |
క. | మందులు దెమ్ముని చెప్పిన, మందులు నినుఁ గొలుచుభటులు మాతోఁ దమలో | 39 |
క. | నావిని క్రకచుం డను మ, జ్జీవము లౌషధము లయినఁ జేడియ కీలో | 40 |
క. | అని కూర్మి తేటపడఁ బ, ల్కినపల్కులు శింశుమారి గెంటనివేడ్కన్ | 41 |
క. | ఎలనాఁగరోగ మణఁపం, గలమందులు చెప్పుఁడనిన ఘనశాస్త్రకళా | 42 |
క. | అది ముదిత కొసఁగకున్నన్, బ్రతుకదు చెడచెడఁగరాదు పరిణామమనన్ | 43 |
క. | బహుమానుం డొకఁ డున్నాఁ, డహితుఁడు గాఁ డతఁడు హితుఁడు హాహా ముక్త | 44 |
చ. | నిరతము విశ్వసించు నతినిర్మలచిత్తున కెగ్గుసేయుకా | 45 |
చ. | కడపట భార్యనిల్కడకుఁ గాఁ జెలికానికి నెగ్గుసేఁత యె | 46 |
వ. | అని నిశ్చయించి బహుమానవధోద్యోగంబునం దిరిగి వచ్చె నప్పు డుప్పొంగుసమ్మ | 47 |
క. | క్రకచావికచాదృతియొ, ద్దకుఁ గ్రమ్మర నరుగుదెంచెదవు కులకాంతా | 48 |
ఉ. | ఏను భవన్నియోగమున నేగి ఫలంబులు కాను కిచ్చినన్ | 49 |
చ. | తనరు ననూనధామతిమిధామతటంబున లెక్క కెక్కుడౌ | 50 |
చ. | మఱువఁగ రానిసఖ్య మది మాటలు వేయును నేల పుట్టి | 51 |
ఉ. | చెప్పిన నంతరంగమున సింగఁడు బూకఁడునై ప్రియంబు సొం | |
| పృప్ప సుహృత్తముం డయిన యాయన నింటికిఁ దెచ్చి వేల్పు నే | 52 |
ఉ. | ఎక్కతి మేడిపై నిలువ నేటికి నేఁటికిఁ గాదు నిల్చుఁగా | 53 |
క. | కారణవిముఖంబై యుప, కారముఁ గావింపలేరుగద లోకము కై | 54 |
క. | కపివర నీచే నందిన, యుపకారపుటప్పుఁ దీర్సనోప న్గరుణా | 55 |
క. | ఇలువాడి మ్రుగ్గులిడి కూ,రలు గూ ళ్లమరించి యేల రాఁడాయెనొకో | 56 |
క. | రారానిచోటు గాదు కృ, పారాజితపిచ్చుకుంటుపైఁ బర్వినభా | 57 |
వ. | ప్లవంగపుంగవుండు. | 58 |
ఉ. | రాసిరణం బొనర్చి నిజరాజ్యముఁ గైకొని నన్ను గాసి గాఁ | 59 |
క. | అనఘా నీనిలయమునకుఁ, జనుదెంచెద మీకుఁ గాక జలసంచారం | 60 |
క. | నీవాక్యము లుచితంబులు, గావె పయోవిహృతి యేడఁ గపు లేడ యెటే | 61 |
వ. | తద్భాషితంబులు మాయాదూషితంబు లగు టెఱుంగక. | 62 |
చ. | మెఱసి యుదుంబరద్రుమముమీఁద వసించినకీశరాజు చే | 63 |
క. | నీరము తెరువునఁ గొండొక, దూరము చని యలసి నిలిచి దుర్దాంతవిషా | 64 |
ఉ. | న న్నితఁ డంతరంగమున నమ్మి యయో చనుదెంచుచున్నవాఁ | 65 |
క. | నడవడి పురుషుని భారం, బిడి భూరివృషంబు ఱాత హేమము నొఱయం | 66 |
క. | పరమద్రోహపురస్సరంబులు నయోపాయక్రియాదూరము | 67 |
క. | ఈమనసులు గలిగిన మహి, ళామాయామయతరోక్తులకు లోనై య | 68 |
క. | అలక్రకచుఁ డల్లనల్లనఁ, బలుకఁగ విని వానరాధిపతి భూరిభయా | 69 |
క. | ధృతిఁ గ్రకచుఁ డపుడ దత్త, ప్రతివచనుం డగుచు నుఱకపఱచుచునుండన్ | 70 |
క. | భీతి ప్రవాహ మతిధృతి, సేతువుచే నాఁగి పలికె చెలికాఁడా నీ | 71 |
క. | ఇది వినవలతుం జెపుమా, మది వొదలఁగ ననిన శింశుమారుఁడు పలికెన్ | 72 |
సీ. | భార్యలేక యొనర్చుపండుపు దండువు కులకాంత పెట్టనికూడు గీడు | |
తే. | ముద్దుకులకాంతసుద్దు లేప్రొద్దు వినని, చెవులు గవులు వృథా వేయుఁ జెప్ప నేల | 73 |
క. | నావిని బహుమానుఁడు బా, ష్పావృతముఖుఁ డగుచు వాని కనుఁ గ్రకచా నీ | 74 |
క. | చెప్పిరి వానరహృదయం, బప్పనికి నవశ్య మనుచు నగదంకారు | 75 |
క. | నగచరుఁ డది విని నెఱఁబం, డ్లిగిలిచి వడవడ వడంకి యెదపడి చెడితిన్ | 76 |
క. | దారుణగహనంబున నా, హా రోఁతలఁ బెట్టు ముదిమి నసురుసురై కా | 77 |
క. | భీమాటవిలో నున్నం, గామాంధుని బొదవుబాతకంబులు రాజ | 78 |
క. | చిరకాల మరిగె సురిగెం, దరుణిమ యిక నేడ గామతంత్రం బనుచున్ | 79 |
చ. | క్రకచుని చూచి వానరశిఖామణి యిట్లను నీవిచార మే | 80 |
ఉ. | చెప్పిన నాయుదుంబరపుఁజెట్టున నెప్పుడు దాచియుందు నొ | 81 |
క. | హృదయము దరువున నున్నది, గద నాకాయమున లేదుగద మునుగా నా | 82 |
సీ. | ధర్మార్థకామచింతకులకు భూదేవధారుణీవరవధూదర్శనములఁ | |
తే. | యనుచు బహుమానుఁ డాడుమాయామయోక్తు, లాగమోక్తులుగా నప్పు డాత్మఁ దలఁచి | 83 |
క. | కసినుస నాఁకట ఫలము, ల్మెసవుచు జలి విడిచి మేడిమీఁద న్మోదం | 84 |
చ. | కుజమున నున్నవానరునిగుండియ దండియశంబు నీకుఁగా | |
| కుజముననుండు వానరునిగుండియ యెక్కడిజోలిపొ మ్మిసీ. | 86 |
చ. | స్తుతులఁ గరంచి నాగృహము జూతువు రమ్మని తోడుకొంచుఁబో | 87 |
క. | కదలు మిఁక ననినఁ గ్రకచుం డెదపడి యేవలన మోసమెఱుఁగనినను ని | 88 |
వ. | బహుమానుండు. | 89 |
క. | దొరకిన నను విడుచుట క, బ్బురపడకుము నీకుఁ దోడుపోయినధరణీ | 90 |
క. | నానీరచారుఁ డాబహు, మానున కిట్లనియెఁ దెలుపుమా వినవలతున్ | 91 |
సీ. | అనిన శాఖామృగాధ్యక్షుఁ డాక్రకచుని గనుఁగొని పలికె నిక్కథ వినంగ | |
ఆ. | నట్లు కొంతకాల మరిగిన నపరంజి, పసిఁడి కలరుతావివలె మనోజ్ఞ | 92 |
మ. | సితరోచిర్ముఖికప్పుగొప్పు సుమనస్స్నేహం బధిష్ఠించి కృ | 93 |
శా. | బింబోష్ఠంబు మధూద్ధతంబు పరహృద్భేదు ల్కటాక్షంబు లా | 94 |
శా. | లీల న్రాగరసోధయస్ఫురణ దాల్చెన్ మైజగద్గీతస | 95 |
మ. | అతిభాస్వత్తరకాంచనంబు చెలినాసాగ్రంబు కల్యాణ మా | 96 |
క. | తనకుఁ బయోధరధృతి వ్రేఁ, గని మి న్నెలనాఁగమధ్య మయ్యె న టైనన్ | 97 |
క. | పరమాణువు పరమమహ, త్పరిపూర్తి న్గోచరించుపరమమహత్తున్ | 98 |
క. | కన్నులకు మొగము చాలదు, చన్నులకు నురస్థలంబు చాలదు వెన్నుం | 99 |
వ. | ఈదృగ్విలాసధన్య యగునారాజకన్య చకోరికాపరివృత యగుచంద్రికయుంబోలె | 100 |
సీ. | చిఱుతకెంజడలఁ గీల్చినజాతిపటికంబు గళమున రుద్రాక్షకంఠమాల | |
తే. | భసితభస్త్రిక పులితోలుపచ్చడంబు, నాగబెత్తము దంతపుయోగనాగ | 101 |
క. | ఏతెంచినఁ గాంచి ధరి, త్రీ లనాథుఁడు హృదంకురితనిర్ణిద్ర | 102 |
క. | వినయమునఁ దెచ్చి కనకా, సనమున నిడి రాజు పలికె సదయా మీచూ | 103 |
క. | రాజకుమారులలో రతి, రాజకుమారుల సురూపరసవిక్రమల | 104 |
క. | ఆసర్వజ్ఞున కపర, వ్యాసా కులగోత్రజాత యగునీసుత ను | 105 |
క. | ఇలఁగలరాజకుమారుల, దెలివిపడం దిరిగిచూచితిని బాటలపూ | |
| ర్నిలయుఁడు జయసేనుఁ డనం, గలఁ డాతఁడు నీకుమారికకుఁ దగుఁ గూర్పన్. | 106 |
క. | ఆత్రైలోక్యశ్లోకిత, గాత్రుఁ బ్రశంసింప నేల కనుఁగొను మనుచుం | 107 |
వ. | ఇచ్చినం బుచ్చుకొని యచ్చిత్రరూపంబుఁ జూచి యచ్చెరువంది యమ్మనోహరా | 108 |
క. | జనపతి మునిపతిఁ బూజా, వినుతి నతిక్రియలఁ బల్లవిలఁజేసి ప్రియం | 109 |
ఆ. | అట్లు రాకాజపుత్రి యాచిత్రరూపంబు, గన్ను దనియఁజూచి కంకదఘ్న | 110 |
వ. | చింతించుచుండ నెచ్చెలు లారామంబునకుం గొని చని. | 111 |
సీ. | కలకంఠి కతిశయోత్కలికావిలాసంబుఁ దార్పదే యారామధామకేళి | |
తే. | సడలెనుగదమ్మ లావుకాంచనకలాప, పరిచయము మానెనమ్మ దెప్పరపువంత | 112 |
వ. | అని నెచ్చెలు లచ్చెలి నాలోకించి సుముఖిగాఁ జేయువారయి శిలీముఖప్రముఖం | 113 |
చ. | కరటులపొందునం గడపుఁగాలము బల్లవసంగమంబున | 114 |
చ. | కలగుణము ల్ద్యజించి పలుగాకులవంటి ననంగవచ్చు నే | 115 |
మ. | మురిపంబుల్ గలమిండతేటికడియంబుల్ మారుతోక్షభ్రమిం | |
| కురిసెం బుష్పరసైక్షవంబు చిగురాకుం గొప్పెర ల్నిండగన్. | 116 |
చ. | సరసులలో సువర్ణపరిషక్తములై కనుపట్టుకోశముల్ | 117 |
మ. | గమకంపుంబసనేలపై దిగినశాఖల్ హస్తపాద్విభ్రమా | 118 |
ఉ. | ఉన్నతి నంబరం బొరసి యొచ్చె మొకింతయులేక కొమ్మలం | 119 |
చ. | చదువులమేలు లేదొ శుకసంతతి గాదొ వినీతిరీతి చా | 120 |
చ. | సరళగభీరశబ్దఘనసారసమృద్ధిఁ బ్రసిద్ధిగన్నయా | 121 |
క. | నిరుపమఘనరసపుష్టీ, స్ఫురణం బాదములు మెఱయ భూభువనమునన్ | 122 |
క. | విరికొఱవులఁ బథికపరం, పర జూడుంజూడు మిట్టిపరుషపలాశో | 123 |
చ. | గళితఫలాశఁ బూజకలికాచ్ఛలనంబున విస్ఫులింగము | 124 |
ఉ. | వేవెడఁగేల డీలు పడవ్రేసినఁ బైఁబడ వక్ర్రశీధుని | 125 |
సీ. | నెలఁత నీపలుకులో నిది కర్ణికారంబు వనిత నీనగ వెఱింగినది పొన్న | |
తే. | అతివ యుష్మత్పదగ్రహాశ్రితము పొగడ, యువిద వావిలి యలరు నీయుసురు కలిసు | 126 |
సీ. | ఘనసుమనఃకులంబున నెట్లు పుట్టెనో యొరులచేరువ నున్న నుడుకుఁ జూపు | |
తే. | ననుచు బెనుచూరపోలె జెల్లాట మెసఁగ, నసమకుసుమాపచయకౌతుకాప్తి నడరి | 127 |
ఉ. | కోయెలనోరుసోఁకనిచిగుళ్లు నికారపుఁజిల్క భిన్నము | 128 |
సీ. | కలకంఠముల నోరికడిదివ్వవలె నంచుఁ జికిలిగుబ్బెతలు గోసిరి చిగుళ్లు | |
తే. | అతనువిలు మూలవేయింతమని సుధార, సాధరలు తానిపూవుల నపహరించి | 129 |
సీ. | మోమాటనలరుతమ్ములతావు లగలింప గనుసన్న మనుఝషకముల నలపఁ | |
తే. | జరణముల నాశ్రయించినసన్మరాళ, నీడజములపయోభూతి నేలఁగలప | |
| నెత్తుకొని రెంతనిర్దయు లీలతాంగు, లనఁగఁ గంకేళికాంక్షఁ గా లాఁగ కరిగి. | 130 |
ఉ. | చేరువ గాంచి రక్కలికిచేడియ లవ్వనపాళిఁ గేళికా | 131 |
చ. | కని బిసదండపత్రపుటికాపరిపూర్ణసువర్ణకర్ణికా | 132 |
చ. | వడిఁ బుటమెత్తి వ్రాలు నిడువాలువచాలుపులింత నంత పై | 133 |
ఉ. | చుట్టి సమాఖ్యమాలికలచొక్కపుఁదావులు సోడుముట్టఁ జూ | 134 |
ఉ. | పొంగ నఖండతుండరవము ల్జవముల్ ఘనపక్షనిర్భరా | 135 |
చ. | సరసమృణాళనాళతనుసంభృతము న్వికచచ్ఛదస్ఫటో | 136 |
ఉ. | జాతకుతూహలాప్తిఁ దమచక్కదనంబులఁ గాంచి యద్భుత | 137 |
చ. | సిరిగలచోటులన్నియును జేకొని బంధురధారసత్రసం | |
| బురుభవనంబులం బొదల నున్నమహామధువుం గలంచి దు | 138 |
చ. | మిళితగరుత్కలాపముల మించుకుమారశిలీముఖాళిసోఁ | 139 |
చ. | తనభువనప్రశస్తబలదర్పమునం జననీక నిచ్చలుం | 140 |
ఉ. | బారులుగొన్ననీరకణపంక్తులు క్రొచ్చవిరచ్చ దెల్ప నిం | 141 |
వ. | కదియంజని ప్రహృష్టచక్రంబు గావున రాజహంసోపలాలితంబయి సిద్ధసంతాన | 142 |
క. | ఒసపరినడకలు మృదుసా, రసవిసరవిజేత లగుకరంబులు గంధో | 143 |
వ. | కాసారంబు ప్రవేశించి. | 144 |
మ. | పొగడంజొచ్చినభంగి రత్నవలయంబు ల్మ్రోయఁ జేయెత్తి కెం | 145 |
ఉ. | పూని ఛటాత్కృతు ల్మొరయ బుఱ్ఱటకొమ్మున నీరు నించి యౌ | 146 |
చ. | మరువిరితూపురూపుససమాపు నొయూరపుఁజూపు సూరెలం | |
| దొరల జలంబుఁ జల్లె నది దోయిట వక్త్రముఁ గప్పె రోహిణీ | 147 |
ఉ. | చే నొకబోటి కెంజివురుఁ జిమ్మనగ్రోవి యొనర్చి తమ్మిపూఁ | 148 |
చ. | పొలఁతుకయోర్తు గెంజివురు బుఱ్ఱటకొమ్మన స్రుక్క నొక్కనె | 149 |
చ. | విరహులమారుమారుఘనవీరబలం బని పాంథకంధర | 150 |
చ. | గతి యతివేలరాగకరిగా నెఱిగాంచినవాలువాలముల్ | 151 |
ఉ. | కొమ్ములతోడిహస్తములు గుత్తపుముద్దెలముద్దుగుల్కుపొం | 152 |
ఆ. | ప్రసవభాగ్యమహిమఁ బ్రబలియు నెటువంటి, ముసిమియో యెఱుంగ విసువులేక | 153 |
క. | నాళీకజైత్రనేత్రలు, హాళిం గేళీసరోవిహారశ్రీలం | 154 |
ఉ. | మందమరుత్కిశోరహతి మువ్వపుఁదేనెలజాలువారుపూ | 155 |
క. | కరములఁ గైకొని చెలువ, ల్మరుజాపగుణీకృతభ్రమరుఁ బ్రతివినతా | 156 |
క. | ఆరాధ్యద్యుమణిప్రభు, నారాధనవిధులఁ దనిపి యతిశయవర్షా | 157 |
సీ. | తలయేఱు పట్టించె నెలదాల్పునకు భవత్కంఠనిష్కుంఠహుంకారరవము | |
తే. | నీప్రతాపాగ్ని దపియించి నీరజారి, సంశ్రయించె సురాచార్యశరణభూమి | 158 |
సీ. | వివిధాగమాంతప్రవేశచాతురి నెన్నదగుశుకాదులు వినీతత ఘటింప | |
తే. | గువలయప్రీతికాముఁడై నెవఁడు రాజు, గాఢరూఢప్రసన్నతఁ గాంచి తిరుగ | 159 |
ఉ. | పూతమరందబృందకరము ల్శరము ల్ప్రతిపర్వసంధిసం | 160 |
సీ. | ఆర్తి వహించు నీయస్త్రపీఠమునకు నిలుపుగన్నుల నీక నివ్వటిల్లె | |
తే. | యకట జాతికిఁ బాసిన యనుఁగుఁజెలికి, నెసఁగె మఱి వేళవేళ మానిసితనంబు | 161 |
మ. | అమదప్రక్రియ మూఁడుకాళ్ళజరఠుం డైయున్నతండ్రిం ద్రివి | 162 |
ఉ. | అల్లనఁ గాచి మిత్రగృహ మారటఁబెట్టుసఖుండు నీతిపొం | 163 |
వ. | అని యనంగు నంగనారత్నంబులు దూఱి తన్మాతులుండగు నీరజారిం బేరుకొని. | 164 |
ఉ. | నీదయ పంచబాణశరనిర్భరతాపదవాగ్ని గ్రాఁగిపో | 165 |
ఉ. | కాలగతిం ద్వదీయజనికర్తప్రతిక్షపము న్గరాళకో | 166 |
చ. | పరుషమహాకృపీటభవభావము నీయెడ సత్య మత్తెఱం | 167 |
చ. | పరిథిమిషంబునం గుడుసుపడ్డశరాసముఁ బూని శైత్యవి | 168 |
ఉ. | గోత్రులు రాకపోక నినుఁ గోల్కొననీరు దురంతశీతరు | 169 |
ఉ. | కందళితానురాగములు గావు మనంబులు విన్నయంతలో | 170 |
చ. | సదవనవైభవంబు పరచక్రవధోద్యతనంబు నిస్తులా | |
| పదబలవత్తమోదళనపాండితియుం దగురాజవైన నీ | 171 |
మ. | కృతదక్షాపకృతి న్మహామయుఁ గళంకి న్సోదరీమందిర | 172 |
ఉ. | మేదిని నర్జునస్ఫురణ మించి చరించుట సింధుచక్రర | 173 |
వ. | అని హాలాహలవిరోధి శిరోధిగృహమేధి యగు నవ్వనజవిరోధింబలికి చెలికిఁ దాపో | 174 |
సీ. | కాండభృద్ఘనబాధ గాసినొందినమిత్రు నోమవే సుఖవృత్తి నుల్లసిల్ల | |
తే. | నీవిహారంబు దాక్షిణ్యనిర్భరంబు, నిను సదాగతిగాఁ జూచు నిఖిలలోక | 175 |
మ. | సలిలాహారుల గణ్యపుణ్యతరులం జంద్రాస్యలంగాక నీ | 176 |
చ. | గరళగళప్రసాదమునఁ గన్నసుతున్ హరివంటివానిఁ గే | 177 |
ఉ. | కొమ్మలచోట నీకుఁ బ్రతికూలత పుట్టుట యెంత చొక్కపుం | 178 |
వ. | అని సమీరు దూఱు నవసరంబున నలరాత్రి. | 179 |
క. | స్మరమృగయు విశిఖబాధా, పరవశ యయి యున్నదానిఁ బద్మిని గాఢ | 180 |
క. | యువతికిఁ బ్రాణంబయ్యుం, బవతుగతిం బ్రోఁదిసేసె మలయక్షితిభృ | 181 |
వ. | ఇట్లు మారతావేశకుమారసమీరబాధావిధురయై యమ్మధురభాషిణి శోషిల్లునుల్లం | 182 |
సీ. | కనలుచుక్కలరాజుకంటఁ బుట్టిన నేమి గాడ్పుపేరెమువాఱుఁ గాక యేమి | |
తే. | కమ్మచిగురాకుచే మించుఁగాక యేమి, కళిక లంతంత మొనఁజూపుఁగాక యేమి | 183 |
క. | అని మోముదమ్మి వాద, న్మనసిజఃశిఖిమండ సకలమర్మస్థలముల్ | 184 |
క. | కామాస్త్రములకు నాళీ, గ్రామణి వైషమ్య మొదవుఁగా కెప్పటికిన్ | 185 |
వ. | అని జననాథకన్య నాలోకించి. | 186 |
సీ. | దరహాసలేశధిక్కరణ మున్నదియె నీవంకవెన్నెల కేల వహ్ని గురియ | |
తే. | గోచరింపక యొకమూలఁ గూలి చనక, మందత వహింప కిట్లు త్రిమ్మరఁగ నేటి | 187 |
సీ. | మనసుగన్న రమాకుమారికాసుతునకుఁ బూర్వాశ్రితుం డైనపూర్ణశశికి | |
తే. | కకట భయమందవలసె హా యనఁగవలసె, బెగడుపడియుండవలసె గంపింపవలసె | 188 |
ఉ. | చేరునమావికెంజివురు చేతికి లోనుగదమ్మ పద్మకాం | |
| ల్వారువమైనచిల్క మిగులాతగులాయ మెఱుంగునమ్మ నీ | 189 |
ఉ. | దారుణభంగిఁ బేర్చునినతాపదవజ్వలనోష్మమంటికం | 190 |
క. | అకటా యని చింతింపుచు, లికుచకుచ ల్నిలువ సంబళింపక శుకముం | 191 |
ఉ. | మాటకు రాకు ప్రోదిశుకమా యొకమారు జయింపరానికై | 192 |
క. | అని పలికి కలికిచెలువలు, మనసిజతాపాతపోష్మమందద్యుతియై | 193 |
చ. | చెలువల కిష్టమూలములు శీరము లుజ్జ్వలదంశుమదత్పలా | 194 |
వ. | అని శీతలోపచారంబు లాచరించిన. | 195 |
సీ. | నునుమావిచిగురుపానుపు మహాతను శస్త్రశయ్యగాఁ దలఁచుఁ గంజాతనయన | |
తే. | మంచిపడమటిపన్నీరు మకరకేతు, విషముగా బుద్ధి నూహించువిద్రుమోష్ఠి | 196 |
వ. | ఇట్లు మనోభవమోహదాహంబునం బొక్కి పొరలుచున్నకన్నియ నెచ్చెలులు నికేత | 197 |
చ. | నిరవధికత్వరం బఱచి నీచనుగొండలసంధి డెందపుం | |
| బొరలెడుఁ దేర్పుపుణ్య మిదిపో యధరామృత మిచ్చి యిందునం | 198 |
క. | నవలా తావకమోహా, ర్ణవ మేమిట గడతు దుస్తరము వివరింపన్ | 199 |
క. | ఆనిద్రాసుఖితంబులు, గానేరవు లోచనములు కంఠద్వయసం | 200 |
క. | హారవిలాసము గలని, న్నారసి చీకాకుపఱుప కతెనుఁడు ముక్తా | 201 |
క. | గౌడరుచి న్రుచినం బనఁ, గూడదు నీయధరము ధరకుచచించైకా | 202 |
క. | ఇన్నియును జెప్స నేటికిఁ, బన్నినమరుగాసివాసిఁ బాసితి నో రా | 203 |
క. | అని దీనాననుఁడై మో, డ్చినకరములతోడఁ బ్రియముఁ జేకొమ్మనుచుం | 204 |
క. | గురుఁ డనఁగఁ దండ్రి యఘసం, హరణగుణా శిష్యురాల నైనప్పుడె కూఁ | 205 |
మ. | నరకద్వారకవాటభేది యవమానప్రాప్తిమూలంబు దుః | 206 |
ఆ. | నీతి సాధువృత్తి నీయది ధరణీసు, రుఁడవు వేదపారగుఁడవు ధర్మ | 207 |
తే. | ఏను రాజన్యకన్యక నితరజాతి, భామగా నెట్లు పొసఁగు నీపాపవృత్తి | 208 |
వ. | అని యనేకప్రకారంబుల బోధించుచున్న యన్నీలవేణికి బ్రాహ్మణుం డిట్లనియె. | 209 |
ఆ. | నీవు మాటలాడనేర్తువు గురుఁ డేల, చెప్పుకొను విరాళి శిష్యురాలిఁ | 210 |
క. | మరుబారిఁ బాఱి చంద్రుఁడు, గురుభామం బ్రేమఁ బిలుచుకొని వినుతబుధుల్ | 211 |
క. | గౌతమభార్య నహల్యన్, శాతోదరి బదరి పర్ణశాలం గాలా | 212 |
ఆ. | ఇట్టివట్టిసుద్దు లేటికి నీయంగ, సంగలాభ మైన జాలుఁ దెఱవ | 213 |
చ. | కడపక నీవు నాపలుకుఁ గాదని వేదనిసర్గమార్గమం | 214 |
శా. | ఆఘోరోక్తులు వీనులం బడిన నాహా పుట్టిరాపట్టి ని | 215 |
క. | కులగోత్రశీలములకు, న్వెలియైనం దగు మహోగ్రవిప్రప్రాణా | 216 |
క. | అనుచితకార్యము లేమే, నొనరించినయత్న మొప్ప నుత్తమజను లా | 217 |
ఉ. | కావున నొండుపాయములు గావు మహీసురరక్షణంబ మే | 218 |
వ. | అని యతండు విశ్వసించినట్టుగా నందులకుఁ గొన్నిశపథంబులం బలికి యక్కలికి | 219 |
క. | ఓలోకమిత్ర యోకరు, ణాలయ నీకులముదాన నవనీసుర దు | 220 |
క. | చేరఁ జనుదెంచి యలసర, సీరుహహితుఁ డబల యట్ల చేయుదు చింతా | 221 |
వ. | ఆసమయంబున. | 222 |
చ. | ఇనుఁడు వసూద్ధతుం డరయ నెవ్వఁడు వానికి నీతి లేదు వీఁ | 223 |
సీ. | ఇవి చెందిరికచీరలవుఁ గదా తిగిచి కుచ్చెలఁ బోసి కటులఁ గీల్కొలుపవచ్చు | |
తే. | నివి సరోజాతరాగంబులవు గదా బె, డంగడరుపేటికలఁ బెట్టి డాపవచ్చు | 224 |
మ. | తనచిత్తంబునఁ బద్మినిం బవలుపొంద న్వారుణీకేళికిం | 225 |
తే. | అపరపర్వతశిఖరసింహాసనమున, గొంతదడవుండె గ్రహరాజు గ్రుంకుటుడిగి | 226 |
చ. | కరటనిషక్తఖర్జు వడఁగం జిరగర్వసమగ్రమంజన | 227 |
సీ. | పరిపక్వబింబవిభ్రాంతి దవ్వుల రాజకీరడింభములు గ్రుక్కిళ్ళు మ్రింగఁ | |
తే. | గైరికద్రవవిచికిత్స గాన నాట, పాటలోష్ఠులు పాలిండ్లఁ బ్రామఁ దివురఁ | 228 |
తే. | చరమదశఁ గన్న వాసరస్వామిఁ దలఁచి, తమ్ము లామోద మఱివంతఁ దలఁకుచుండ | 229 |
తే. | సద్ద్విజశ్రేణి దివసావసానవేళ, చలువఁదేరు వనప్రదేశములఁ జేరి | 230 |
సీ. | తావులకొండనెత్తము డిగ్గి చెంగల్వదొనల చల్లనినీటఁ దొప్పదోఁగి | |
తే. | యెండపొడ దూరక పగళ్లు నిర్లు గవయు, తియ్యమావుల క్రేనీడఁ దెరువుసాగ | |
| కల్లనల్లనఁ జనుదెంచె నతనుభద్ర, వారణంబన సాయంసమీరణంబు. | 231 |
చ. | సరసులసంగతిం గలుగుచక్కనితమ్ములఁ జేరఁబోయి క | 232 |
సీ. | నిండారుకమ్మదేనియ మజ్జనంబాడి కడిమిపుప్పొడివన్నె మడుగుఁగట్టి | |
తే. | హంసకంబుల నిజపదం బలవరించి, భువనమోహన మైనవైభవముఁ గాంచి | 233 |
తే. | ఝంకృతివ్యాజమున హాళిసన్నుతాళి, యూఱడింపఁఁ దనకన్నవారిలోన | 234 |
సీ. | కనలుసంధ్యార్చిఁ బేర్చిననభఃకరిమేన బుటములెత్తిననీరుబొబ్బ లనఁగఁ | |
తే. | గమలగర్భాండగోస్తనీకాయమాన, జటిపరిపక్వఫలగుళుచ్ఛము లనంగ | 235 |
ఉ. | స్నేహవిరక్తిఁ గాలగతిచేఁ గని మిత్రుఁడు చామరక్రియా | 236 |
సీ. | బలభిద్దిశావశాప్రతిమ గామినిముద్దుగులుకుటీరికనవ్వు తెలివి చెప్పి | |
తే. | యంచు గనుపట్టి మఱియించుకంత మెఱసి, సగము పర్యాయకమున సాక్షాత్కరించి | 237 |
సీ. | అది సుధాకరబింబమా కాదు మడికాసువన్నెవేలుపుటన్నవత్తి గాని | |
| యది నిండుచలివెలుంగా కాదు మబ్బుటేనుఁగుఁదోలు తెఱనోటిమెగము గాని | |
తే. | యది నిశామిత్రమా కాదు మదవియుక్త, యవఘరట్టశిలావలయంబు గాని | 238 |
సీ. | ఇనకరాంకురముల కెడయీనిమ్రానిక్రీనీడజాడ డొంకి నిలిచెఁ గొన్ని | |
తే. | త్రాసమునఁ బొంది పద్ధతి భ్రంశనముల, రూపకుహరాంతరంబులఁ గూడెఁ గొన్ని | 239 |
సీ. | ప్రాయమింకినవాలుపాలిండ్లవెలయాండ్రు పడుపుపుట్టక మూలబడి కృశింప | |
తే. | గంటవేఁటల దిరుగాడుకఱకుటెఱుకు, మూక వెఱజిక్కి కాళ్ళు మోములును వావఁ | 240 |
సీ. | చేఁపుపుట్టినగభస్తికలు ముక్కులఁ గ్రుచ్చి క్రుచ్చి యూరటలేక క్రోలుఁ గొన్ని | |
తే. | యోలముల డాఁగి తలచూపనోడి తల్ల, డించు నరికోటిపైఁ బుక్కిలించి యుమిసి | 241 |
వ. | ఆసమయంబున. | 242 |
సీ. | కట్టినజినుగునీర్కావిధోవతి పింజయాపార్ష్ణిలంబియై యతిశయిల్ల | |
తే. | నవటుతటఖేలనంబున నమరుబిళ్ల, సికచొకాటంబువిరులతోఁ జెలిమినేయ | 243 |
తే. | క్రముకభంగపరంపరాకలితమయిన, వన్నెఱికతిత్తిమేఖలావల్లి నిఱికి | |
| యాకు లర్థించి యలబలం బడఁగు టరసి, యునికి వెలువడి బ్రాహ్మణుం డొక్కరుండు. | 244 |
ఉ. | అప్పు డధిజ్యచాపధరుఁడై మరుఁ డేర్పడి వెంటనంటి రాఁ | 245 |
క. | చెదరెడిమేనును జెక్కున, గదిసినకెంగేలు గ్రాలఁగా విప్రుఁడు లే | 246 |
ఆ. | చీమ చిటుకుమన్నఁ జిమ్మెట బుఱ్ఱన్న, నెదుర మూషకములు మొదలుకొనిన | 247 |
క. | రాదాయెఁ జూచితే యను, రాదా యడ్డంకిబట్టి రాదను నిర్మ | 248 |
క. | ఎదురుకొన నరిగి చాయకు, గదలుతలారులకు వెఱచి క్రమ్మఱు నే | 249 |
వ. | ఇట్లు మోహానలంబున దేహంబు విదాహింప నయ్యుర్వీగీర్వాణుండు చలితవియో | 250 |
మ. | ద్విజరాజుం దలదాల్చుకొన్నతనిదృగ్దృష్టిప్రభూతాగ్నులన్ | 251 |
చ. | శివ గణనాయకా యనిన శ్రీఘ్రమె కార్యము లడ్డపాటులే | 252 |
వ. | అని పనివి పనివి యనంగబాణమూర్ఛితుండుంబోలె నమ్మందుండు నిద్రాముద్రా | 253 |
క. | ఆనిశ ధరణీసుతునకుఁ దా నిచ్చినమాటపట్టు దలఁచి తేదీయ | 254 |
క. | జలధరమాలికలోపలి, తొలుకార్మెఱుఁ గనఁగ యమవిధుంతుదహాలా | 255 |
క. | పరివృత్తకంఠయై దిశ, లరయుచు నడ దడవడంగ నరుదెంచి ధరా | 256 |
వ. | ఆదిత్యచోదితుండై క్రోధించి. | 257 |
శా. | అయ్యో నేఁ డిట కేఁగుదెంతువని నీ కాశించి యిచ్చోట గ | 258 |
చ. | కడువడి రెండుజాము లరుగం బరిరంభణ మీఁదలంచి నీ | 259 |
క. | కడుసరసములకుఁ బ్రొద్దె, క్కడిది దురంతోపగూహగతులకుఁ బ్రొద్దె | 260 |
ఆ. | కొదవలేక రతుల గోవావుఁగోడెనై, పొదలఁ బెద్దతడవు ప్రొద్దులేదు | 261 |
క. | అని చిందరేఁగిన ట్ల, చ్చెనఁటిధరాసురుఁడు చెంతఁ జేపడిననిధి | 262 |
క. | చనఁ దనకు మనసువచ్చిన, పని యది గా కునికిఁ దీరఁ బట్టక చనుఁగా | 263 |
క. | సరిప్రొద్దున నరునెంచితి, నరుణోదయసమయ మెట్టు లయ్యె దురంత | 264 |
క. | కామాంధోపి నపశ్యతి, నా మును నే విన్నదాననకదా వెఱఁ గే | 265 |
క. | నానీరచరాగ్రణి బహు, మానున కిట్లనియె నట్లు మహిసురుఁ డన్య | 266 |
క. | మహిసురుఁ డట్లరిగిన న, మ్మహిళారత్నంబు తొడసు మాలితి నని దు | 267 |
చ. | ననదసమృద్ధి నీలికడవంబలె నంబర మొప్పఁ జంచలల్ | 268 |
క. | ఇది రాయిరప్ప పల్లం, బిది మి ఱ్ఱిది మాకుమట్ర యిది పా మిది గా | 269 |
చ. | సుడివడి యింటిత్రోవ యనుచుం బెరచొప్పునఁ బోయిపోయి యా | 270 |
క. | ఈరము లూఱట నొందక, దూఱును నో రలయ నలున దూఱుచు రొంపిం | 271 |
శా. | ఆయుగ్రాటవి వొక్కచోట భయదంబై తోఁచురక్షోవట | 272 |
క. | ఆవటమునఁ ద్రింశద్వ, ర్షావధిగా నున్నభూసురాసురుఁడు విశా | 273 |
క. | మనుజులు మిట్టాడని యీ, ఘనగహనంబున నిశీధకాలమునం జ | 274 |
తే. | ముంచుకన్నీరు మంచున మోముదమ్మి, వాడియున్నది దీర్ఘనిశ్వాసనిహతిఁ | 275 |
క. | అనుమానింపక తనుభృ, త్తనువిసర నపారసప్రదానవిధాన | 276 |
క. | వినయవిశాల విశాలా, వనిపాలునిపుత్రి దైవవశమున నస్మ | 277 |
శా. | ఏ నిల్సేరుట యెట్టు లీపడినవాఁ డెవ్వాఁడు వర్షాతమః | 278 |
మ. | అతఁ డత్యంతతమప్రసన్నహృదయుండై పల్కె నే నంచిత | 279 |
క. | గురుఁడ నిది శిష్యురా, లీతరుణీమణి గవయ దుష్కృతం బని మదిలో | 280 |
క. | సూరిశ్రేష్ఠునకు వరా, చారగరిష్ఠునకు నీకు సద్విప్రా యీ | 281 |
సీ. | మొదల గౌశాంబి నుండుదు వేదశాస్త్రార్థచతురుండ నాపేరు చండశర్మ | |
తే. | కదిసి యల్లునిగుణరూపగౌరవములు, వేఁడుటయు నావివేకంబు వీటిఁ బోవ | 282 |
క. | కాతాళంబున నిచ్చిన, కూఁతు నతం డీక వెడలఁగొట్టిన నపుడా | 283 |
క. | మఱఁది యని యుబుసుపోకల, నెఱుఁగక యిట్లాడి లోకు లెగ్గింపం దెం | 284 |
క. | ఈయుగ్రాఘం బేమిటఁ, బాయు నయో హృత్ప్రతీపపరితాపశిఖిం | 285 |
చ. | అగణితధర్మకర్మరతుఁ డంచట ము న్నరుదెంచియున్నవాఁ | 286 |
ఆ. | వేయు బొంకి పెండ్లి సేయుదు రుత్తమ, జను లతిప్రయాసమునకు నోర్చి | 287 |
ఉ. | మోఘము గాక నీవు తల మోచి యొనర్చినయట్టియిద్దురం | 288 |
ఉ. | వంకరకట్టెకింగలము వైద్యము నీ కిది వోలునంచు ని | 289 |
చ. | అనుఁగుమఱంది గానఁ బరిహాసపురస్సరభాష లాడ నీ | |
| గనలు వహించి యిట్టికొఱగానిప్రయోజన మాచరింప నీ | 290 |
క. | అని యేను మేను వడఁక, న్వనితాజనతార్తిఁ బొగల వారించి ప్రబో | 291 |
వ. | ముద్గలుండు న న్నాలోకించి యిట్లనియె. | 292 |
చ. | కెలసముఁ బూని పెండ్లిపనికిం బ్రతికూలుఁడ వైతి విట్లు మొ | 293 |
ఉ. | అల్లినవరతమూలఘటకాంకుఁడు భూమినిలింపకన్యకా | 294 |
ఉ. | ఆయెలనాగ దైవగతి నర్ధనిశం గతిదప్పి నీతరు | 295 |
మ. | అని శాపావధిఁ జెప్పి ముద్గలుఁడు పోవం బోవ నాలోన నె | 296 |
వ. | అ ట్లుర్వీపూర్వగీర్వాణుఁడనై సకలప్రాణిభక్షణంబునఁ గౌక్షింభర్యంబు ప్రవర్తిల్ల | 297 |
క. | ఇచ్చోట నానిమిత్తము, చచ్చిన యవ్విప్రు సుప్రసన్నత్వము నేఁ | 298 |
క. | భూసురహత్యాఘమహా, త్రాసమునకు వెఱతునని పదంబులఁ బడి గా | 299 |
ఉ. | ఆవిరితీవబోఁడికృప కద్భుతమంది భవన్నియోగ మే | 300 |
క. | చనిపోయిన నీయెజ్జలు, మనుగడఁ గనియె న్వసించె మందిరమున నో | 301 |
చ. | వలదు విలంబ మన్నఁ బ్రతివాక్యము లాడక మోడ్సుకంటితో | 302 |
వ. | ఆసమయంబున. | 303 |
శా. | గొందు ల్వీడ్కొని పక్కణాంతరకుటికూటాధ్వసంధు ల్పరా | 204 |
చ. | అతికృతికన్య నందినమురారివిరాజదనంతభోగసం | 305 |
చ. | వరవసులక్ష్మి నుల్లసిలువారికి నేమిగొఱంత యీవిభా | 306 |
చ. | కనుఁగొని చైత్యనిత్యపథికప్రవిబోధకరంబులై ఖగ | 307 |
సీ. | ధారాధరస్మయోదయవియచ్చిరకురబంధమునఁ దారాలతాంతములు రాలె | |
తే. | మలయనిలయసుగంధసంబంధమంద, పవననిశ్వాసనీచిక ల్బారుదీరె | 308 |
చ. | తగఁ గుసుమాస్త్రకేళి దిగఁదన్నినచీరలు గౌఁగిలింతలుం | 309 |
చ. | కణసి కవుంగిలింప నవకాశము చాలక ప్రొద్దుఁజూచి లోఁ | 310 |
శా. | నానాదీపమరీచికల్ గొనియెనో నాఁ జూడ నిద్రాపరా | 311 |
మ. | తులనప్రేమరసోల్లసన్మిథునచేతోజాతసంగ్రామకాం | 312 |
సీ. | శ్రమవార్నిమజ్జనజటిలాలకంబులు సంధూతకుంకుమస్థానకములు | |
తే. | గాఢపరిరంభసంభ్రమక్లామ్యదచల, గురుపయోధరభరహారకువలమణులు | 313 |
శా. | ఆశాఖడ్గమిళత్తమోమలినహృత్యర్థంబు నిర్వంధ్యసం | 314 |
సీ. | ప్రసవితద్యుక్షేత్రఘసృణసస్యంబులు హల్లకప్రియసాలపల్లవములు | |
| హరిపురంధ్రీకుసుంభాంబరంబులు ఘనప్రాక్పరివ్రాడ్జటారక్తిమములు | |
తే. | లక్ష్మివృత్తిప్రమోదకృద్యామినీవి, యోగదవధూవ్యధాతిఖిన్నోడురమణి | 315 |
ఉ. | ఇమ్ములఁ బశ్చిమాంబునిధి కేగునెడం దగ వారక న్మయూ | 316 |
ఉ. | గాసిలి రాజు మన్ననలు గాంచిన నే నొరుఁ జూడ నంచు క | 317 |
తే. | ఇట్లు సూర్యోదయంబైన నేకతమున, బ్రహ్మరాక్షసుఁ డద్ధరాపాలుఁ గదిసి | 318 |
వ. | ఇచ్చిన. | 319 |
క. | ఆరామామణిఁ గైకొని, యారామరుఁ డాదరార్పితాతిథ్యుండై | 320 |
క. | ఉనిచి ప్రణమిల్లి క్రమ్మఱి, చని యవ్విప్రాసురునకు సరసాన్ననివే | 321 |
ఉ. | కూరిమి తండ్రిపాదములకుం బ్రణమిల్లి సుకీర్తికన్య నం | 322 |
సీ. | ఘనులార మనకు రక్తస్పర్శసంబంధి గాఁడె సుకీర్తి విఖ్యాతమూర్తి | |
తే. | యతుల నయమార్గరతుల దండాధిపతుల, ననిచి రప్పింతమా యమ్మహామహంబు | 323 |
క. | నావిని మత్సిల్లుఁడు హే, లావీక్షితనీతితంత్రుల న్మంత్రుల సం | 324 |
సీ. | రోహిణీవిరహభీరుక్షపాకరబింబ మన ఘనగ్లానదీనాస్య మమర | |
తే. | దనయ నీలోన లేదుగదా ధరిత్రి, చూపుమా యంచు ప్రార్థించుసోయగమున | 325 |
క. | నతులై వినయవిచారో, న్నతులై నిలుచుటయు వదననలినములఁ దరం | 326 |
క. | అరుదెంచితి రెవ్వరు మీ, రరుదారం చెప్పుఁ డనిన నలికతటాంత | 327 |
మ. | క్షితినాథోత్తమ నేఁడు నీమఱఁది మత్సిల్లుండు పుత్తేర వ | 328 |
క. | అని దేవరతో విన్నప, మొనరింపం బంపె విక్రమోపేతపతా | 329 |
వ. | అమ్మంత్రులకుఁ బసదనంబు లిచ్చి యంతఃపురంబున కరిగి యింతికి నంతయుం దెలిపి | 330 |
ఉ. | ఇంకనిఠీవి బావ తనయింటికి వచ్చినఁ జంద్రసేనుఁ డ | 331 |
ఉ. | ముందఱ నేగి యబ్భువనమోహిని వాహినిపోలె నుబ్బునం | 332 |
సీ. | కడుపులోఁ జేపెట్టి కలఁచిన ట్లగుటయు భక్తిఁ గూరిమిపట్టిఁ బట్టియెత్తి | |
తే. | గూఁతు నొండొకచందానఁ గుస్తరించి, యార్తి వారించి వలినీట యాళిపాట | 333 |
ఉ. | చిత్తము చెంగలింప జయసేనుఁడు సాఁగిలి మ్రొక్కి న న్మదో | 334 |
క. | దళితారి నీకుమారి, న్మిళితాంగవిలాస మైనమేనల్లున కీ | 335 |
వ. | బ్రహ్మరాక్షసోద్యోగంబును బాంధవ్యంబునుం దలంచి సుకీర్తి వర్తమానలగ్నంబున | 336 |
ఉ. | బంగరుపీటఁ బెట్టి దడివంబిడి రాజకుమారి దానిమీఁ | 337 |
క. | సుమతైలప్లుతి నలరా, కొమరాలికి నలరెఁ గురులు కోకనదాంత | 338 |
తే. | బుగులుకొనుతావిసిరము కప్పురముతోడ, పడుపుదివ్వనిఘుసృణద్రవంబుతోడఁ | 339 |
ఉ. | అజ్జలజాక్షివస్తుసుమహన్మతిమజ్జనశాలిబాలిక | 340 |
ఉ. | తోరపుజాళువాపసిఁడితొట్టుల నొట్టినపశ్చిమంబు ప | 341 |
సీ. | జిలుఁగుపావడమీఁదఁ జికురధిక్కృతమిళిందాళి యొక్కతివ మాంధాళిఁ గట్టె | |
తే. | నొకశుకాలాపహారవల్లికలు వైచె, నొకవిలాసిని మణులకంచుకముఁ దొడిగె | 342 |
క. | అక్కరిణీనిభగామిను, లక్కరణి నలంకరించి రాలో ధరణీ | 343 |
మ. | కదియంబోయెఁ బతంగుఁ డస్తకుధరాగ్రక్షోణిసత్క్రౌంచము | 344 |
సీ. | సూరెల వెలుఁగుపంజులశరీరన్యస్తభూషామణిస్ఫూర్తి ప్రోదిసేయఁ | |
తే. | గలువచెలికాఁడు పొడపుగుబ్బలివసించు, గతి నలంకృతసామజస్కంధ మెక్కెఁ | 345 |
వ. | తార్క్ష్యారోహణుం డగునారాయణునికరణి నేనుంగు నెక్కి జయసేనుండు నర్తకీ | 346 |
ఉ. | నీరము లాడి యాడి మదినిండినసొంపుపసం గటీస్థలిం | 347 |
చ. | కుసుమసుగంధి యోర్తు నృపకుంజరుఁ గన్గొని మోహితాత్మయై | 348 |
ఉ. | పొంగినకిన్కఁ దోఁచినటు పోరుచు మంచము డిగ్గనీక చ | 349 |
ఉ. | కే లగలించి పట్టి రతికిం బిఱువీఁకులు సేయువల్లభుం | 350 |
చ. | అరవిరిబాగుతమ్మరస మంటిన కన్నులు డిల్లపాటు క్రొం | 351 |
ఉ. | మించి జయంబుఁ గైకొనునిమిత్తము నెత్తము లాడి యాడి యో | 352 |
ఉ. | [1]కీలు ఘటిల్లువేణిగతికిం బ్రతికూలత నొందఁ జంద్రజం | 353 |
వ. | ఇట్లు పురస్త్రీరత్నంబులు నిజదృష్టిమసారసారంబుల నలంకరింపు నేగివచ్చి సుకీర్తి | |
| దనరి భరతంబును పర్వదూర్వహంబయి భారతంబును సర్వతోరణవిహారంబయి | 354 |
ఉ. | మోహనలీల నంత నొకముద్దియ గద్దియఁ దెచ్చినన్ మహో | 355 |
క. | దానవశాత్రవుఁగా జయ, సేనుని నారాచకూఁతు సిరిగా మది న | 356 |
క. | లగ్నంబు గదిసె గగనవ, లగ్నం దెమ్మనిన బుధులు లలితగతి న్ము | 357 |
క. | తుద కొప్పు మెఱయ గవిసెన, గదియించినమరునివింటిగతి నతిశయిలన్ | 358 |
క. | నడపింపఁగ మడుఁగులపై, నుడురాజనిభాస్య యడుగు లొప్పెం గడున | 359 |
ఉ. | [3]మోవవశమ్ము గాని తెలిముత్తెపుసొమ్ములతోడికమ్మపూఁ | 360 |
ఉ. | ఆహరిణాక్షికేలు పతిహస్తమునం బతికేలు తజ్జగ | 361 |
ఉ. | అంతటఁ జిత్రభాగ్యవనికాంతరితం బరితశ్చరద్ధరా | 362 |
చ. | అపుడు వధూకరోన్నమితయై తెలిముతైపుసేసఁబ్రా ల్ధరా | 363 |
చ. | సరిమెటుఁ బ్రాలపుట్టికలసందున బట్టినపట్టుపుట్టముం | 364 |
క. | విడువనితగు లిరువుల కి,వ్వడువున ననుకరణి నుభయవస్త్రాంచలము | 365 |
ఉ. | అంబరదంశితాఖిలసముగ్రమణిస్ఫుటవేదికాంతరౌ | 366 |
క. | ఆగామిప్రణయరణో, ద్యోగం బణఁచుటకు నేఁడ దొరకనె నితఁడం | 367 |
సీ. | అవలోక మొనరించి రసురఘస్మరపదధ్యానసంపాదినౌత్తానపాది | |
తే. | రాజకన్యక యంతఃపురమున నుండె, బెండ్లిచవికెకు నేతెంచెఁ బెండ్లికొడుకు | 368 |
చ. | నిరుపమశోభనాక్షతలు నించినపళ్ళెరము ల్ధరించి సు | 369 |
మ. | నరలం గూర్చినకొప్పుతోఁ బసపుమిన్న ల్దేఱునెమ్మోముతో | 370 |
చ. | అతికృతులై నృపోపకృతులై హితులై తనరారుధారిణీ | 371 |
క. | ధాటీఘాటీఘటితవ, రాటీబోటీహృదార్తరవుఁ డజ్జగతీ | 372 |
శా. | సౌరభ్యాహృతివిశ్వభూజనమనస్సంతాపము ల్విస్తృతాం | 373 |
ఉ. | ఆహతగంధవాహముల నద్భుతహేషణదంభదూషణ | 374 |
మ. | కటకస్థాతృమతంగజప్రభుమదౌత్కంఠ్యంబు వారించి యొ | 375 |
క. | అరదంబులఁ గుటిలాహిత, దరదంబులఁ గేతుపవనదళితప్రావృ | 376 |
వ. | వెండియుం బేరుగలవస్తువు లిచ్చి జామాత నాదరించి తాను నుపకృతుండై సుకీర్తి | 377 |
క. | జనియించినయింటికిఁ జొ, చ్చినయింటికిఁ గ్రొత్తక్రొత్తసిరిరా సరిరా | 378 |
చ. | మలసి ఋణానుబంధమహిమన్ హృదయేశ్వరుఁ డత్త నత్తమా | 379 |
చ. | కృతనుతలీల యైనసతికిం బతివంటిగురుండు లేఁడు ని | 380 |
సీ. | ఆత్తమామలచిత్త మలర వర్తిలవమ్మ ధవుని దైవంబుగఁ దలఁపవమ్మ | |
తే. | తోడుతోనైన నందనుతోడనైన, నొంటివాటున భాషించు టుడుగవమ్మ | 381 |
ఉ. | శ్రీవరవర్ణినీదనుజశిక్షణదీక్షులయట్లు దేవియున్ | 382 |
శా. | తల్లీ ని న్నెడఁబాసి యొండొకముహూర్తంబైన సైరింప నా | 383 |
వ. | అని సుకీర్తి యార్తిం దలవంచుకొనియె నంతఁ దదీయసతి కాంతిమతి పుత్రిం గవుం | 384 |
క. | నాయనుజుఁడు మత్సిల్లుం, డీయిలు నాయిలు సుసేనుఁ డీజయసేనుం | 385 |
చ. | ఇరువురమేను లారయఁగ నెక్కడ నుండిన నేమి యిక్కడం | |
| త్సరమునఁ బిల్వబంచెద విశాలకు నెమ్మదినుండు పోయి క్ర | 386 |
వ. | వివిధాభరణంబులు చిత్రవస్త్రంబులు పరిమళప్రముఖంబు లగు సర్వవస్తువు లిచ్చి | 387 |
ఉ. | ఆజయసేనుఁ డంతఁ బరమాదరణంబున బ్రహ్మరాక్షసుం | 388 |
వ. | ఆరాత్రి మజ్జనభోజనాదికార్యంబు లాచరించి. | 389 |
సీ. | చంద్రికపూవన్నెజిలుఁగుదువ్వలువమేల్కట్టు దంతపుఁగోళ్ళపట్టెమంచ | |
తే. | సంజసరిపట్టుబకదారిజాతిపారు, నములు గుజరాతికెంపుదీపములు బూతు | 390 |
సీ. | మంచికప్రము మేళవించినపన్నీట సరసాళిజనము మజ్జనముఁ జేసి | |
తే. | గోరజవ్వాదిపదనిచ్చి గూడదువ్వి, కుసుమగర్భంబుగా జాఱుకొప్పుఁబెట్టి | 391 |
ఉ. | కూరిమి బుజ్జగించి యనుఁగుంజెలువ ల్దనుఁదేర సమ్మదాం | 392 |
ఆ. | వనిత నిలిచి నిలిచి వచ్చుచు మంజీర, మండనములు మాని మాని మొరయ | 393 |
వ. | ఇట్లు కేళిమందిరంబు చేరందెచ్చి. | 394 |
ఆ. | చెలులు బలిమిఁజేసి పిలిచినఁ దల్పంబు, చేరరాక సిగ్గు చేర్లుకొనఁగఁ | 395 |
క. | రతిబోటులంత మంద, స్మితచంద్రికవదన పర్వశీతద్యుతులం | 396 |
క. | ఈపాపపూఁప వయసుది, నీపాదములాన మెత్తనిది పేర్కొనరా | 397 |
తే. | ఎంతతమకంబు గలిగిన నిగురుబోండ్లు, చేరనొల్లరు మగవారు చీరుదనుక | 398 |
క. | అని నగుచు మగువలందఱు, పనినెపమున నొక్కరొకరె పఱచిన లజ్జా | 399 |
ఉ. | ఉవ్విళులూఱుచు న్వికసితోత్పలలోచన చూచు వల్లభున్ | 400 |
క. | అత్తఱి రాజకుమారుం, డెత్తినతమకమున ననునయోక్తుల సరసా | 401 |
సీ. | మగువ నీకంకణమణుల నర్ఘ్యము లని పరికించునెపమునఁ గరముఁ బట్టె | |
తే. | నాఁతి నీఱొమ్ము నాఱొమ్మునకు సమాన, మయ్యెడినో కాదొ యౌఁ గాము లరయవలయు | 402 |
ఉ. | వేడుక లంకురింపఁ బృథివీవరుగౌఁగిలి మందు సోఁకి సి | 403 |
ఉ. | జీనువముక్కుతోడఁ బ్రతిసేయఁగ వచ్చిన గోరఁదీరుగా | 404 |
ఉ. | చాతురిమీఱ మస్తకము సందిట బిగ్గరఁ గ్రుచ్చిపట్టి యా | |
| రాతిశయత్వ మేది బొమలార్చుచు క న్నరమూసి వల్లభుం | 405 |
ఉ. | అంగజసాంపరాయము సమాప్తి వహించిన నిర్భరత్రపా | 406 |
వ. | ఇ ట్లిచ్ఛానురూపవిలాసంబులం బొదలి సుఖించి రద్దంపతులు మఱియును. | 407 |
సీ. | సురభిపుష్పామోదఁ జొక్కించె నారామసీమ నారాజన్యచిత్తజుండు | |
తే. | గారుడాశ్మచ్ఛటాచ్ఛన్నకనకసౌధ, పాళికల నావితీర్ణవిభ్రాజితుండు | 408 |
క. | మహిళారత్నంబును న, మ్మహిరమణసుతుండు భోగమహనీయకళా | 409 |
క. | దొరికినవిశ్వధరిత్రీ, వరకన్యక విడిచె వెఱ్ఱివాఁడై యడవిన్ | 410 |
ఆ. | తనకుఁ దెవులు మూఁడె నని భార్య సెప్పిన, నీవు దానిమాట నిజము సేసి | 411 |
క. | వెడమాయలపుట్టి ల్లగు, చెడుగుం గళ్ళాలు పాపశేషంబునఁ జే | 412 |
క. | నావిని జలచరరమణుం, డావానరవిభుని కనియె నదియెట్లు ధరా | 413 |
సీ. | ఆరసాతలగభీరాపారజలఖేయ మానాకరమ్యసాలాభిరామ | |
తే. | మాంబరప్రాంశుదానధారాఢ్యనాగ, మాధ్రువస్థానపథశతాంగాతిశయము | 414 |
క. | అలకాంచితమయి తనరిన, యలకాంచివిహారభద్రుఁ డనుపేర మహా | |
| హలికుఁ డొకఁ డుండు నలుది, క్కులబారుం గలిమిచట్టుకొడు కితఁ డనఁగన్. | 415 |
సీ. | అలగుంపులు గొఱియలదొడ్లు లేఁబూరియెనుములమునిమంద లెడ్లకదుపు | |
తే. | కలుపుకలిలేరుదండయుఁ గమ్మతీగ, పాగడము పూసెనె నానెట్టె బవిరపడిగె | 416 |
క. | వానికి నిచ్ఛావతి యనఁ, గా నొకయిల్లాలు గలదు కమనీయవయో | 417 |
వ. | అది యొక్కనాఁడు. | 418 |
చ. | తలఁ బెనుగుండఁ దాల్చి వితతస్తనభారమున న్వలగ్న మా | 419 |
ఉ. | కోమలధూళిధూసరితకుంతలు నాతపరక్తరక్తదృ | 420 |
క. | కాంచి దృగంచలశోభా, చంచచ్చంద్రాతపమున కాంతశ్రముఁ గా | 421 |
మ. | నిలువం జోటులు లేవె నీకుఁ జెపుమా నీరాటి కీ వేల హ | 422 |
క. | కలదుగదా యని మోవిన్, బలుమించులు సందడింపఁ బలికినఁ జింతా | 423 |
వ. | అ ట్లదత్తప్రతివచనుండై యుండ నమ్మిండత వెండియుఁ దెరువరి నీక్షించి. | 424 |
శా. | అంపంజాలము చింత నీమనసు చీకాకౌట నామాట లా | 425 |
క. | అని సరిదాఁకం బలికిన, విని కొండొకమనసు పల్లవించిన దానిం | 426 |
ఉ. | నేర మొకింతలేమియును నిర్దయ యైనను గన్నతల్లి దు | 427 |
ఉ. | నా కవనీశుఁ డిచ్చె నదనం గదనంబున నస్మదీయబా | 428 |
ఉ. | ఆకమనీయవస్తుతతు లన్నియుఁ దెచ్చి నమస్కరించి యు | 429 |
ఉ. | తిట్టినఁ దిట్టు బెట్టుఁ జిఱిదిండికిఁ గొల్చిన కొల్చు సాగ ది | 430 |
క. | కావరమున వెండియు నది, గావించినపనులు పెక్కు గల వవి నా కే | 431 |
క. | నీవఁట యదియఁట వలసిన, త్రోవం జనుఁ డింక మమ్ము దూరఁగఁబనిలే | 432 |
చ. | కొలపగ గాక యత్తకును గోడలికిం బరికింప నెయ్యముల్ | 433 |
క. | పూవకపూచెం గడపట, కావకయు న్గాచె ననుచుఁ గడగన్నులఁ గెం | 434 |
తే. | తల్లి పలుకులు గాదనఁ దాల్మి లేక, యుత్తమాంగనఁ గులకాంత నొండుననక | 435 |
ఉ. | ఆతనిఁ జూచి యిట్లనియె నట్టిద తప్పదు నాఁతి నీతితో | 436 |
క. | కులసతి యుత్తమురాలని, తెలిసియు నీతల్లి మనసు దెలిసియు దగదీ | 437 |
క. | నావిని యతఁ డిట్లనుఁ జెడు, త్రోవలఁ బోకుండ మదవతుల నెప్పటికిన్ | 438 |
క. | మిన్నులపైఁ బోవదుగద, యిన్నేలనెకద మృగాక్షి యిటు లెవ్వరికిన్ | 439 |
క. | పరసతి నని చని యనుఁగుం, బురుషునితోఁ గూడి నిలయమున వాఁ డొసఁగన్ | 440 |
క. | ననుఁ జూడఁగలవె తొల్లిటి, ఘనజఘనలకైతవంబు కతలుం గితలున్ | 441 |
ఉ. | ఇచ్చట నుండ నేల తొలియిర్లుపడం బసిబిడ్డతల్లితో | 442 |
క. | అని వేగవతీజలములఁ, గొని యామణిమంతుఁ దోడుకొని మృదుగతులన్ | 443 |
ఉ. | అంతట వేఁడివేలు పపరాద్రిం దిరోహితుఁ డయ్యె వాసరాం | 444 |
వ. | ఏగి యఖండోత్కలికుం డగుహలికున కిట్లనియె. | 445 |
ఉ. | నాపడుబాటు కే వగవ నా కనుకూలగతిం జరించు నీ | 446 |
క. | ఉండుదునా యన నాయన, మండుచు నిట్లనియె మంచిమాటే యిది మా | |
| యిండులు విడుదులె పురి గుడి, గుండంబులు లేవె పండుకొను మచ్చోటన్. | 447 |
క. | పొసఁగ దీని ముక్కు దుస్సిన, పసరముగతి రేఁగి రెడ్డి పలికిన నాలోఁ | 448 |
ఉ. | చెప్పు మదేమి యేల రొదసేసెదు వాకిట వార లెవ్వ రం | 449 |
ఉ. | ఆలఁట చంటిపాఁపడఁట యంగడిలేదె పచారముల్ గృహం | 450 |
ఉ. | ఆలఁట చంటిపాపడఁట యాయన యెంతటివాఁడొ యేరికిన్ | 451 |
క. | పసిబిడ్డతల్లితోఁ గ, క్కస మొండొకదెసకు నరుగఁగా నితనికి ని | 452 |
క. | చాలుఁ బిసాళింపకు మని, యాలరి రెడిసాని మగని నదలించి సుతుం | 453 |
వ. | ఇ ట్లుపలాలితుండై మణిమంతుం డయ్యింటిపసులకొట్టంబున నుండె నంత. | 454 |
సీ. | కలదండి పసిఁ బిండి కాఁచి చేమిరిఁ బెట్టి యొఱగకుండఁగఁబట్టి యుట్టి నొట్టి | |
తే. | దాలిఁ గాఁగిన నీరాడి నీలికమ్మి, మడుఁగుఁ బైఁ గప్పుకొని కాళ్ళు ముడిచిపట్టి | 455 |
తే. | సన్నజూఁదపునేఁతమంచంబుమీఁద, దుద్దుగంబడిఁ బఱచి నిద్దురకుఁ దూలు | 456 |
క. | గుడుసుంబోఁకలు బ్రద్ద, ల్పడ ఱోఁకటఁ గుమ్మి తెచ్చి పతి కిడి సున్నం | 457 |
క. | మగవాఁ డనఁగాఁ దుమ్మెద, పొగరుంబ్రాయమునఁ గన్నపూవులనెల్లన్ | 458 |
ఉ. | వారణలేక హస్తిగిరివల్లభుసేవకు వచ్చిపోవుచి | 459 |
చ. | పలుచనిమేను నిబ్బరపుఁబ్రాయమువాఁడపు కంచి కెప్పుడుం | 460 |
క. | తడవులనుండియు నిది ని, న్నడిగెద నని యుందు మఱతు ననుటయుఁ గాఁపుం | 461 |
ఉ. | ధీరత మంచిదానిపగిదిన్ మృదురీతుల వేఁడిమాట లే | 462 |
క. | నావిని వెండియు నలయి, చ్ఛావతి పతిఁ జూచి పలికె సరసత నేనై | 463 |
క. | వేడుక పుట్టెడు విన నా, తోడుసుమీ చెప్పకున్న దోషము లేదే | 464 |
ఉ. | ఒట్టవు సత్య మే నెఱుఁగ నొండొకబోగముదానిఁ గాంచికా | 465 |
ఉ. | నావిని గోరగింప నయనంబులు విస్ఫురితాధరోష్ఠయై | 466 |
క. | దాపురము లేక యీక్రియ, గాపురములు సేయుచున్నగరితలతో నీ | 467 |
క. | అని కెలసి పులుకుపులుకునఁ, దనుజూడం జూడఁబట్టి తన్నెం గొట్టెన్ | 468 |
ఉ. | కావర మెత్తి యిట్లు తనుఁ గాఱియఁబెట్టుచునున్నదాని ని | 469 |
క. | నాతోడని న న్నడుగుట, యీతెగుదెంపునకు ముగిసె నిఁక నేమనుచున్ | 470 |
వ. | ఇట్లు వ్రేటుపడి దండతాడితభుజంగియుంబోలె నమ్మోహనాంగి నింగిముట్టినయలు | 471 |
క. | ఆడికలం బడితినొ ఱం, కాడితినో యిల్లు ముంగిలననో తఱితోఁ | 472 |
క. | విరసమునఁ గొట్టుపడి నా, సరిగరితలలోన బ్రతుక సైఁతుని మఱి నే | 473 |
క. | ననుఁ గన్నతల్లి ప్రజలకు వినిపించినపిదప ననుచు వెసఁ బుట్టిల్లం | 474 |
క. | ఏతెంచి నిర్ణిరుద్ధ, ప్రీతి న్మణిమంతుఁ గ్రుచ్చి బిగికౌఁగిట హృ | 475 |
క. | విసువక చనునెమకెడున,ప్పసిపాఁపఁడు తల్లి దాఁపుఁ బాయుటఁ గడువె | 476 |
వ. | అయ్యేడ్పు విని యుపపతికి నయ్యువతి యిట్లనియె. | 477 |
చ. | అడలెడుఁ జంటిపాఁపఁ డదె యాకొని వానికి నేను జన్నుబా | 478 |
ఉ. | చెప్పినఁ దల్లి యెందరిగెఁ జిన్నికుమారుని డించి సర్వముం | 479 |
క. | నావిని మాయాతనితో, నీవను సుతు విడిచిపోయెనే యకటా నీ | 480 |
ఉ. | ఐన నిఁకేమిసేయఁగల మాకట నేడ్చుకుమారుఁ బట్టు టె | 481 |
వ. | పంతంబు చెల్లించుకొనుదాన నని చెప్పిన మణిమంతుం డమ్మాటలు కాఁపుకొడుకున | 482 |
ఉ. | ఉండెదఁ జెప్పినట్లు నిలుపోపనియాఁకట నేడ్చి యేడ్చి య | 483 |
క. | అప్పలువచెలువ జారుని, దుప్పటిముసు కలవరింవి తోరపుమురిపం | 484 |
తే. | అరిగి పెరిగినయాఁకట నఱిచి యఱిచి, యేడ్పు విడువనితనపట్టి నెత్తిపట్టి | 485 |
క. | ఆలరితనమున లీలం, గేలం దనుఁ జెనకి చనినగిరికుచ తనయి | 486 |
శా. | రావే నల్లనిగుమ్మ నీ వనుచు నారాటంబునన్ రెడ్డి నా | 487 |
క. | చేసెడువలరాయనికై, కాసములకుఁ గాక జడిసెఁ గాపుంగొడు కా | 488 |
క. | మీటుటయు మిట్టిపడి య, చ్చోట న్రుధిరంబు గ్రమ్మ స్రుక్కుచు నొడ లా | 489 |
వ. | అయ్యేడ్పు విని యిచ్ఛావతి యుపపతి కిట్లనియె. | 490 |
క. | కొడుకులగుఱ్ఱకుఁ జను బా, లిడి నీతో రతులఁ బెనఁగ నేతెంచుచు నా | 491 |
చ. | తమకమువుట్టి నేఁ నదికతంబున రెడ్డన నిద్రఁబోవులేఁ | 492 |
శా. | పోరం జొచ్చెఁగదయ్య యాఁకటికి నీపుత్రుం డయో యింటి కిం | 493 |
క. | కలితనమునఁ జని యలనా, పలుకుం బంతంబు చెల్లుబడిగా రెడ్డిన్ | 494 |
వ. | అని యప్పు డప్పిసాళి మణిమంతుం దఱిమిన నతం డది పలుకుమన్నట్లు పలికె | 495 |
క. | ఎడగలుగ నుండెఁ దనమే, న్వడకెడు మఱి పసులవంటివారము చనుబా | 496 |
క. | నావానిమాటలకు లో, లో వెడవెడ నగుచు నింటిలోపలి కలయి | 497 |
ఉ. | కే లగలించిపట్టి రతికిం బిఱుబీకులు సేయ లోనుగా | 498 |
ఉ. | మేనికిఁ జేటుగాదె పులిమీసల నుయ్యెలలూఁగ మాను నేఁ | 499 |
క. | ఇటువంటిదాన వేలా, చిటిపొటికేంగేల నన్నుఁ జెనకితి నిను బా | 500 |
క. | అని బాఁతిఁబాఁతిపెట్టిన, పెనుబ్రాతవరాలసోలఁ బెకలించి ఘన | 501 |
క. | అది యత్తెఱఁగున నతినిన్, గరియంబడనిచ్చి వెఱపుగలదానిగతిన్ | 502 |
క. | పోవలె వడిగా వడిగా, లేవయ్యా ప్రక్కలోన లేకుంటే నేఁ | 503 |
వ. | కరాపాతంబుకంటె మున్నుగా లేచి యప్పలువచెలువ కన్నులసొం పామతింపఁ | |
| గింత పెట్టె నప్పుడు చతుర్ఘటికావిశేషంబుగా రాత్రి చనియె దిక్కులు ప్రకాశ | 504 |
క. | అపు డిచ్ఛావతి యచ్చో, నుపపల్లభు నిలువఁబనిచి యోడక యిలుసొ | 505 |
క. | హలికుం డాలోపల లో, పలికిం జనుదెంచి మచ్చుపైఁ దనయిల్లాల్ | 506 |
ఉ. | ఈలువు వంగడంబు గల దీజవరాలని యోలి రొక్కరొ | 507 |
వ. | అని హుమ్మని యౌడుగఱిచి మీసంబులు దీటుచుండ నయ్యండజయాన మచ్చు | 508 |
ఉ. | ఈలువు వంగడంబు గలదే ముముబోంట్లకు నీకుఁ గాక రొ | 509 |
ఉ. | నిక్కము రెడ్డిబిడ్డవని నిన్మది నమ్మి గృహంబుఁ జేరి యీ | 510 |
ఉ. | తన్నిన వాఁడు తచ్చరణతామరసంబుల వ్రాలి నిన్ను నే | 511 |
క. | చెఱుపకుము కాఁపురంబని, పఱిపరి యగుతాల్మి నట్లు ప్రార్థింపంగాఁ | 512 |
క. | గిలుకలు వైచిన గుదియలు, ఘలుఘల్లున నూఁదికొనుచుఁ గదియం జని యా | 513 |
క. | నరపతి దండుగఁ గొని య, ప్పురి వెడలం గొట్టె నపుడు భువనచరాదు | 514 |
వ. | చెప్పి వెండియు బహుమానుండు. | 515 |
క. | తులువా నీయిల్లా ల, య్యలివేణికిఁ దోడుబోయినది దానిమృషో | 516 |
క. | చేపడినసొమ్ము దూరం, బై పోయె న్మోసమయ్యె నని యంతస్సం | 517 |
క. | క్రించామూఢుని నిను ద, క్కించుట యన నెంత సింధుకీలాలమునన్ | 518 |
క. | నావిని కాననచరగో, త్రావరు నీక్షించి పలికెఁ గ్రకచుఁడు నయవి | 519 |
ఆ. | కుటిలుఁ డప్రయోజకుఁడు వీఁడు వీనితో, నేటిజోలి నన్నుబోఁటి కనక | 520 |
వ. | క్రకచునకు నక్కథఁ జెప్పందొణంగె. | 521 |
సీ. | కలిగొట్టు మోఁదుగు కానుఁగు గలుగువావిలి మేడి నేరేడు సెలసు బలుసు | |
తే. | చిల్ల చింత మొగలి చీకిరే ణూడుగ, నిమ్మ తమ్మ తుమకి నెమ్మి జమ్మి | 522 |
చ. | కరపుటికాంతరాళచుళుకక్రమణాయితసింధుసర్వతః | 523 |
ఉ. | ఆహృతజంతుభీషణబలాభ్యుదయాప్తి గుహానురక్తి గో | 524 |
మ. | చరణప్రాంతచరిష్ణువు ల్నిరుపమోచ్చస్థానసంక్రీడన | |
| త్సరబుద్ధిం బలెఁ జించుమేఘముల దంతత్రోటికోటిం జలా | 525 |
మ. | తనరస్ముల్కవిసంభవాండభువనధ్వాంతచ్ఛిదాచంచువు | 526 |
శా. | పై పైఁ బ్రాణివధప్రధానగుణ మొప్పం గౌరగౌరద్యుతుల్ | 527 |
శా. | క్రందై వెల్వడు ఘుర్ఘురధ్వనిమృదంగస్థాయిగాఁ దాలుని | 528 |
క. | అలఘుతరవారిధారా, దళితప్రతికూలసకలధరణీభృత్సం | 529 |
వ. | అది రామలక్ష్మణాలంకృతంబై పంచవటస్థానంబును సత్వసంపన్నంబై సమీర | 530 |
క. | నీతికళానిధిగలఁ డభి, జాతుం డనుకమఠవిభుఁడు సంతతపంక | 531 |
శా. | ఆతాఁబే లొకనాఁటిరేయి ధరణీవ్యాపారలిప్సాపరం | 532 |
చ. | అఱిముఱి చిచ్చు నాఁ బొగులు నాఁకట బ్రుంగుడునంగుడై యొడల్ | 533 |
క. | ఘనరభసంబునఁ గదియం, జనునపు డక్కమఠవిభుఁడు స్వగతంబున ని | 534 |
ఆ. | సకలదుష్టజంతుసంక్రాంతజలదుర్గ, సీమమందు వెట్టచెట్టలేక | 535 |
ఆ. | రొయ్యపుర్వు గ్రొవ్వి రోధోవసుంధర, కెగసి తెగినపగిది నిట్టులేల | 536 |
క. | కాలంబు దాఁట నెవ్వరు, చాలుదు రని వగచి నిరవసాదవిషాద | 537 |
క. | రాతింబలె నతినిశ్చల, రీతి న్నిలుచుటయుఁ గని గరీయఃక్షుద్భా | 538 |
క. | పొదివి తెకతేఱఁ గలిగెం, గద నాకీకమ్మతేనెకరుఁడని దానిన్ | 539 |
క. | విఱుగుట గానక నెరయం, దఱతఱకలువాఱఁ గొంతదడ వది గొఱికెన్ | 540 |
వ. | ఇట్లు మృగధూర్తదశనదంశననిర్విశకలితమర్మంబై యక్కూర్మంబు తనలో | 541 |
చ. | జరుగదు రోసి షో విడువఁజాలదు వేసటలేక కోఱలం | 542 |
క. | అని నిశ్చయించి ధీర, త్వనిరూఢుం డగుచుఁ గమఠవరుఁ డానక్కన్ | 543 |
క. | మఱవక యేఁడులుపూఁడులు, గొఱికిన నాయొడలు మృదువగునె నీ కేలా | 544 |
క. | నానక మృదుమార్గమునకు, రాజేరదు మేన నీచరణ మనఘా నా | 545 |
క. | చెన్నార నపుడు చేసిన, వెన్నవలె న్మెత్తనగుదు విపులవసాసం | 546 |
క. | తనివిసనఁ దినకపోవని, మనమునఁ దలపోసి రోసి మనుగడపై నీ | 547 |
వ. | అప్పలుకులు సిద్ధాంతీకరించి యవ్వంచకం బట్ల చేసెఁ జేసి ముహూర్తమాత్ర మూర | 548 |
క. | తడవయ్యె నీటిలో ని, న్నిడి మే నేమైన నానెనే తనివిసనన్ | 549 |
క. | ఈవంచకంబు నామా, యావాగురఁ జిక్కె దక్కె నసుపంచకమం | 550 |
క. | అసమోదక మంటఁగ నా, నె సమృద్ధము లంగకములు నీపాదముక్రిం | 551 |
క. | మెత్తనగుఁగాని శీఘ్రము, గుత్తముగా వెన్ను ద్రొక్కు కొనియున్నపదం | 552 |
క. | పోఁగుఁగఁబో యీ వాఁకట, జాగేమిటికంచుఁ బలుక సంక్షుద్బాధా | 553 |
క. | పై దారుణముగ నూఁదిన, పాదము దివియుటయు గచ్ఛపము సంతోష | 554 |
క. | క్రకచా యీచాడ్పున న, క్కకు మోసము గల్గియుండఁగా మఱి నినుబోఁ | 555 |
క. | వెడమాయనక్కమాటల, కడవికిఁ జని తిరిగి వచ్చి యప్పటియుం దా | 556 |
క. | అనిన విని శింశుమారుఁడు, వనచరు నీక్షించి యింతవాఁడవు గాకుం | 557 |
వ. | అని యడిగిన బహుమానుండు. | 558 |
సీ. | కల దొకదుర్దాంతకాంతార మరవిందబంధుఘృణ్యంతర్థిపాదపంబు | |
తే. | మసృణతరవేదనాకంపమాన మగుచు, వెగ్గలంబైనధృతి జారి యగ్గజారి | 559 |
క. | ఈరీతిఁ గడుపునొప్పిం, గూరాకై యుడికి గోఁడు గుడుచుచు శుండా | 560 |
చ. | తనదెసఁ జూచినాఁడవకదా ఘటకా కటకాంతభూమికిం | |
| గనుఁగొననైన గర్దభముకందనగాయ గ్రహించి తెచ్చి యి | 561 |
చ. | తడసినఁ జత్తుఁ బొమ్మనినఁ దచ్చరణంబులు సమ్మదంబునం | 562 |
వ. | గర్దభంబు జంబుకంబున కిట్లనియె. | 563 |
క. | చాకలవాని కధీనమ, నై కోకలు మోసి రైతు నాపణవీథి | 564 |
క. | కొనఁ గననిపాపకర్ముఁడు, తను నాహారాధివిధులఁ దనుపఁడు మేయన్ | 565 |
ఉత్సాహ. | మేను పొందు గాదు లేదు మేయ సౌఖ్య మక్కటా | 566 |
మత్తకోకిల. | కాలఁ గుంటివి గావు బీఁకువు గావు గర్దభముఖ్య నీ | 567 |
క. | అని చెలువు గులుకుపలుకుల, మన మూఱించుటయుఁ దేఱి మనుజునధీనం | 568 |
క. | అరిగినఁ బరిచితపటసం, భరమున్ ఖరము న్విముక్తబలగర్దభశే | 569 |
క. | నెఱిసరిగ దానిపైఁ బడి, కఱవన్ లాఘవములేమి గాళ్ళీడ్చుచు న | 570 |
క. | గునుకెత్తుచున్న గాడిదె, గనుఁగొని సింహంబు వలికె ఘటకునితో నీ | 571 |
చ. | చనుమన నట్లకాక యని జంబుక మప్పుడు గర్దభంబుఁ జే | 572 |
వ. | రమ్మనిన గర్దభంబు జంబుకంబున కిట్లనియె. | 573 |
క. | కేసరివధ కుద్యోగముఁ జేసిన నగ్గమక మెఱిఁగి చెలికాఁడా సం | 574 |
క. | నావిని ఘటకుం డనుఁ దగ, వా వెరవఁగ నధిపుఁ డట్టివాఁడా నిను సం | 575 |
చ. | ఠవఠవ గ్రొత్తక్రొత్త యగుటం జనియించెను నీకు నేఁడు రే | 576 |
తే. | కఱుకుకఱుకునఁ గుత్తుకఁ గఱిచి విఱిచి, నక్క నక్కఱఁ జీరి శుండాలవైరి | 577 |
వ. | ఏను సెలయేటిజలంబు లానివచ్చెద నని చెప్పి యడు గామడగా నరిగిన. | 578 |
సీ. | ఖరశరీరము విప్పుగా గొప్పలగుదంతకుంతసంఘంబులఁ గ్రుచ్చి క్రుచ్చి | |
తే. | కొనవలయు నౌషధంబు దెమ్మనినఁ గొంకు, కొసకులే కది పలికె నోకుంభివైరి | 579 |
సీ. | అని నక్క తక్క కిట్లాడుమాటలు యథార్థీకరించి యదల్పఁ దెరువులేమి | |
తే. | పలుక నేమియు ననక యజ్జలచరుండు, లబ్ధనాశవ్యధాజాతలఘుగుణేత | 580 |
క. | అని విష్ణుశర్ముఁ డాదర, మునఁ జెప్పిన రాజసుతులు ముదమున గురునిన్ | 581 |
మ. | అతి హృద్బోద్ధ్రపమోహ భక్తినతదివ్యవ్యూహ విధ్యూర్జిత | 582 |
క. | ఆదృతశుకముక్తిమహా, పాదపకిసలాయమానపదయుగనానా | 583 |
మాలిని. | హరిముఖసురమౌళిన్యస్తపాదాంబుజాతా | 584 |
గద్య. | ఇది శ్రీవేంకటనాథకరుణాలబ్ధసరససాహిత్యనిత్యకవితావిలాస సకలసుకవిస్తు | |
- ↑ ఉ .మూలకుఁ దార్చి సందుసుడిమూతులు నాకెడుగిండిదాని న
వ్వేళకు నొద్దఁబెట్టి యిదె వే విడె మిచ్చెదఁ గాని చూచెదం
గోలతనంబు పెండ్లికొడుకుం దలవాకిట నంచు వెళ్ళనీఁ
జాలనిభర్తఁ దేర్చి యొకచంద్రనిభానన వచ్చె వీథికిన్.
ఇది ప్రక్షిప్తమని తోఁచెడు. - ↑ ఈస్థలంబున నుపమానోపమావాచకంబులు సాధారణధర్మవాక్యంబులకు ముందు
కొన్నిప్రతులందుఁ గానంబడియెడిని. ఐన నీకవి యింతకుము న్నీగ్రంథముననే
యిట్టిఘట్టంబుల రచియించినరచనం బట్టియుఁ గొన్నిప్రతులయం దుండుటం
బట్టియు నిట్లు సంస్కరింపంబడియె. - ↑ శా.రాకాచంద్రనిభాస్య నెచ్చెలులు దేరం బ్రీతి నత్యూర్జిత
శ్రీకిం బట్టగుమంగళాయతనముం జేరంగ నేతెంచుచోఁ
గాకల్పారసమత్తకోకిలలజోక న్సూరెలం డాసి ల
క్ష్మీకల్యాణముఁ బాడి రంతఁ బురహంసీయాన లుప్పొంగుచున్.
ఈపద్యము గొన్నిప్రతులలోఁ గానఁబడదయ్యెడు.